'Bỗng nhiên' thành cướp?!

"Đòi tiền công" hay "cướp tài sản"?

Theo thông tin điều tra ban đầu, anh Nguyễn Văn Mãi (SN 1975, thường trú thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) là thầu xây dựng thuê Nguyễn Văn Bé Sáu (SN 1968, quê Đồng Tháp), Bùi Lệ Thủy (SN 1975), Nguyễn Tấn Hiển (SN 1993), Trương Quốc Trung (SN 1993, cùng ngụ tỉnh Đồng Tháp), Bùi Văn Phúc (SN 1981, ngụ tỉnh Tiền Giang), Đặng Hoàng Vũ Sơn (SN 1988, ngụ TP. Cần Thơ), anh Chín có vợ là Dương Thị Kim Hoa (SN 1984, ngụ tỉnh An Giang) làm thợ hồ. Sau một thời gian nhóm thợ hồ này làm việc cho mình và đến kỳ phải trả lương, nhưng anh Mãi cứ hẹn lần hẹn lữa số tiền công lên tới hàng chục triệu đồng mà không chịu trả. Ngoài ra, còn chưa kể việc anh Mãi nợ tiền cá nhân chị Chiêu Thị Muội (SN 1966, ngụ TP. HCM) mãi không thanh toán.

Trong khi đó, ở quê mọi sinh hoạt trong gia đình của những người thợ này đều trông cậy vào đồng lương của họ đi làm trên thành phố. Việc chủ thầu xây dựng nợ tiền lương trong một thời gian dài đã đẩy gia đình những người thợ hồ này rơi vào tình cảnh thiếu thốn, khó khăn. Trong thời gian chờ được trả lương, nhiều người trong nhóm thợ này đã phải đi tìm việc ở những công trình khác để có tiền cho sinh hoạt thường ngày của mình và gia đình.

Chiều 20/8/2015, anh Mãi đến một công ty trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (phường Bến Nghé, quận 1) nhận tiền công trình. Trước đó, anh này đã liên lạc với chị Thủy (công nhân) và chị Muội (chủ nợ) đến để nhận tiền. Nghe tin anh Mãi hẹn trả tiền, nhóm công nhân gồm: anh Sáu, anh Hiển, anh Trung, anh Phúc, anh Sơn và chị Hoa (có chồng là công nhân của anh Mãi) đã cùng kéo nhau đến để đòi tiền lương. Trong lúc anh Mãi đang chờ lấy tiền thì nhóm thợ đã tập trung ở trước cửa công ty.

Thợ hồ Phúc lo lắng đến bật khóc khi chia sẻ lại sự việc.

Thấy vậy, vị chủ thầu xây dựng yêu cầu nhóm thợ ra ngoài cổng công ty chờ, khi nhận được tiền sẽ mang ra trả nợ. Tuy nhiên, do nhiều lần trước đó bị anh Mãi "hứa lèo" nên nhóm này đã kiên quyết không đi, mà ngồi ngay tại chỗ để chờ lấy tiền.

Đến khoảng 15h30 cùng ngày, anh Mãi nhận được số tiền hơn 112 triệu đồng. Không hiểu là do vô tình hay cố ý "nghi binh" mà anh Mãi lại bỏ tiền vào túi quần của mình chứ không để vào chiếc túi xách mà anh mang theo. Khi thấy anh Mãi cầm chiếc túi xách trên tay đi ra cửa, nhóm thợ cùng nữ chủ nợ đã chạy ào đến đòi tiền. Trước sức ép của các con nợ, anh Mãi tỏ ra thiếu hợp tác, do đó nhóm này đã ngay lập tức giật lấy chiếc túi xách của anh Mãi đang cầm mà họ cho rằng có chứa tiền bên trong.

Trong khi đó, anh Mãi vội vã đi ra ngoài, nhưng khi vừa ra đến cửa thì vị chủ thầu này đã bị một công nhân chờ sẵn ở đây chặn lại. Trong lúc hai người đôi co, va chạm, anh công nhân phát hiện cọc tiền trong túi quần anh Mãi nên lập tức gọi báo cho những người khác biết chạy ra để cùng xông vào dùng vũ lực trấn áp, lấy tiền của anh Mãi. Sau khi lấy được tiền, nhóm thợ bỏ số tiền vào túi xách mang vào chốt bảo vệ nhờ giữ giùm nhưng người bảo vệ vì sợ liên lụy nên đã bỏ túi xách ra ngoài.

