Mexico: Tái điều tra vụ 43 sinh viên mất tích

Ngay sau khi biết tin và nhận thông báo về báo cáo của IACHR, Bộ trưởng Tư pháp Mexico Arely Gomez tuyên bố, nước này tôn trọng phát hiện kể trên của các nhà điều tra và sẵn sàng hợp tác để giải quyết vụ án, đồng thời cho biết, sẽ yêu cầu mở một cuộc điều tra mới dưới sự chỉ đạo của các nhà điều tra pháp y uy tín nhất và chính quyền sẽ gia hạn thời gian lưu trú cho các chuyên gia độc lập để họ có thể tiếp tục điều tra.

Về phần mình, Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto đã cảm ơn báo cáo của IACHR và cho biết, chính phủ nước này sẽ xem xét kết quả điều tra của các nhà điều tra quốc tế. Trước đó (20/2), nhiều nghị sĩ của Liên minh châu Âu (EU) cũng đã kêu gọi Mexico điều tra và truy tố những người chịu trách nhiệm về vụ mất tích của 43 sinh viên.

Thân nhân 43 sinh viên tại cuộc họp báo hôm 6/9.

Theo giới truyền thông, để công bố báo cáo dài gần 500 trang, IACHR đã phải mất 6 tháng điều tra. IACHR cho rằng, các công tố viên nên mở cuộc điều tra theo hướng liệu 43 sinh viên có phải vô tình lên chiếc xe buýt mà bọn tội phạm dùng để vận chuyển ma túy hay không. Theo tài liệu của IACHR, sinh viên trưng dụng 5 xe buýt, nhưng báo cáo của các công tố viên liên bang Mexico chỉ đề cập đến 4 chiếc. 43 sinh viên mất tích đêm 26/9/2014 sau khi đoàn xe chở họ bị tấn công ở thành phố Iguala khiến 6 người chết, 25 người bị thương và sau đó thành viên băng đảng Guerreros Unidos ở Mexico đã thừa nhận giết và thiêu thi thể những người kể trên rồi ném tro xuống sông San Juan.

Cuối năm ngoái, Văn phòng Bộ trưởng Tư pháp Mexico đã kết luận, cảnh sát bắt giữ 43 sinh viên sau khi tấn công đoàn xe và giao họ cho băng đảng Guerreros Unidos, và thi thể các nạn nhân đã bị thiêu bằng lốp xe ô tô, rác thải, than củi. Các cuộc biểu tình bạo lực đã bùng phát ở Mexico sau khi giới chức nước này tuyên bố, băng đảng Guerreros Unidos đã thú nhận giết hại và thiêu đốt thi thể 43 sinh viên.

Gần 10 tháng trước (16/11/2014), Tổng thống Enrique Pena Nieto cam kết, chính phủ sẽ tìm ra công lý trong vụ án này. Và nhà chức trách Mexico đã phát hiện nhiều ngôi mộ tập thể, nghi là xác của 43 sinh viên kể trên. Sau đó (28/11/2014), ông Enrique Pena Nieto đã tuyên bố giải toán toàn bộ lực lượng cảnh sát trên cả nước sau vụ 43 sinh viên bị sát hại.

Theo đó, chính quyền liên bang Mexico sẽ tiếp quản công việc của lực lượng cảnh sát địa phương. Bộ trưởng Tư pháp Mexico khi đó là ông Jesus Murillo Karam tuyên bố, cảnh sát Iguala đã bắt 43 sinh viên giao cho băng đảng Guerreros Unidos "xử lý". Ông Jesus Murillo Karam còn dẫn lời khai của thành viên băng đảng Guerreros Unidos cho biết, 43 sinh viên đã bị giết và chất lên một giàn thiêu ở bãi rác Cocula trong 14 giờ.

Theo hãng AFP, trong tháng 11/2014, cơ quan chức năng Mexico từng gửi những phần thi thể còn sót lại sau khi bị đốt tại bãi rác Cocula tới trường Đại học y khoa Innsbruck của Áo nhờ giám định pháp y. Nhiều thông tin cho rằng, vụ mất tích của 43 sinh viên có liên quan tới quan chức địa phương thoái hóa. Và cảnh sát đặc nhiệm Mexico đã bắt giữ hơn 70 người liên quan, trong đó có vợ chồng Thị trưởng thành phố Iguala, bang Guerrero (ông Jose Luis Abarca và bà Maria de los Angeles Pineda), do tình nghi họ có liên quan với vụ việc này.

Vợ chồng Thị trưởng thành phố Iguala.

Sau đó, con số bị bắt đã tăng hơn 100 người, trong đó có nhiều quan chức thành phố Iguala. Đệ nhất thành phố Iguala, bà Maria de los Angeles Pineda Villa (có 3 anh em trai làm việc cho băng đảng ma túy Beltran Leyva) bị buộc tội cầm đầu các chiến dịch của băng đảng Guerreros Unidos ở thành phố Iguala. Cựu Bộ trưởng Tư pháp Jesus Murillo Karam khẳng định, Thị trưởng Jose Luis Abarca và vợ ông ta là người dàn xếp vụ tấn công nhằm vào 43 sinh viên.