“Hồ sơ Panama” và cuộc khủng hoảng mới tại FIFA

• Những cái bóng lớn phía sau Hồ sơ Panama
• Hành trình điều tra vụ “Hồ sơ Panama”
• “Hồ sơ Panama”: Lộ diện những thiên đường trốn thuế trên thế giới

Thế giới bóng đá và hồ sơ Panama

Hồ sơ Panama là tập hợp gồm 11,5 triệu tài liệu nằm trong 2,6 terabyte dữ liệu được một nguồn tin giấu tên cung cấp cho tờ báo Đức Sueddeutsche Zeitung (Đức) cách đây hơn một năm. Thông tin được lấy từ Công ty Mossack Fonseca, hãng luật, cung cấp dịch vụ tài chính lớn thứ tư thế giới. 

Sau khi nhận được tài liệu này, tờ Sueddeutsche Zeitung đã chia sẻ với Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ), một tổ chức phi chính phủ, cùng hơn 100 tờ báo và 400 phóng viên tại 80 quốc gia. Theo Sueddeutsche Zeitung, trong 11,5 triệu tài liệu có đến 4,8 triệu email và chúng đã vạch mặt 215.000 công ty và 14.153 khách hàng có mối liên hệ với Mossack Foseca.

Tân Chủ tịch FIFA Infantino có thực sự vô tội...?

Danh sách những chính trị gia, người nổi tiếng có mặt trong hồ sơ Panama dài dằng dặc bao gồm nhiều lĩnh vực từ các chính trị gia cho đến người thân của họ hay các nghệ sĩ, ngôi sao tên tuổi. Đáng chú ý, bóng đá cũng không nằm ngoài vòng xoáy ấy.

Nhiều cầu thủ cũng xuất hiện trong tập hồ sơ mật ấy. Đình đám nhất phải kể đến cầu thủ xuất sắc nhất thế giới Lionel Messi (Barcelona), tiền đạo Leonardo Ulloa (Leicester), cựu chân sút Iván Zamorano, hậu vệ Gabriel Iván Heinze... Thậm chí, còn có cả một đội bóng cũng bị vạch trần những hoạt động thiếu minh bạch liên quan đến thuế má, đó là Real Sociedad – CLB đang chơi tại La Liga.

Không dừng lại ở đó, nhiều nhà quản lý bóng đá cũng bị “điểm mặt, chỉ tên”, cụ thể như: cựu Chủ tịch UEFA, Michel Platini; cựu Tổng thư ký FIFA, Jerome Valcke… Về cơ bản điều này chẳng có gì bất ngờ bởi quản lý bóng đá vốn là lĩnh vực đang hứng chịu nhiều tai tiếng về tham nhũng, đồng thời những cái tên ở trên đều là những nhân vật mất chức do dính dáng đến scandal tham nhũng tại FIFA hồi năm ngoái.

Nhưng điều gây chấn động và bất ngờ nhất là trong Hồ sơ Panama lại có tên cả tân Chủ tịch FIFA, Gianni Infantino – người đang giương cao ngọn cờ cải tổ FIFA, nhằm chống lại những vấn đề liên quan đến tham nhũng.

Gianni Infantino bị cáo buộc những gì?

Tân Chủ tịch FIFA, Gianni Infantino có tên trong Hồ sơ Panama liên quan đến vụ việc diễn ra từ hơn 10 năm trước. Thời điểm đó, người đàn ông 46 tuổi này đang giữ chức Trưởng bộ phận pháp lý của Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA).

Các tài liệu cho thấy có khả năng ông Infantino đã móc nối làm ăn với cha con Hugo và Mariano Jinkis, những kẻ bị tình nghi hối lộ để mua bản quyền truyền hình các giải UEFA Champions League, cúp UEFA và siêu châu Âu khu vực Nam Mỹ hơn 10 năm trước. Trong thương vụ này, chính Infantino là người phê duyệt cho nhà Jinkis mua bản quyền truyền hình cúp châu Âu.

