Cuộc chiến giữa Cảnh sát El Salvador và băng đảng

Thứ Tư, 01/03/2017, 11:17

Cùng ngày phải tổ chức tang lễ cho cảnh sát thứ 7 bị các băng đảng giết trong tháng 11-2016, Chính phủ El Salvador công bố kế hoạch “Nemesis” (Trả thù). Kế hoạch bao gồm những biện pháp đã triển khai và ít hứa hẹn, vì vậy trước khi chính phủ hành động, cảnh sát nói họ đã có những biện pháp riêng.

Có 5 cảnh sát mặc đồng phục tại một nhà thờ nhỏ. 4 người còn sống và 1 người đã chết. Nhưng có tới 2 người chết, là viên cảnh sát và con trai ông.

Cha đạo giảng: “Cuộc chiến này, theo Thánh Phao-lô Tông đồ, không phải giữa các bạn. Cuộc chiến này là chống lại các những kẻ thống trị, chống lại nhà cầm quyền, các thống đốc và sự cai trị của bóng tối trong kỷ nguyên này, chống lại những linh hồn tội lỗi ẩn nấp trên thiên đường. Vì vậy, chúng ta phải luôn sẵn sàng, vì không ai biết ngày giờ ma quỉ có thể đến chỗ chúng ta”.

+ Máu sẽ vẫn đổ

Những băng ghế trong nhà thờ ở San Juan Los Planes, dưới chân núi San Salvador, đã chật cứng người. Những cơn gió luồn qua cửa sổ, thổi tung những tấm rèm bên trong. Những ngọn nến chập chờn bên thi thể của Phó Thanh tra Lorenzo Rojas và con trai ông, Marvin. Các thành viên băng đảng Mara Salvatrucha đã ám sát họ vào ngày 16-11. Và hôm nay, 2 ngày sau vụ ám sát, hàng chục cảnh sát tập trung ở nhà thờ để dự lễ tang của họ.

Hơn 30 cảnh sát khác đang canh gác bên ngoài nhà thờ. Tất cả trên gương mặt đều lộ vẻ căm phẫn. Hai cảnh sát được các nhà báo Insight Crime tiếp cận cho biết là đồng nghiệp của Phó Thanh tra Rojas và đã quen biết ông trong một thời gian dài. Cái chết của ông đã làm họ đau đớn và họ đã thề trước tượng Chúa rằng những kẻ giết ông phải trả giá.

“Mỗi khi có một cảnh sát bị giết chúng tôi lại cảm thấy áp lực. Nó giống người ta cứ đổ nước vào ly, đổ mãi... Sẽ tới lúc giọt nước tràn ly và cảnh sát sẽ bùng nổ”, cảnh sát viên Montano nói. Ông là người to cao, mạnh mẽ, đội một chiếc mũ Navarone và áo chống đạn.

Viên cảnh sát còn lại là Zepeda, đẹp trai, cao ráo. Sau khi nghe đồng nghiệp nói, ông cũng tỏ ra giận dữ: “Máu sẽ vẫn đổ. Nhưng đừng nghĩ rằng chỉ có máu của chúng tôi. Bọn khốn kiếp đó phải gục ngã. Chúng phải chấm dứt”.

Ðám tang một cảnh sát bị băng đảng bắn chết.

Phó Thanh tra Rojas là người thứ 7 trong số các cảnh sát cả nước bị giết chết trong 2 tuần đầu của tháng 11, và là cảnh sát thứ 44 bị giết chết kể từ đầu năm 2016. Nhà chức trách quy tội cho Mara Salvatrucha, băng đảng nổi tiếng và hùng mạnh nhất El Salvador.

Các cảnh sát vừa lo sợ vừa giận dữ. Montano và Zepeda cho biết mọi người đều lo sợ tới tính mạng. Và sự lo sợ có thể diễn tiến theo hai hướng, theo Montano. Một số người muốn chạy trốn, rời bỏ đất nước cùng gia đình và quên hết mọi thứ đã xảy ra. Trong khi đó, số khác lại tin rằng cách duy nhất để chống lại nỗi sợ hãi là giết chết kẻ thù.

+ Những biệt đội tử thần

Montano cho biết đang có một mệnh lệnh bí mật. Cảnh sát đã tổ chức lại trên khắp đất nước. “Chúng tôi đang thành lập những nhóm trên cả nước để tìm giết các thành viên băng đảng và gia đình chúng”, ông nói.

“Đã có những nhóm cảnh sát ở nhiều vùng trên đất nước đang thành lập những nhóm để giết bọn băng đảng và gia đình chúng. Họ trông như các biệt đội tử thần, nhưng thực chất họ là cảnh sát”.

Có một sự thù hận phổ biến trong các cảnh sát. Và cả 2 viên cảnh sát này đều cảm thấy cần phải giải quyết bằng việc giết chốc. “Tôi không thể dẫn vợ con mình đi công viên. Tôi đã chưa ra bãi biển trong suốt 3 năm qua, vì sợ họ sẽ phát hiện mình ở đó. Tôi không bao giờ rời khẩu súng, và hàng ngày phải trong trạng thái như canh gác, không được nghỉ ngơi. Để về nhà, mỗi ngày tôi đều phải đi một con đường khác nhau. Có lần tôi thấy một đứa bé cầm điện thoại ngồi ở một góc đường, tôi tự hỏi không biết có phải nó được phái đến để theo dõi mình hay không”, Montano nói

Mỗi ngày chúng tôi thức dậy và tự hỏi liệu đây có phải là ngày cuối cùng của mình không”, Zepeda thêm.

