Cựu Tổng thống Paraguay bị cảnh sát Brazil "sờ gáy"
Lệnh bắt giữ quốc tế
Ngày 19-11, chính quyền Brazil đã ban hành lệnh bắt giữ quốc tế đối ông cho Horacio Cartes và yêu cầu cựu Tổng thống Paraguay bị dẫn độ về Brazil như một phần của cuộc điều tra về hoạt động rửa tiền ở nước này.
Quyết định này được thẩm phán bang Rio de Janeiro, ông Marcelo Bretas đưa ra với lập luận là nhằm mục đích truy đuổi tổ chức tội phạm liên quan tới doanh nhân Dario Messer - người đã bị bắt giữ từ hồi giữa năm với cáo buộc đứng đầu một mạng lưới rửa tiền lớn ở Brazil, Uruguay và Paraguay.
 |
| Brazil công bố lệnh bắt cựu Tổng thống Paraguay Horacio Cartes hôm 19-11. |
Hãng tin Globo cho hay, Brazil đã gửi kiến nghị lên Interpol, đề nghị đưa tên cựu Tổng thống Paraguay Horacio Cartes vào danh sách truy nã đỏ của tổ chức hình sự quốc tế này. Nhưng hiện Interpol chưa có phản hồi. Trong khi đó, báo chí Brazil đưa tin, ông Horacio Cartes đã cung cấp 500.000 USD cho một tổ chức tội phạm theo "thỉnh cầu của người bạn" Dario Messer.
Chuyện này xảy ra đúng vào thời điểm Dario Messer đang lẩn trốn sự truy bắt của cơ quan chức năng Brazil. Thẩm phán Marcelo Bretas lập luận rằng, khoản tiền này là để giúp Dario Messer mua chuộc giới chức Brazil nhằm mục đích cao chạy xa bay.
Công tố viên Jose Augusto Vagos thì cho hay: "Quá trình điều tra, thu thập chứng cứ và lấy lời khai của các nhân chứng, chúng tôi có thể khẳng định rằng Dario Messer khi đó cần tiền để trang trải các khoản phí pháp lý và ông Horacio Cartes đã sẵn lòng giúp "ông bạn vàng" của mình. Nhưng cuối cùng thì Dario Messer đã bị bắt tại Sao Paulo hồi tháng 7 và bị cáo buộc là kẻ đứng đầu một tổ chức tội phạm chuyên rửa tiền ở Brazil và chuyển hàng triệu USD tiền hối lộ cho giới chức hai nước Uruguay và Paraguay".
Một công tố viên khác của Brazil tên là Marisa Ferrari khi trả lời phỏng vấn báo giới thì tiết lộ, nhà chức trách Brazil đang trong quá trình điều tra xem ông Horacio Cartes mới là khách hàng của tổ chức tội phạm rửa tiền này hay đã hợp tác với Dario Messer từ rất lâu.
 |
| Cựu Tổng thống Paraguay Horacio Cartes đang đối mặt với lệnh bắt của Brazil. |
Thậm chí, công tố viên Marisa Ferrari còn nhấn mạnh, Brazil đang muốn tống giam cựu Tổng thống Paraguay dựa trên những chứng cứ về việc ông này tài trợ cho mạng lưới tội phạm rửa tiền nói trên, đặc biệt là các thành viên chưa được xác định danh tính.
"Có một sự nghi ngờ mạnh mẽ rằng hành vi tội phạm này được lặp lại nhiều lần", Marisa Ferrari nói: "Trong khi Horacio Cartes không còn là Tổng thống, ông vẫn duy trì quyền lực kinh tế mạnh mẽ và không kém quyền lực chính trị ở Paraguay. Ông có các công ty đa dạng, là một trong những doanh nhân giàu có nhất của quốc gia này; đồng thời là thượng nghị sĩ".