Được biết, năm ngoái, cha con nhà Jinkis đã bị các công tố viên của Mỹ cáo buộc hối lộ hàng triệu USD cho các nhà điều hành bóng đá để có quyền nắm giữ bản quyền truyền thông và tiếp thị. Hiện tại, cả Hugo và Mariano Jinkis đều đang bị quản chế ở nhà riêng tại Argentina.

…hay  Infantino sẽ cần phải cầu Chúa để tai qua nạn khỏi trong vụ Hồ sơ Panama.

Theo thông tin từ báo chí nước ngoài, bản quyền giải Champions League, cúp UEFA và Siêu cúp châu Âu đã được Công ty Cross Trading, chi nhánh của Công ty Full Play, thuộc quyền sở hữu của cha con nhà Jinkins mua lại với mức giá bèo bọt. Sau đó, nhà Jinkis đã bán lại cho các đài truyền hình với giá cao gấp ba hay bốn lần giá gốc.

Bản hợp đồng của các bên được xác lập và ký kết trong giai đoạn từ năm 2003 tới 2006 và từ 2006 tới 2009. Khi đó, Công ty Cross Trading mua độc quyền bản quyền phát sóng giải Champions League tại thị trường Ecuador với giá 111.000 USD từ mùa 2006-2007 đến 2008-2009. Thậm chí, UEFA còn chúc mừng Cross Trading vì gia nhập các đối tác phát sóng giải đấu. Về sau gói bản quyền này được Cross Trading nhượng lại với giá 311.170 USD.

Hãng thông tấn AFP cho rằng việc Cross Trading bán lại bản quyền phát sóng Champions League cho bên thứ ba cao hơn giá gốc gấp ba lần dấy lên một câu hỏi lớn. Đó là tại sao UEFA lại bán bản quyền các giải đấu với giá rẻ bèo để rồi bên mua thu lời bằng cách nhượng cho đại diện thứ ba với giá cao gấp ba? Điều này cũng khiến vị tân chủ tịch FIFA bị nghi ngờ rằng Gianni Infantino cũng như quan chức UEFA đã được “lại quả” ở cú áp phe này.

Chủ tịch FIFA và UEFA tuyên bố vô tội

Ngay sau khi các tài liệu trong Hồ sơ Panama có liên quan đến mình bị rò rỉ, tân Chủ tịch FIFA Gianni Infantino đã nhanh chóng lên tiếng rất mạnh mẽ để bảo vệ danh tiếng cá nhân. Chủ tịch FIFA tuyên bố rằng ông đang rất tức giận và sẽ không để giới truyền thông nghi ngờ sự liêm chính của mình trong công việc.

Tân Chủ tịch FIFA cho biết, "ngay lập tức ông đã liên hệ với UEFA để làm rõ cáo buộc", vì ông không còn dính dáng đến UEFA và chính Liên đoàn Bóng đá châu Âu mới sở hữu độc quyền các thông tin hợp đồng liên quan đến nghi vấn nói trên.

Người đứng đầu FIFA cũng khẳng định: "Tôi chưa bao giờ thương lượng với Cross Trading lẫn chủ sở hữu của họ vì quá trình đấu thầu do đội ngũ tiếp thị trên danh nghĩa của UEFA thực hiện".

Về phần UEFA, tổ chức này cũng tuyên bố giao dịch của UEFA với Công ty Cross Trading “hoàn toàn trong sạch” và nó không hề liên quan tới vụ bê bối của người đàn ông này một thập kỷ sau đó. Thông cáo của UEFA có đoạn:  “Không hề có bất kỳ sự lại quả nào liên quan tới hợp đồng này cũng như nhiều hợp đồng bản quyền truyền hình khác. Các hợp đồng ở thời điểm đó đều được ký kết bởi Gianni Infantino theo đúng quy định của UEFA. UEFA thực sự thất vọng với những câu chuyện được thêu dệt bởi giới truyền thông”.

Điều gì đang chờ đợi Infantino và FIFA?