Có một chi tiết đáng nói là sau khi bị khống chế lấy tiền, anh Mãi đã chạy ra cổng nhằm thoát thân nhưng bất ngờ anh bị một người thợ chặn lại và dùng gạch ném vào đầu gây thương tích. Phản kháng lại, vị chủ thầu xây dựng cũng đuổi theo và đánh vào mắt người thợ này rồi chạy thoát thân. Sau đó, vị chủ thầu xây dựng kiểm tra trong túi quần thì phát hiện bị mất 109 triệu đồng nên đã đến Công an phường Bến Nghé (quận 1) trình báo.

Tại cơ quan Công an, ban đầu anh Mãi khai bị các đối tượng đánh và cướp tiền. Tuy nhiên, đến ngày 29/8, anh Mãi lại cho rằng các công nhân chỉ ôm vật anh xuống đất khống chế để lấy tiền. Chỉ sau khi anh đi ra ngoài cửa mới bị một công nhân ném gạch vào đầu gây thương tích. Đặc biệt, sau khi tất cả các thợ bỏ đi, anh Mãi được một người (không rõ lai lịch) trả lại số tiền 38 triệu đồng, mà theo người này nói thì anh ta đã nhặt được số tiền trên ở hiện trường.

Nhận thấy hành vi "đòi nợ" của nhóm công nhân trên có dấu hiệu cấu thành tội "cướp tài sản" nên ngày 28 và 29/8/2015, qua truy xét Công an quận 1 lần lượt tạm giữ: Sáu, Phúc, Sơn, Hoa. Sau đó Muội, Thủy, Trung, Hiển đã tự đến Công an quận 1 để làm việc.

Theo lời khai ban đầu của nhóm thợ, do anh Mãi nợ tiền nhân công đã lâu nhưng không trả nên đến đòi. Họ cho rằng, anh Mãi đã lấy được tiền công trình, nhưng vẫn có ý trốn tránh không trả nên phải tìm cách giữ lại số tiền trên. Sau khi lấy được tiền trong túi anh Mãi, những người này kiểm tra chỉ thấy số tiền tổng cộng gần 71 triệu đồng.

Điều đáng nói, nhóm thợ hồ đã cẩn thận mang toàn bộ số tiền trên đến nhà người chủ thầu mới là anh Ngô Vũ H.L. (37 tuổi, ngụ tỉnh Bình Định) mà họ đang làm việc để người này làm chứng và cũng góp phần mang tính công khai, minh bạch. Trước mặt vị chủ thầu xây dựng mới, những thợ hồ đều tự giác nhận đúng số tiền lương của mình mà anh Mãi còn thiếu. Cụ thể, anh Sơn nhận 10,4 triệu đồng, anh Phúc nhận 13 triệu, anh Sáu nhận 25 triệu đồng, chị Hoa nhận 12,5 triệu đồng (tiền lương của chồng). Bên cạnh đó, chị Hoa cũng nhận giùm một công nhân khác số tiền lương là 4 triệu đồng… Sau khi mọi người cấn trừ đúng số tiền anh Mãi còn nợ, nhóm thấy còn dư lại khoảng 6 triệu đồng. Những người này đã đưa số tiền đó cho vị chủ thầu xây dựng mới để người này trả lại cho anh Mãi. Và đến ngày 29/8, anh H.L. đã đưa lại số tiền trên cho anh Phúc đem giao nộp cho cơ quan Công an.

Hành vi "tình ngay lý gian"

Theo tìm hiểu, hoàn cảnh thực tế của nhóm công nhân này đều khó khăn, họ hiện đều đang ở trọ để kiếm sống qua ngày tại TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, với hành động như đã đề cập, có thể thấy họ đã thiếu hiểu biết pháp luật và quá vội vàng… Có thể nói, hành động của họ vừa đáng thương vừa đáng trách.

Trong nhóm thợ hồ này, đa số đã dùng số tiền lấy được như đã nói trên để trả nợ hoặc gửi tiền về cho vợ ở quê đóng học phí và mua quần áo cho con vào năm học mới. Vì cũng đã có những suy nghĩ nhất định rằng mình hành động khá "công khai" nên họ không hề nghĩ rằng hành vi đòi tiền như vậy là vi phạm pháp luật.

