"FBI Anh" chống rửa tiền

• Hồ sơ Panama: Lập cơ quan đặc biệt chống rửa tiền
• Đẩy mạnh cuộc chiến chống rửa tiền
• Hợp tác phòng chống rửa tiền và quản lý thuế

Trong chiến dịch này, Cảnh sát liên bang Mỹ (FBI) đã phát hiện 170 triệu bảng tiền mờ ám, một bằng chứng mới về tầm cỡ “tiền bẩn” chảy vào Anh, theo báo Evening Standard.

NCA nói số tài sản đáng ngờ- gồm những ngôi nhà trị giá hàng triệu bảng ở những khu dân cư đắt giá nhất thủ đô London - đã được xác định. Một phần số “tiền bẩn” đáng ngờ được giấu ở Anh và nước ngoài, nhưng NCA nói phần lớn số tiền này được đem đến London, đầu tư vào nhà đất cùng các loại tài sản khác. NCA cũng lên kế hoạch điều tra việc sử dụng tiền từ tham nhũng mà có để “mua nhà hạng sang ở nhiều khu vực”.

Không cho bọn xấu mua nhà

Donald Toon, một quan chức NCA “thề” sẽ tăng cường xử lý những nhà đầu tư nước ngoài tham nhũng. NCA được trao thêm nhiều quyền theo Luật Phòng chống tội phạm tài chính (đang được Quốc hội Anh xem xét) gồm các trát buộc các nghi can phải chứng minh nguồn gốc tài sản, buộc chủ các công ty nước ngoài mua nhà phải khai báo nhân thân. Ông nói “không để bọn xấu, phạm pháp mua nhà trong lúc họ đang bị nước của họ điều tra tham nhũng”.

Các tổ chức chống tham nhũng như Minh bạch quốc tế (TI) từ lâu đã phàn nàn chuyện bí mật về chủ bất động sản cùng những yếu kém trong khâu quản lý, đã khiến bọn xấu dễ dàng dùng nhà cửa ở London làm phương tiện để “rửa tiền bẩn”.

Tiết lộ đáng chú ý nhất của ông Toon là giá trị những tài sản đáng ngờ, được NCA xác định từ khi cơ quan này lập một đội đặc nhiệm hồi tháng 6-2015: “Chúng tôi có 25 cuộc điều tra trực tiếp về tham nhũng quốc tế, tổng tài sản liên quan là 170 triệu bảng”. Ông nói nhiều cuộc điều tra liên quan nhiều nghi can là công dân Nigeria.

Tội phạm tài chính cấp độ “cạn nước mắt”

Báo Guardian (Anh) ngày 2-12 đưa tin, tổ chức viện trợ “Cứu trẻ em” nói “tiền bẩn” của Nigeria “rửa” ở Anh nên được dùng để cứu giúp trẻ em bị chết đói. Tổ chức này nói cần có 950 triệu bảng (1,2 tỉ USD)  để giúp những nạn nhân của bọn Boko Haram, với hàng chục ngàn trẻ em có nguy cơ chết đói ở những vùng do bọn nổi dậy này chiếm giữ ở vùng Đông Bắc Nigeria, nơi mà nhà nông không thể thu hoạch mùa vụ và các cơ quan viện trợ nhân đạo không thể đến. Số tiền này cũng có thể giúp các gia đình lập lại cuộc chiến khi kết thúc cuộc xung đột vũ trang tàn khốc này.

“Cứu trẻ em” kêu gọi các cơ quan Liên Hiệp Quốc và các chính phủ tăng cường viện trợ, đồng thời cảnh báo khu vực này có tỉ lệ trẻ con suy dinh dưỡng cao và có nguy cơ bị chết đói.

Đấy sẽ là một thảm họa nhân đạo tồi tệ nhất ở vùng hạ sa mạc Sahara châu Phi, với ít nhất 2 triệu người cần được giúp, cùng 400.000 người mẹ đang cho con bú và mang thai. Khoảng 400.000 số trẻ này bị suy dinh dưỡng cấp bị đe dọa mạng sống.

Cựu chỉ huy NSA Dasuki (áo trắng) bị nhân viên an ninh bắt.