Quá khứ "không êm đềm" của một cựu Tổng thống
Ông Horacio Cartes là thành viên đảng Colorado và nắm giữ vị trí Tổng thống Paraguay từ năm 2013-2018. Trước khi tham gia chính trường, ông Horacio Cartes là một doanh nhân thành đạt và hiện vẫn đang sở hữu khoảng 20 doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Carto Cartes chuyên kinh doanh các sản phẩm về thuốc lá, nước ngọt, thịt và ngân hàng.
 |
| Brazil mở chiến dịch chống tham nhũng mang tên "Rửa xe" từ năm 2014. |
Ông còn từng là Chủ tịch CLB bóng đá Libertad từ năm 2001 đến năm 2012 và là Chủ tịch của Hiệp hội bóng đá Paraguay trong vòng loại FIFA World Cup 2010. Theo thông tin mà cảnh sát Brazil có được, cha của ông Horacio Cartes là chủ sở hữu của Công ty cổ phần nhượng quyền máy bay Cessna và bản thân ông Horacio Cartes hồi trẻ cũng đã học ngành cơ khí hàng không ở Mỹ.
Năm 19 tuổi, Horacio Cartes bắt đầu kinh doanh trao đổi tiền tệ rồi phát triển công ty của bố thành Banco Amambay. Trong những năm sau đó, ông đã mua và thành lập thêm 25 công ty bao gồm Tabesa, nhà sản xuất thuốc lá lớn nhất của Paraguay và một công ty đóng chai nước ép trái cây lớn.
Năm 1986, Horacio Cartes đã ngồi tù 60 ngày trong một cuộc điều tra gian lận tiền tệ. Ông bị buộc tội kiếm hàng triệu USD từ khoản vay của Ngân hàng trung ương với lãi ưu đãi rồi chuyển nó qua hoạt động kinh doanh trao đổi tiền trước khi mua thiết bị nông nghiệp ở Mỹ. 3 năm sau, Horacio Cartes lại bị cầm tù với tội danh gian lận tiền tệ. Nhưng rồi tất cả những án này đều được xoá.
Năm 2000, cảnh sát chống ma túy Paraguay đã bắt giữ một chiếc máy bay chở cocaine và cần sa trong trang trại của Horacio Cartes. Nhưng khi đó, ông bao biện rằng, máy bay đã hạ cánh khẩn cấp và ông không liên quan đến buôn bán ma túy.
10 năm sau, cái tên Horacio Cartes lại xuất hiện trong các tập tin bị rò rỉ có liên quan đến một tổ chức tài chính ở quần đảo Cook bị cho là liên kết với ngân hàng Bes Amambay để rửa tiền. Một tài liệu khác do WikiLeaks hé lộ trước công chúng từ năm 2010 thì khẳng định, ông Horacio Cartes từng là trọng tâm của một cuộc điều tra rửa tiền của Cơ quan chống ma tuý của Mỹ (DEA).
Cũng chính thời điểm này, Horacio Cartes quyết định gia nhập đảng Colorado cực hữu và được biết đến như một chính trị gia mới nổi, không ủng hộ chế độ độc tài quân sự của Alfredo Stroessner, người đứng đầu Paraguay đến năm 1989.
Hai năm sau, trong cuộc tranh cử Tổng thống, ông Horacio Cartes thậm chí còn mạnh dạn nói về các cáo buộc buôn bán ma tuý mà DEA nhằm vào mình như sau: "Tôi sẽ không muốn trở thành Tổng thống. Nếu tôi có quan hệ với những kẻ buôn bán ma túy, các công tố viên có thể kiểm tra, điều tra. Nhưng đến nay, không có gì, thậm chí là một cáo buộc chống lại tôi".
Năm 2013, Horacio Carters trở thành Tổng thống Paraguay với 45,8% phiếu bầu. Đài BBC của Anh bình luận rằng, điểm thuyết phục của ông trong chiến dịch tranh cử là những lời hứa sẽ tăng vốn tư nhân để nâng cấp cơ sở hạ tầng của đất nước, hiện đại hóa các doanh nghiệp nhà nước, thu hút đầu tư quốc tế và tạo thêm nhiều công ăn việc làm.
Đáng chú ý là trong khi vẫn là Tổng thống, ông cũng tranh cử và giành được một ghế trong Thượng viện. Đây được coi là một nỗ lực mở rộng ảnh hưởng chính trị của ông qua nhiệm kỳ Tổng thống. Tháng 5 - 2018, Horacio Cartes buộc phải từ chức Tổng thống để nhận ghế Thượng nghị sĩ. Phó Tổng thống Paraguay Alicia Pucheta đã lên thay và trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của nước này cho đến khi ứng cử viên Mario Abdo Benitez giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 4 vừa qua và trở thành Tổng thống.
