Mỹ: Vinh danh nhà báo chấp nhận đối mặt với án tù để bảo vệ nguồn tin

Phóng viên James Risen, 59 tuổi của tờ New York Times (một nhà báo đã từng đoạt giải Pulitzer danh giá) đang đối mặt với nguy cơ ở tù khi từ chối xác nhận nguồn tin mà ông dùng trong cuốn sách  "State of War" - sách viết về Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và góc khuất của chính quyền cựu tổng thống Bush trong cuộc chiến chống khủng bố. "James Risen được vinh danh do hi sinh tự do của bản thân để bảo vệ các nguyên tắc cần có vì một nền truyền thông thực sự tự do" - tờ báo Newspasper Guild viết.

Theo AFP, các công tố viên liên bang đã đeo bám Risen từ khi phóng viên này công bố quyển sách "State of War".

Họ đòi Risen xác nhận tên của một nguồn tin trong cuốn sách. Cơ quan điều tra nghi ngờ, người cung cấp tin trong sách đã tiết lộ các hành động vụng trộm của CIA trong một chiến dịch để mua chuộc một nhà khoa học của Liên Xô (cũ) nhằm phá hoại chương trình hạt nhân của Iran.

Nhiều tranh cãi được trình bày trong cuốn sách của Risen đã khiến Bộ Tư pháp Mỹ vào cuộc. Họ đã tìm kiếm các thông tin trong danh bạ, tài khoản tín dụng và tài khoản ngân hàng để truy ra mối liên hệ giữa Risen với một cựu nhân viên CIA, người được cho là cung cấp thông tin mật cho cuốn sách. Risen đã nhiều lần bị tòa án các cấp ở Mỹ triệu tập, yêu cầu cung cấp lời khai và đứng ra làm nhân chứng chống lại nhân vật cung cấp thông tin nhưng ông đều im lặng và từ chối.

Nhà báo James Risen.

"Với tác phẩm của mình, James Risen đã làm những điều mà một nhà báo giỏi phải làm" - Người đứng đầu tờ Newspaper Guild Bernie Lunzer cho biết.

"Anh ấy đã đào bới thông tin, phát triển các nguồn tin tin tưởng vào anh ấy và công bố một số sự thật không thể chối cãi được đằng sau cuộc chiến chống khủng bố" - ông Lunzer nói.

Nhiều nhà báo trên khắp thế giới đã lên tiếng ủng hộ Risen. Những ngày gần đây, 14 phóng viên đoạt giải báo chí danh giá Pulitzer đã cùng nhau tuyên bố bênh vực Risen.

"Nếu bạn xem trọng một nền báo chí tự do sôi động, bạn sẽ muốn Risen săn tìm những sự thật gay cấn nhất về việc sử dụng và lạm dụng quyền lực. Bạn không muốn những nhà báo bản lĩnh bị mọt gông trong tù" - phóng viên David Barstow của tờ New York Times, người từng đoạt ba giải Pulitzer, cho biết.

"Các bạn có muốn đất nước chúng ta trở thành một đất nước nghẹt thở như trên không?" - nhà báo Barstow đặt câu hỏi.

"Anh ấy đã dùng cách không gây phương hại cho an ninh quốc gia để nói với người Mỹ những điều chính phủ của họ không nên làm. Đó là công việc của anh ấy, công việc của tất cả các nhà báo. Chúng ta có cuộc sống tốt đẹp hơn là nhờ vậy" - Bernie Lunzer, người đứng đầu tờ Newspasper Guild, cho biết.

Theo Reuters, từ hồi mùa hè năm ngoái, Bộ Tư pháp Mỹ đã cam kết thắt chặt những quy chế xử lý đối với các nhà báo trong các vụ rò rỉ thông tin.

Trả lời các cơ quan thông tấn, nhà báo Risen đáp lại rằng, ông không thể bị ép buộc phải làm chứng. "Tôi sẽ tiếp tục chiến đấu"- Risen khẳng định trong email gửi tòa soạn Washington Post.

Phán quyết không có bất cứ "đặc quyền phóng viên" nào (điều đó có nghĩa là Risen sẽ phải tuân thủ yêu cầu của tòa phúc thẩm, đứng ra làm chứng chống lại người cung cấp tin hoặc bị bắt giam) đang gây ra phản ứng trong cộng đồng truyền thông Mỹ. Nhiều tổ chức thông tấn bao gồm Reuters America LLC, đơn vị sở hữu Tập đoàn Thomson Reuters, đã tham gia vào một liên minh để bảo vệ cho nhà báo Risen. Trước đó, Tổng chưởng lý Eric Holder đã nói với một nhóm các chuyên gia truyền thông cao cấp rằng, sẽ không có nhà báo nào bị giam giữ vì thực thi nhiệm vụ thu thập thông tin của mình, nhưng sau đó, mọi chuyện lại thay đổi.

Giải thưởng Tự do Herbert Block

Giải "Tự do Herbert Block" là giải thưởng của tờ Newspasper Guild nhằm vinh danh các nhà báo đấu tranh cho tự do báo chí. Giải thưởng này được lấy theo tên của phóng viên Herbert Block - chuyên vẽ tranh biếm họa trên tờ Washington Post. Ông Block là một nhà báo cống hiến cả đời để bảo vệ tự do báo chí. Ông qua đời năm 2001. Giải thưởng trị giá 5.000 USD sẽ được trao vào tháng 10 năm nay. Hiện không rõ phóng viên Risen có thể tham dự sự kiện này hay không