Bất chấp những lời khẳng định vô can rất đanh thép của cả Infantino lẫn FIFA thì trắng đen của vụ việc vẫn đang có nhiều diễn biến phức tạp hơn. Trong tối 6/4 (giờ Việt Nam), Cảnh sát Thụy Sỹ đã bao vây và lục soát trụ sở UEFA tại Nyon, Thụy Sỹ. Cuộc lục soát này được thông báo là để thu thập chứng cứ về nghi án Hồ sơ Panama tại UEFA. 

Theo tờ Telegraph ghi nhận cuộc khám xét này diễn ra khá trật tự với sự hợp tác rất tốt của UEFA. UEFA cũng đã xác nhận vụ việc: “Chúng tôi xác nhận rằng hôm nay Cảnh sát Liên bang Thụy Sĩ có trát của tòa án đã đến khám xét và yêu cầu chúng tôi giao bản hợp đồng giữa UEFA và Cross Trading/ Teleamazonas. UEFA đã cung cấp tất cả các tài liệu chúng tôi có cho Cảnh sát Liên bang Thụy Sỹ”,  thông báo của UEFA cho biết.

Dù vậy, người ta vẫn có quyền nghi ngờ sự trong sạch của UEFA cũng như Infantino trong các cú áp phe về bản quyền truyền hình. Bởi tổ chức này có khá nhiều quan hệ làm ăn với các đối tác tai tiếng. Ngoài Cross Trading, UEFA còn bán bản quyền truyền hình VCK Euro 2016 cho Traffic Sports Europe, một công ty Brazil đang bị truy tố bởi tòa án Liên bang Hoa Kỳ với tội danh làm ăn bất chính. Thương vụ này cũng diễn ra khi Infantino vẫn giữ cương vị Tổng thư ký của UEFA.

Những cáo buộc liên quan đến các hoạt động tài chính mờ ám kể trên xuất hiện chỉ 2 tháng sau khi ông Infantino giành chiến thắng trong cuộc đua vào chiếc ghế Chủ tịch FIFA, với tuyên bố sẽ làm trong sạch cơ quan bóng đá hàng đầu thế giới sau một loạt bê bối tham nhũng và ăn hối lộ dưới thời cựu Chủ tịch Sepp Blatter. Rõ ràng, điều này cũng sẽ làm ảnh hưởng nhất định đến uy tín cá nhân của Infantino, cũng như niềm tin vào cuộc chiến liêm chính do ông này khởi xướng. Chắc chắn nó sẽ gây tác động tiêu cực lớn đến tính chính danh của Infantino trong cuộc cách mạng vốn được đánh giá là khó khăn tại FIFA. Nơi Infantino phải thổi một luồng gió mới vào cả 1 bộ máy vốn đã quá quen với những đặc quyền, đặc lợi và cách hoạt động thiếu minh bạch.

Chẳng những thế, trong trường hợp xấu, nếu Infantino bị xác định là có dính chàm và không trong sạch như những gì ông này vẫn khẳng định thì đấy sẽ là một cú sốc lớn nữa với làng bóng đá thế giới. Một lần nữa, FIFA lại chìm trong tâm bão vì những bê bối về tài chính.

Trong lễ nhậm chức Chủ tịch FIFA, chính Infantino đã khẳng định rằng sự tôn trọng và hình ảnh của FIFA đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi những vụ scandal tham nhũng trong quá khứ. Sau đó ông này đã tuyên bố: “Chúng ta sẽ cùng nhau làm mới hình ảnh của FIFA, giành lại sự tôn trọng đối với FIFA và mọi người trên thế giới chắc chắn sẽ cổ vũ chúng ta”.

Nhưng rồi liệu sẽ có còn ai đặt niềm tin và cổ vũ FIFA, nếu ngay cả người khoác lên mình bộ áo trong sạch nhất của tổ chức này hóa ra cũng không sạch? Nếu ngày ấy xảy ra thì nó sẽ là thảm họa của bóng đá thế giới.