Hiện cựu Tổng thống Parauay được cho là vẫn đang sống tại nhà riêng ở thủ đô Asuncion. Luật sư riêng của ông Horacio Cartes, Carlos Palacios nói với hãng AP rằng, cựu Tổng thống vẫn "thoải mái trước các cáo buộc và luôn khẳng định không dính líu đến các hoạt động kinh doanh hay có quan hệ thương mại với Dario Messer".
Về phía Paraguay, các công tố viên nước này cho biết họ chưa nhận được lệnh bắt giữ do Brazil ban hành. Tổng thống hiện tại của Paraguay Mario Abdo Benitez trả lời phóng viên quốc tế: "Ở Paraguay, không có ai là bất khả xâm phạm.
Mọi người đều bình đẳng và có trách nhiệm trước pháp luật". Đồng thời, ông Mario Abdo Benitez cũng khẳng định sẽ xem xét, đánh giá các cáo buộc của Brazil đối với người tiền nhiệm Horacio Cartes. Theo luật pháp Paraguay, các cựu Tổng thống sau khi kết thúc nhiệm kỳ sẽ trở thành thượng nghị sĩ suốt đời với quy chế miễn trừ và để tước bỏ đặc quyền này thì cần phải có 2/3 số phiếu đồng thuận tại Thượng viện.
Chiến dịch chống tham nhũng lớn
Theo thông tin của cảnh sát Brazil, chiến dịch chống tham nhũng mang tên "Rửa xe" được tiến hành từ năm 2014, bắt nguồn từ một vụ tham nhũng tại một trạm xăng ở thủ đô Brasilia có liên quan đến hoạt động rửa tiền.
Sau đó, Bộ Tư pháp Brazil đã mở rộng điều tra và "sờ gáy" Tập đoàn Petrobras. Sau gần 5 năm với hơn 50 cuộc điều tra, các cơ quan tư pháp Brazil khẳng định, tình trạng cấu kết trong giới kinh doanh và chính trị rất nghiêm trọng và các hoạt động tham nhũng, nhận hối lộ, hối lộ và rửa tiền đã vượt ngoài khuôn khổ Brazil, sang các quốc gia láng giềng và liên quan đến nhiều chính trị gia nổi tiếng, thậm chí là những người đứng đầu đất nước.
Qũy tiền tệ quốc tế (IMF) đánh giá cao chiến dịch "Rửa xe", cho rằng đây là một điển hình chống tham nhũng, cho thấy hiệu quả của cơ quan tư pháp Brazil, sự độc lập của các công tố viên, sự giám sát của phương tiện truyền thông và sự ủng hộ của xã hội.
Riêng vụ việc liên quan đến Paraguay, trong quá trình điều tra, cảnh sát Brazil đã xác định được khoảng 20 triệu USD bí mật, hơn 17 triệu được gửi tại một ngân hàng ở Bahamas và một số lượng lớn được chia cho các doanh nhân, chính trị gia và những kẻ đầu cơ đổi tiền ở nước này.
Hiện tòa án Brazil đã phát 17 lệnh tạm giữ và 3 lệnh tạm giam đối với các nhân vật liên quan đến vụ án tại Brazil, Paraguay và Mỹ. Bước ngoặt của cuộc điều tra nhằm tới Paraguay là vào cuối năm 2017, khi cảnh sát Brazil ra lệnh bắt giữ 53 đối tượng ở trong nước và nước ngoài trong một chuyên án triệt phá đường dây rửa tiền quốc tế có liên quan tới chiến dịch "Rửa xe".
Các đối tượng bị bắt giữ trong chuyên án này tại nhiều địa phương của Brazil như Rio de Janeiro, Sao Paulo, Minas Gerais, Rio Grande do Sul, Paraná và thủ đô Brasilia. Trong số những người bị bắt giữ còn có 6 người liên quan ở Uruguay và Paraguay.
51 người khác cũng bị cảnh sát Brazil yêu cầu ra trình diện trước tòa để lấy lời khai vì bị cáo buộc làm trung gian cho một số công ty thanh toán các khoản tiền bất hợp pháp cho các chính trị gia. Từ đây, những hoạt động mờ ám của Dario Messer, một nhân vật được cho là gần gũi với cựu Tổng thống Paraguay Horacio Cartes và là một tay trung gian có ảnh hưởng lớn ở Brazil đã bị phát hiện.