Tổ chức này đề nghị trích một khoản tiền để giúp hơn 2 triệu người bị mất nhà cửa vì phải chạy giặc, và có thể có số tiền này từ hàng triệu bảng bị các quan chức tham nhũng “rửa” ở Anh: “Những khoản tài chính bất chính lớn từ Nigeria đã được rửa thông qua các ngân hàng và thị trường bất động sản ở Vương quốc Anh. 4 năm trước, khi cựu Thống đốc bang Châu thổ nhiều giàu mỏ của Nigeria, ông James Ibori, nhận tội “rút ruột và rửa tiền” 50 triệu bảng, chánh án đã mô tả vụ chiếm đoạt này là tội phạm tài chính ở cấp độ khóc cạn nước mắt”. 

Cứu trẻ em nói hồi tháng 9 đã có một văn kiện ghi nhớ được ký, theo đó “tiền bẩn” bị Anh niêm phong có thể được trả về Nigeria để thực hiện các dự án giúp người nghèo nhất ở nước này.

Chính phủ Nigeria đã ước tính cần có 1,2 tỉ bảng để giúp vùng đông bắc trong năm 2017. LHQ thì ước tính hơn 120.000 người-hầu hết là trẻ con - có thể bị đói đến chết ở những vùng bị Boko Haram kiểm soát.

Đếm 10 ngày mới hết tiền tham nhũng

Tại Nigeria  cũng đang diễn ra một cuộc điều tra chống tham nhũng lớn hàng tỉ USD. Một giám đốc ngân hàng làm chứng trước Ủy ban Phòng chống tội phạm tài chính và kinh tế (EFCC) rằng đã có hai chiếc máy bay chở đầy tiền mặt được dùng trong một cuộc đút lót: tổng cộng 1,2 tỉ Naira (tiền Nigeria, tương đương 3,8 triệu USD hoặc 3 triệu bảng Anh) quá lớn nên phải mất 10 ngày mới đếm hết, vì là các tờ 500 và 1.000 Naira. Giám đốc Sunday Oluseye nói: “Tôi phát hoảng khi trông thấy số tiền khủng này”.

EFCC là một cơ quan chống tham nhũng, mở cuộc điều tra chống rửa tiền đối với Abiodun Agbele, một “chiến hữu” của Thống đốc Ayodele Fayose của bang Ekiti. EFCC cũng nói vụ này dính líu cuộc điều tra cựu Cố vấn An ninh quốc gia (NSA) Sambo Dasuki của cựu Tổng thống Goodluck Jonathan.

Tay chỉ huy NCA này đã bị bắt ngày 16-11, và phiên tòa xử Dasuki cùng đồng bọn tham nhũng diễn ra ngày 7-12. EFCC buộc tội Dasuki cùng đồng bọn đã “rút ruột” 2 tỉ USD (13,6 tỉ Naira) mà chính phủ dùng để mua vũ khí để đánh quân nổi dậy Boko Haram. Dasuki từng là cựu trung tá quân đội, còn bị buộc tội tàng trữ vũ khí trái phép.

Cha của Dasuki là Ibrahim Dasuki - Tiểu vương Sokoto thứ 18 - qua đời hồi trung tuần tháng 11, nhưng tay cựu chỉ huy NSA vắng mặt ở lễ tang của cha. Luật sư của ông ta nói chính phủ nói đã tạo cơ hội cho Dasuki ra khỏi nhà tù để chịu tang cha là “nói láo”, vì ông không được tạo cơ hội này. 

Các đồng bọn của Dasuki là giám đốc mảng tài chính NSA Shuaibu Salisu và Aminu Baba-Kusa, và 4 công ty Acacia Holding Ltd và Reliance Referral Hospital Ltd cũng bị đưa ra xử.

Vấn đề tham nhũng tràn lan ở Nigeria, cho đến nay EFCC chỉ mới xử được vài quan lại tham nhũng. Gần đây nhất, thẩm phán Sylvester Ngwuta thuộc Tòa án tối cao nước này bị buộc tội tham nhũng và “rửa tiền”. Ông ta hầu tòa cùng 7 thẩm phán khác, không nhận tội. Khi bị bắt, ông ta cũng thủ nhiều hộ chiếu, 800.000 USD tiền mặt (645.200 bảng)