Tại nơi tạm giữ, trao đổi với chúng tôi, chị Bùi Lệ Thủy buồn bã cho biết: "Vợ chồng tôi và con trai làm thuê cho anh Mãi gần một năm và đã bị thiếu mấy tháng tiền lương. Hôm đó anh ấy hẹn tôi đến công ty để lấy tiền nên tôi tới sớm để đợi. Nhưng sau khi lấy được tiền thì anh Mãi lại có ý đi thẳng ra ngoài không trả nợ… Vì thế, chúng tôi mới tìm cách kéo anh ấy lại, sau đó những nam công nhân khác có hành động như đã biết… Vậy mà không ngờ sau đó anh ấy lại đi báo Công an nói là chúng tôi cướp tiền…".

Nhóm thợ hồ tại cơ quan Công an.

Nghe chúng tôi hỏi tới, công nhân Bùi Văn Phúc bật khóc giãi bày: "Trước giờ tôi là lao động chính trong nhà, lên TP Hồ Chí Minh làm thuê để lấy tiền nuôi vợ và hai con nhỏ. Mọi chi tiêu trong gia đình đều trông cậy vào đồng lương của tôi. Hơn một năm trước, tôi làm thuê cho anh Mãi, nhưng mỗi tháng anh ấy chỉ ứng cho 2-3 triệu đủ trả tiền nhà trọ và ăn uống, vì vậy tôi không có tiền gửi cho vợ con ở quê. Đến khi nghỉ Tết, anh ấy thiếu tôi tổng cộng 10 triệu đồng.

Sau Tết, tôi vẫn lên làm lại với hi vọng sẽ được trả hết nợ, nhưng anh ấy cứ hẹn mãi không trả. Lo vợ con ở nhà không có tiền sinh sống, tôi phải xin chuyển làm cho chủ thầu khác. Hôm đó nghe tin anh Mãi hẹn trả tiền, anh em chúng tôi liền tức tốc lên để đòi. Nhưng khi anh ấy nhận được tiền thì lại tìm cách rời đi không trả nợ cho chúng tôi. Vì vậy, anh em buộc lòng phải làm vậy để lấy lại số tiền lương từ công sức lao động chính đáng của mình. Thực ra, chúng tôi cũng sợ người ta nghĩ mình là "ăn cướp" nên đã tìm đến người có uy tín nhờ họ làm chứng. Và chúng tôi chỉ nhận đủ số tiền anh ấy nợ, không hề lấy thêm một đồng nào, vậy mà giờ đây chúng tôi lại phải ngồi trong nhà tạm giữ như thế này…".

Trước sự việc phức tạp, về phía "nạn nhân", anh Nguyễn Văn Mãi cho biết anh làm đội trưởng phụ trách nhiều lao động làm phụ hồ cho công ty. Do thủ tục thanh toán của công ty khá nhiêu khê nên anh không đủ tiền trả lương cho công nhân. Anh phải mượn tiền nhiều người để tạm trả số lương căn bản cho anh em sinh sống, hẹn khi nào nhận được tiền sẽ trả đầy đủ.

Ngày 20/8, trước khi đi nhận tiền, anh đã gọi điện thoại cho chị Muội, chị Thủy đến để trả tiền trước. Nhưng không ngờ nhiều thợ hồ nghe tin đã kéo đến đòi nợ. Trước tình huống khó xử, anh Mãi ý nhị muốn tìm một chỗ nào riêng để giải quyết nhưng do quá bức xúc nên các công nhân đã thiếu kiềm chế dẫn tới sự việc không đáng có.

Theo một cán bộ Công an quận 1 thì rõ ràng trong vụ việc này, anh Mãi cũng có một phần lỗi khi nợ lương lâu ngày không trả nên những công nhân trên do quá bức xúc mới hành động như vậy. Tuy nhiên, việc đòi nợ phải tuân thủ đúng pháp luật. Không nên chỉ vì một chút thiếu hiểu biết mà phải dính vòng lao lý. Đây là bài học sâu sắc không chỉ cho những công nhân nói trên mà còn cho mọi người. Không nên nóng giận, thiếu kiến thức pháp luật mà tùy tiện hành xử dẫn đến những sai phạm đáng tiếc. Trước mắt, cơ quan điều tra chưa khởi tố vụ án mà chỉ gia hạn tạm giữ. Sau đó, cơ quan điều tra cùng các cơ quan liên quan sẽ xem xét giải quyết hợp tình hợp lý vụ việc.