Cướp xe hơi - Nỗi ám ảnh kinh hoàng của cánh tài xế Nam Phi

Số vụ cướp xe hơi tăng đột biến

Nỗi ám ảnh về nạn cướp xe hơi ở Nam Phi từng là "cảm hứng" của bộ phim có tên là "Tsotsi", sản xuất năm 2005. "Tsotsi" từng đoạt giải Oscar danh giá ở hạng mục phim tiếng nước ngoài hay nhất. Hiện nay, cùng với tội phạm bạo lực khác, tội phạm cướp xe hơi đã tăng trong hai năm liên tiếp (2013 và 2014) với tổng số 11.221 vụ.

Theo số liệu mới nhất của cảnh sát thì hơn ½ trong số các vụ cướp xe hơi diễn ra tại Gauteng, tỉnh bao gồm thành phố Johannesburg và Pretoria. Không ít nạn nhân trong những vụ cướp bị bắt cóc, hãm hiếp và sát hại. Gần đây, một bé trai 5 tuổi đi cùng với gia đình đã bị những tên cướp đâm nhiều nhát và vứt xuống một cái hố. Một trường hợp khác được camera giao thông ghi lại: người phụ nữ 86 tuổi bị những tên cướp đánh đập và ném ra khỏi xe. May mắn thay, cả hai người đã được cấp cứu kịp thời và hiện sức khỏe đang hồi phục.

Một biển cảnh báo khu vực thường xảy ra nạn cướp xe hơi ở Johannesburg, Nam Phi.

Viện Nghiên cứu An ninh tại Pretoria cho biết, có sự gia tăng đáng kể tình trạng bạo lực, tội phạm có tổ chức ở Nam Phi trong ba năm qua và khẳng định, sự khủng hoảng trong lực lượng lãnh đạo là nguyên nhân của tình trạng này. Trước đó, nạn cướp xe hơi đã giảm mạnh từ con số 16.000 trường hợp trong năm 1998, 14.915 trường hợp trong năm 2008-2009 xuống 9.475 trường hợp trong năm 2011-2012.

Được biết, hầu hết xe hơi ở Nam Phi được trang bị các thiết bị theo dõi và đưa ra cảnh báo nguy hiểm. Bên cạnh đó, cảnh sát Nam Phi cũng đưa ra những lời khuyên an toàn cho tài xế như cảnh báo các tuyến đường, khu phố thường xảy ra cướp, khuyên tài xế tắt radio để tập trung cao độ khi lái xe… "Luôn cảnh giác về mối nguy hiểm tiềm năng. Hãy chú ý đến những lối thoát và nơi trú ẩn an toàn trên đường đi", một đoạn trong "cẩm nang" lái xe an toàn do cảnh sát Nam Phi phát hành viết. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định rằng, các cơ quan công quyền Nam Phi chưa đủ mạnh và những cơ quan này đang thiếu những biện pháp mạnh tay để trấn áp nạn cướp xe hơi gia tăng đột biến trở lại.

"Điểm nóng" bạo lực trên thế giới

Ngoài nạn cướp xe hơi, Nam Phi cũng là quốc gia có tỷ lệ phạm tội, bạo lực đáng báo động trên thế giới. Tình hình tội phạm ở Nam Phi giai đoạn 2012-2013 được đánh giá là "tồi tệ nhất" trong một thập kỷ ở nước này. Số liệu cho thấy, sự gia tăng đáng kể tội phạm giết người; bạo lực, cướp có vũ trang và cướp xe. Theo đó, so với thời kỳ 2011 - 2012, tội phạm giết người tăng 0,6%, giết người không thành tăng 6,5%, cướp có vũ khí tăng 3,6%, tội phạm về ma túy tăng 13,5%.

Số liệu thống kê tình hình tội phạm ở Nam Phi giai đoạn 2013 - 2014 cũng cho thấy, lần đầu tiên trong 20 năm, số lượng các vụ giết người đã tăng lên liên tiếp. Số vụ giết người đã tăng từ 16.259 vụ trong năm 2012-2013 lên 17.068 trong năm 2013-2014. Điều này có nghĩa rằng, hơn 809 người bị giết so với năm trước đó.

Tính trung bình, số vụ giết người tăng từ 45 vụ/ngày lên 47 vụ/ngày, có 31,1 người bị giết hại/100.000 dân trong năm 2012-2013 và 32,2 người bị giết hại/100.000 dân trong năm 2013 - 2014. Tỷ lệ người bị giết hại ở Nam Phi cao hơn so với mức trung bình của thế giới 5 lần. Tội phạm liên quan đến tình dục giảm 11,2%, từ 70.514 trường hợp năm 2008 - 2009 xuống còn 62.649 trường hợp trong năm 2013 - 2014. Riêng tội phạm hiếp dâm giảm 3%, từ 47.588 vụ trong năm 2008- 2009 xuống 46.253 trong năm 2013 - 2014.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, thực tế các vụ hiếp dâm cao hơn nhiều so với con số trong báo cáo vì nhiều trường hợp nạn nhân không khai báo. Bên cạnh đó, số lượng các vụ cướp cũng tăng từ 105.888 trường hợp trong năm 2012 - 2013 lên 119.351 trường hợp trong năm 2013 - 2014 (tăng 13.463 trường hợp, 12,7%). Cướp trên đường phố hoặc nơi công cộng tăng 8.598 trường hợp với tổng số 69.074 vụ. Tính trung bình, mỗi ngày có 189 vụ cướp giật trên đường phố. Cướp có vũ trang tại nhà riêng tăng 7,4% với tổng số 19.284 vụ. Trung bình, 53 hộ gia đình bị tấn công mỗi ngày trong năm 2013 - 2014.

Gareth Newham, một chuyên gia phân tích tình hình tội phạm ở Viện Nghiên cứu An ninh Nam Phi cho biết, tình hình tội phạm tăng không ngừng trong bốn năm qua mặc dù hàng chục ngàn sĩ quan cảnh sát được bổ sung trên các đường phố. "Tội phạm nghiêm trọng và bạo lực gia tăng tại Nam Phi. Điều này cho thấy hoạt động của Chính phủ đối với tội phạm chưa hiệu quả. Bạo lực vẫn còn quá cao và phải được coi là một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội Nam Phi", Newham cho biết.

Tuy nhiên, một quan chức của cảnh sát Nam Phi nói rằng, tội phạm vẫn đang được kiểm soát chặt chẽ. "Tình hình tội phạm đang được kiểm soát rất tốt và Chính phủ sẽ nỗ lực nhiều hơn để ngăn chặn tội phạm", vị quan chức cảnh sát nhận định.