Gia tăng bạo lực với phóng viên tác nghiệp ở điểm nóng Afghanistan

Rào cản Taliban

Zerak Zaheen nắm rõ Kunar, khu vực nằm ở phía đông của Afghanistan như lòng bàn tay mình. Ở Kunar, tình trạng chiến đấu bạo lực với Taliban xảy ra rất phổ biến. Mặc dù phải đối mặt với nhiều mối đe dọa nhưng mỗi buổi sáng, Zerak Zaheen vẫn đều đặn ra khỏi nhà, đi lấy tin ở nhiều khu vực nguy hiểm. Thời gian gần đây, Zerak Zaheen được giao phụ trách đưa tin về mảng xây dựng và công trình mà anh quan tâm là dự án đường cao tốc mới.

Sau khi chụp vài bức ảnh và hoàn thành cuộc phỏng vấn, Zerak Zaheen trở về nhà để viết bài. Tuy nhiên, anh không thể trở về nhà ngay như đã định. Đằng xa, một nhóm hơn mười người đàn ông vừa bước xuống từ chiếc Toyota Corolla màu trắng đang dàn hàng trước chiếc xe của Zerak Zaheen. "Họ hỏi chúng tôi rằng, vì sao chúng tôi lại có mặt ở Kunar ", Zerak Zaheen kể lại. "Khi tôi đưa cho họ xem thẻ nhà báo, các chiến binh Taliban yêu cầu tôi ra khỏi xe ngay lập tức. Họ đe dọa tôi và cáo buộc tôi là một điệp viên",  Zaheen nói tiếp.

Lúc này, Zaheen nhớ lại những câu chuyện mà anh đã nghe từ các đồng nghiệp của mình, nhiều người bị thẩm vấn, đánh đập bởi các chiến binh Taliban. "Tôi luôn lo sợ rằng, một ngày nào đó không may bị bắt nhưng cũng hy vọng điều tốt đẹp sẽ đến vì tôi chủ yếu đưa tin liên quan đến vấn đề xây dựng",  Zaheen nói kể.

Cũng theo lời kể của Zaheen thì các chiến binh Taliban nói chuyện bằng một phương ngữ lạ nhưng nhìn điệu bộ thì anh có thể hiểu được rằng, họ đang "thảo luận" về việc giết hại anh. Khi đó, một người đàn ông lớn tuổi trong nhóm nói rằng, họ muốn hỏi Zaheen vài câu cũng như kiểm tra thiết bị mà anh mang theo. Khi các chiến binh Taliban phát hiện ra một vài tập tin trên máy tính xách tay của Zaheen không thể mở, họ đã nghi ngờ và đánh Zaheen. Cuối cùng, Zaheen may mắn thoát chết khi có thể thuyết phục nhóm chiến binh Taliban tin rằng, anh không phải gián điệp Mỹ mà thực sự là một nhà báo. Anh được tự do sau khi để lại toàn bộ thiết bị công nghệ số mang theo người. Zaheen đến trạm kiểm soát an ninh gần nhất đề nghị được giúp đỡ. Anh trở về nhà khi đã nửa đêm và hoàn toàn kiệt sức vì mệt mỏi.

Áp lực từ mọi phía

Ngày hôm sau, cảnh sát Afghanistan đã đến gõ cửa căn hộ mà anh đang ở. Họ muốn biết lý do tại sao Taliban lại không bắt giữ anh. Cảnh sát nghi ngờ rằng, Zaheen đã "bắt tay" với Taliban. "Họ đe dọa sẽ giết chết nếu tôi không nói ra sự thật. Tôi đã bị thẩm vấn nhiều tiếng sau đó. Các nhà báo bị nghi ngờ từ mọi phía. Chúng tôi luôn bị cáo buộc rằng đang nói dối hoặc là gián điệp", Zaheen nói.

Phóng viên tác nghiệp ở Afghanistan phải đối mặt với nhiều mối đe dọa nguy hiểm.

"Không chỉ có Taliban, Chính phủ cũng đặt lên vai chúng tôi rất nhiều áp lực, rồi cả mafia nữa", Sayed Abdullah Nizami, nhà báo làm việc cho BBC và Al Jazeera nói. "Đối với chúng tôi, bắt giữ và thẩm vấn giống như một phần của công việc. Thậm chí, nhà báo còn bị đe dọa bởi quân đội NATO.

Tôi đã bị quân đội nước ngoài bắt giữ hai ngày vào năm 2011 khi đến hiện trường đưa tin về cuộc tấn công của NATO khiến hàng chục dân thường thiệt mạng. Sau đó, Tổng thống Hamid Karzai đã can thiệp và tôi được thả ra nhưng tất cả các cảnh quay của tôi đều bị xóa hết", ông Sayed Abdullah Nizami nói.

Gia tăng bạo lực đối với các nhà báo

Zaheen và Nizami đã thoát chết khi nhiều lần phải đối mặt với tình huống nguy hiểm nhưng không phải nhà báo nào tác nghiệp tại điểm nóng Afghanistan cũng có được sự may mắn đó. Theo thống kê, số lượng các cuộc tấn công và giết hại nhà báo đang có xu hướng gia tăng. "Kể từ đầu năm 2014, đã có 60 trường hợp bạo lực đối với các nhà báo", Sediqullah Tawhidi, người đứng đầu cơ quan báo chí truyền thông Nai Watch nói.

"Số lượng các trường hợp không được báo cáo sẽ cao hơn nhiều lần. Tính trung bình, mỗi năm có khoảng ba nhà báo thiệt mạng mỗi năm. Chỉ tính riêng trong năm nay đã có sáu người chết. Tiến bộ trong lĩnh vực tự do báo chí là một trong số ít những thành công của chính phủ Karzai. Tuy nhiên, hành động mạnh mẽ để bảo vệ các nhà báo còn nhiều hạn chế ", ông Sediqullah Tawhidi nói thêm