Một biệt đội tử thần của cảnh sát.

Cảnh sát Dân sự Quốc gia (PNC) bao gồm 28.000 cảnh sát. Lương của họ từ 242-680 USD/tháng tùy theo cấp bậc. Sau khi tốt nghiệp học viện cảnh sát, một viên cảnh sát sẽ ra làm việc và hưởng lương cơ bản, sau đó tăng 6% mỗi 4 năm, tương đương mỗi lần tăng từ 25-40USD. Với mức lương thấp như vậy, 90% trong số 28.000 cảnh sát phải sống trong khu vực kiểm soát của các băng đảng.

Lương của họ là thu nhập chính của gia đình, vì vậy khiến họ dễ bị bọn băng đảng nhắm đến. Từ năm 2014-2015, có 101 cảnh sát bị giết chết. Trước đó, số cảnh sát bị giết ít hơn, 15 người năm 2012 và 14 người năm 2013. Nhưng kể từ năm 2014, con số gia tăng đột biến.

+ Kẻ đào tẩu

“Tôi hưởng lương 475 USD/tháng”, thanh tra Esquivel cho biết. “Với số tiền đó, tôi nuôi sống gia đình 5 người”. Esquivel ăn mặc như một công chức hơn là một thanh tra cảnh sát. Nhưng lương của ông không được như một công chức. Một công chức làm việc cho Hội đồng Lập pháp có lương cao hơn ông 115 USD/tháng. Esquivel lo sợ các băng đảng trong vùng sẽ giết ông, khi đó gia đình ông sẽ khốn đốn vì mất đi lao động chính.

Năm 2016, các băng đảng khiến Esquivel phải bỏ nhà chạy trốn 15 ngày. Ông đã tìm đến một tổ chức phi chính phủ để xin giúp đỡ tỵ nạn sang một nước khác. Trong vòng 2 tháng qua, cũng đã có nhiều cảnh sát đến xin giúp đỡ tỵ nạn như ông. Esquivel cho rằng đây còn hơn một cuộc chiến: “Chúng tôi đang sống những ngày tháng giống như trong Kinh thánh nói, đó là những ngày tháng của tận thế”.

Ông quyết định bỏ trốn dù biết các nhóm đồng nghiệp của mình đang tổ chức chiến đấu để giết các thành viên băng đảng. “Các cảnh sát khác đã bắt đầu giết các thành viên băng đảng và cả gia đình chúng. Họ đã thông báo trực tiếp”, Esquivel nói.

Ông rút điện thoại ra từ túi bên trái, túi bên phải là khẩu súng. Ông chỉ một tin nhắn trên ứng dụng WhatsApp. Trong đó, một biệt đội tử thần có tên El Salvador Extermination Group cảnh báo sẽ tiêu diệt các thành viên băng đảng từ MS13 đến Barrio 18, cùng gia đình họ.

Cảnh báo đưa ra vào ngày 17-11 trên mạng xã hội. Không có cảnh sát nào ký tên ở đó, nhưng Esquivel cho biết: “Họ hành động như những người ở ngoài vòng pháp luật, nhưng họ là cảnh sát”.

+ Kế hoạch Nemesis

Ngày 17-11, Phó Tổng thống Óscar Ortiz tổ chức họp báo, tuyên bố đã được Hội đồng An ninh quốc gia phê chuẩn kế hoạch Nemesis, tức kế hoạch trả thù. Thời điểm ông công bố kế hoạch cũng là lúc đang diễn ra đám tang của Phó Thanh tra

Rất ít chi tiết trong kế hoạch được tiết lộ. Nhưng trong số những biện pháp được tiết lộ, tất cả đã được triển khai trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng trước đó. Dù vậy, Phó Tổng thống Ortiz nói lần này sẽ khác.

Hàm nghĩa chữ “trả thù” theo cảm nhận của các quan chức cấp cao như Ortiz được cho là hoàn toàn khác với những gì các sĩ quan cảnh sát cấp thấp đang cảm nhận. Ông và những người ở Hội đồng An ninh trả thù cho thể diện, còn các cảnh sát là để bảo vệ chính mạng sống của họ, của gia đình họ.

Năm 2015, ông Ortiz và Tổng thống Eguenio Chicas cùng cam đoan sẽ đưa cuộc chiến chống lại băng đảng vào tầm kiểm soát vào năm 2016. Tuy nhiên, tình hình hiện nay cho thấy những cam kết của chính phủ đã thất bại.

Ngoài cảnh sát, số dân thường bị giết chết bởi các băng đảng rất lớn. Năm 2013 có 2.492 người bị giết. Năm 2014 con số này là 3.912 và năm 2015 nhảy vọt lên 6.640 người, cao nhất các nước Trung Mỹ.

Khi được hỏi về kế hoạch trả thù của các biệt đội tử thần do cảnh sát thành lập, Giám đốc PNC Howard Cotto cho rằng thông tin đó chỉ là suy đoán. Tương tự, khi được hỏi về việc các cảnh sát bỏ trốn và xin ra nước ngoài tỵ nạn, ông cũng trả lời đó chỉ là tin đồn.

Hòn Rồng