Lực lượng cảnh sát đặc biệt bị cáo buộc giết người
Điều chuyển công tác người đứng đầu đơn vị
Vụ bê bối xảy ra tại đơn vị cảnh sát đặc biệt vốn được thành lập để chống nạn cướp bóc ở CAR có tên gọi tắt là OCRB. Theo hồ sơ của HRW, OCRB hoạt động chủ yếu ở thủ đô Bangui. Từ năm 2006 - 2013, OCRB từng bị cáo buộc giam giữ, tra tấn và giết người trái pháp luật.
Tháng 12-2015, một bản báo cáo của HRW đã nhấn mạnh, OCRB đã bắt giữ và đánh đập 21 trẻ em đường phố. Những đứa trẻ này đã bị giam giữ hai ngày trước khi được trả tự do.
Theo HRW, đã có ít nhất 18 người chết vì bị OCRB nổ súng trái pháp luật. Cựu giám đốc của OCRB, ông Robert Yékoua-Kette đã bị cách chức thời gian gần đây có liên quan trực tiếp đến 13 trường hợp. "Chính phủ đã hành động đúng khi cách chức Yékoua-Kette.
Tuy nhiên, nhiều nhân chứng đã tận mắt chứng kiến các vụ giết hại. Pháp luật cần phải được thực thi một cách nghiêm minh và người dân mong muốn nhìn thấy các nhân viên của OCRB cũng như người đứng đầu tổ chức này phải đối mặt với công lý", Lewis Mudge, chuyên gia của HRW theo dõi khu vực Châu Phi cho biết.
 |
| Danh tính một số nạn nhân bị lực lượng cảnh sát đặc biệt OCRB bắn chết từ giữa tháng 4-2015 đến tháng 3-2016. |
HRW cho hay, 16 nạn nhân bị cảnh sát nổ súng bắn chết không mang vũ khí hay có bất kỳ hành động nào gây nguy hại cho nhân viên cảnh sát và cộng đồng. Hai nạn nhân còn lại có mang theo vũ khí, nhưng đã bị cảnh sát thu giữ trước đó.
"Mặc dù một số nạn nhân có thể liên quan đến hoạt động tội phạm nhưng điều đó không thể biện minh cho việc sử dụng vũ lực làm chết người một cách tràn lan, thiếu căn cứ.
Chúng tôi từng gặp ông Yékoua-Kette hồi tháng 5-2015. Vào thời điểm đó, ông Yékoua-Kette nói rằng, tình hình tội phạm ở Bangui diễn biến phức tạp, nhất là khi xảy ra vụ vượt ngục ở nhà tù Ngaragba. Ông Yékoua-Kette nói còn quá nhiều việc phải làm trong khi nhân lực mỏng.
Ông ấy cũng khẳng định rằng, OCRB tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật, hoạt động trong khuôn khổ của pháp luật", một nhân viên của HRW cho biết. HRW cho biết thêm, cơ quan này đã có kiến nghị chính thức lên Chính phủ Cộng hòa Trung Phi và kêu gọi một cuộc điều tra chính thức với OCRB vào ngày 29-3-2016.
Lời khai của các nhân chứng
Từ giữa tháng 11-2015 đến tháng 4-2016, Human Rights Watch đã phỏng vấn 47 người, bao gồm các nhân chứng từng bị OCRB giam giữ, người chứng kiến những vụ giết người và thân nhân các nạn nhân đã bị chết.
Một trong những nạn nhân bị giết là Samson Ndakouzou, 14 tuổi. Samson Ndakouzou bị bắt vì bị buộc tội ăn cắp. Các nhân chứng cho biết, cậu bé đã bị Yékoua-Kette bắn vào lưng và cổ cùng với một nạn nhân khác trong tư thế hai tay bị trói ở phía sau.
Nạn nhân Romaric Vounbo, 28 tuổi, là cha của hai con nhỏ đã bị Yékoua-Kette bắn chết vào ngày 28-10-2015. Các nhân chứng cho biết, Yékoua-Kette bắn hai phát súng vào bụng Vounbo.
Vounbo vẫn chưa chết Yékoua-Kette quát to, yêu cầu Romaric mở miệng, nhưng anh Vounbo từ chối. Yékoua-Kette đã bắn tiếp một phát súng vào miệng của Vounbo. Nạn nhân khác tên là Urie Kolaba, 20 tuổi cũng đã bị OCRB bắt giữ trước đó.
Một nhân chứng kể lại, "Yékoua-Kette yêu cầu Urie cung cấp thông tin về cha mẹ nhưng Urie cho biết, anh không có gì để nói. Khi Yékoua-Kette vừa quay đi thì một trong những sĩ quan của OCRB đã nổ súng bắn vào đầu Urie". HRW xác nhận, bức ảnh chụp thi thể của Urie tại nhà xác cho thấy, anh ta đã bị bắn xuyên qua mắt phải.
Thân nhân một số nạn nhân nói với HRW rằng, Yékoua-Kette đã nói với họ, những người thân yêu đã bị giết trong các nhà giam giữ của OCRB. "Yékoua-Kette nói rằng, Urie Kolaba không còn ở OCRB.
Cơ thể của thằng bé hiện ở nhà xác", một người thân của Urie cho hay. HRW cũng ghi nhận hai trường hợp gia đình nạn nhân nói rằng, buộc phải hối lộ Yékoua-Kette để người thân được OCRB cho tại ngoại.
