Maldives: Phó Tổng thống mưu sát Tổng thống

Phó Tổng thống Ahmed Adeeb bị bắt ngay sau khi chuyến bay của hãng hàng không Singapore Airline hạ cánh xuống sân bay quốc tế Ibrahim Nasir. Theo người phát ngôn cảnh sát Maldives Ismail Ali, Phó Tổng thống Ahmed Adeeb bị bắt khi vừa trở về sau chuyến thăm chính thức Trung Quốc. Và thủ đô Maldives bị đóng cửa hôm 24/10 để cơ quan chức năng điều tra nguyên nhân vụ nổ tàu cao tốc chở Tổng thống Yameen Abdul Gayoom cùng phu nhân và phái đoàn chính phủ, lúc đang trên đường trở về thủ đô Male từ sân bay sau khi tham dự lễ hành hương Hajj ở Arab Saudi.

Giới truyền thông Maldives từng đưa tin, Phó Tổng thống Ahmed Abheeb đã rời đất nước để "lánh nạn", nhưng hôm 22/10 ông xác nhận trên Twitter rằng sẽ trở về.

Phó Tổng thống Maldives Ahmed Adeeb.

Theo trang tin Havereru Online, từ sáng sớm 24/10, xe chở binh sĩ và cảnh sát đã tràn ngập các con phố. Nhà chức trách tăng cường an ninh tại thủ đô Male, thậm chí phóng viên không được phép tiếp cận sân bay quốc tế Ibrahim Nasir. Bộ trưởng Nội vụ Umar Naseer là người thông báo vụ bắt giữ Phó Tổng thống Maldives trên Twitter và hiện ông Ahmed Adeeb đang bị giam ở nhà tù Dhoonidhoo với tội danh phản quốc.

Hãng Reuters dẫn lời Bộ trưởng Nội vụ Umar Naseer cho biết, Phó Tổng thống Ahmed Abheeb bị cáo buộc mưu sát Tổng thống Yameen Abdul Gayoom. Và cảnh sát đã bắt 17 người ủng hộ Phó Tổng thống Ahmed Adheeb vì "vi phạm trật tự công cộng". Và ông Ahmed Adeeb bị cáo buộc giống với người tiền nhiệm Mohamed Jameel - đều phạm tội phản quốc.

Tối 21/7, Quốc hội Maldives đã bỏ phiếu thông qua quyết định miễn nhiệm Phó Tổng thống Mohamed Jameel và Bộ trưởng Du lịch Ahmed Adeeb, người ủng hộ mạnh mẽ Tổng thống Yameen Abdul Gayoom được cử làm Phó Tổng thống, thay thế ông Mohamed Jameel.

Trang Maldives Independent dẫn lời quan chức cảnh sát Abdulla Nawaz cho biết, ngoài Phó Tổng thống Ahmed Abheeb, còn có 4 người khác cũng bị bắt nhưng cơ quan chức năng không cung cấp thông tin chi tiết. Theo tờ Haveeru của Maldives, an ninh tại thủ đô Male đang được siết chặt do lo ngại xảy ra tình trạng lộn xộn sau vụ bắt giữ Phó Tổng thống Ahmed Abheeb. Ngay sau khi bị bắt, ông Ahmed Adeeb lập tức tuyên bố, không liên quan tới vụ đánh bom nhằm vào Tổng thống Yameen Abdul Gayoom. Được biết, chỉ vài giờ trước khi Phó Tổng thống Ahmed Adeeb bị bắt, Cảnh sát trưởng quốc gia Hussain Waheed đã bị Tổng thống Yameen Abdul Gayoom sa thải.

Trước đó (22/10), người phát ngôn của chính phủ, ông Mohamed Shareef cũng mất chức. Giới chuyên môn coi đây là cuộc thanh trừng nhằm vào những người bị nghi ngờ thiếu trung thành với Tổng thống Yameen Abdul Gayoom.

Theo giới truyền thông, vụ nổ hôm 28/9 khiến Đệ nhất phu nhân Fathimath Ibrahim, 1 phụ tá và 1 vệ sĩ của Tổng thống Yameen Abdul Gayoom bị thương. Tổng thống Yameen Abdul Gayoom may mắn thoát nạn và không bị thương. Ban đầu cơ quan chức năng Maldives coi vụ nổ có thể do trục trặc kỹ thuật, nhưng các nhà điều tra của Mỹ, Arab Saudi, Australia, và Sri Lanka đều bác bỏ khả năng tàu nổ do hỏng hóc. Ngay sau khi vụ nổ xảy ra, 2 nhân viên an ninh bị bắt giữ và thừa nhận lên tàu trước khi vụ đánh bom diễn ra. Và nhiều vụ bắt giữ đã diễn ra sau đó bởi cơ quan chức năng xác định, vụ đánh bom nhằm ám sát Tổng thống Yameen Abdul Gayoom. Và trong số những người bị sa thải, dư luận quan tâm tới vụ mất ghế Bộ trưởng Quốc phòng của ông Moosa Ali Jaleel - bị sa thải hôm 14/10, sau đó 2 quan chức quân sự cấp cao khác cũng bị bắt. Và đây là quyết định thay đổi nhân sự cấp cao nhất trong nội các Maldives sau vụ nổ hôm 28/9.

Ngày 14/10, ông Ali Ibrahim Muaz, người phát ngôn của Tổng thống cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Moosa Ali Jaleel (được bổ nhiệm hồi tháng 1/2015, thay thế người tiền nhiệm Mohamed Nazim, bị tuyên 11 năm tù vì tội buôn lậu vũ khí và lập kế hoạch tấn công Tổng thống Yameen Abdul Gayoom) đã bị sa thải, đồng thời tuyên bố không thể tiết lộ thêm chi tiết về vấn đề này. Trước đó (6/10), 2 trợ lý của Tổng thống Yameen Abdul Gayoom đã bị bắt vì có liên quan đến vụ nổ tàu cao tốc hôm 28-9.

Giới phân tích cho biết, đất nước Maldives đã bị các cuộc đấu đá chính trị "cày xới" sau khi Tổng thống dân cử đầu tiên Mohamed Nasheed bị lật đổ hồi tháng 2/2012. Bởi sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Yameen Abdul Gayoom đã bỏ tù người tiền nhiệm Mohamed Nasheed với bản án lên tới 13 năm. Ông Yameen Abdul Gayoom trở thành Tổng thống thứ 6 của Maldives sau khi giành được hơn 51,3% số phiếu trong cuộc bầu cử tháng 11/2013. Và một ủy ban của Liên hợp quốc vừa đề nghị Tổng thống Yameen Abdul Gayoom phóng thích và bồi thường cho Tổng thống dân cử đầu tiên Mohamed Nasheed, nhưng bất thành.