Điều tra tham nhũng tại Cơ quan Vũ trụ Liên bang
Theo ông Alexei Kudrin, nhiều vấn đề nghiêm trọng trong hoạt động của Cơ quan Vũ trụ Liên bang bị "lộ sáng" và công tác điều tra đang được tiến hành khẩn trương. Theo giới truyền thông, Cơ quan kiểm toán quốc gia Liên bang đang làm rõ nguyên nhân khiến hàng tỷ ruble bị bốc hơi không có lý do tại Roscosmos.
Bước đầu người ta đã thấy những thất thoát kể trên của Roscosmos đến từ nhiều chương trình mua sắm tốn kém, nhiều dự án chưa hoàn thành hoặc bị ngừng trệ, trong khi một số nguồn quỹ tồn đọng không được sử dụng trong nhiều tháng. Giới truyền thông Nga vừa dẫn một báo cáo trong năm 2017 của tòa án cho thấy, có tổng cộng 151 điểm bất thường trong hoạt động tài chính của Roscosmos, với tổng giá trị thiệt hại lên tới 785,5 tỷ ruble (khoảng 11,9 tỷ USD).
 |
| Một tên lửa đẩy của Roscosmos. |
Gần 2 tháng trước (11-10), tên lửa đẩy Soyuz có nhiệm vụ đưa tàu vũ trụ Soyuz MS-10 với 2 phi hành gia của Nga và Mỹ lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), đã gặp trục trặc trong quá trình phóng từ sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan.
Đây là sự cố phóng tên lửa nghiêm trọng đầu tiên mà phi hành đoàn tàu vũ trụ Soyuz gặp phải kể từ năm 1983, buộc Nga phải tạm hoãn mọi chuyến bay đưa người lên vũ trụ cho đến khi xác định được nguyên nhân này. Còn theo giải thích hồi cuối tháng 10 của ông Sergei Krikalev, Giám đốc điều hành phụ trách chương trình bay của Roscosmos, nguyên nhân khiến tên lửa đẩy Soyuz gặp sự cố là do thiết bị cảm biến bị lỗi.
Người đứng đầu Roscosmos Dmitry Rogozin đã đề nghị Cơ quan kiểm toán quốc gia Liên bang mở cuộc kiểm toán trong nội bộ Cơ quan Vũ trụ Liên bang, đồng thời thông qua kế hoạch chống tham nhũng tổng thể. Trước khi được bổ nhiệm đứng đầu Roscosmos, ông Dmitry Rogozin là Phó Thủ tướng và từng tuyên bố, do yếu kém trong vấn đề xử lý tài chính, nên cơ quan này phải chịu trách nhiệm đối với nhiều vụ tai nạn tàu vũ trụ từ năm 2010, kể cả thất bại của vụ phóng tên lửa hồi đầu năm 2015.
"Chúng tôi đã phát hiện ra hành vi gian lận, lạm dụng chức quyền và làm giả tài liệu. Với mức độ suy thoái đạo đức như vậy, mọi người không nên ngạc nhiên với tỷ lệ tai nạn cao ở Roscosmos", ông Dmitry Rogozin từng nói với tờ International Business Times.
Roscosmos được thành lập ngày 25-2-1992, tới tháng 6-1999 được tái cơ cấu, rồi tiếp tục được kiện toàn vào ngày 9-3-2004. Và hơn 3 năm trước (13-7-2015), Tổng thống Putin đã ký quyết định chính thức giải thể Roscosmos, sau khi cơ quan này bị cắt giảm ngân sách liên tiếp bởi một số hợp đồng bị sử dụng sai mục đích do tham nhũng tới hơn 1,8 tỉ USD.
Và từ 1-1-2016, Roscosmos phiên bản mới hoạt động dưới sự kiểm soát chặt chẽ hơn của chính phủ. Điện Kremlin cho biết, việc chuyển đổi Roscosmos thành tập đoàn vũ trụ nhà nước để giải quyết các vấn đề tài chính và cơ cấu lại quản lý của cơ quan hàng không vũ trụ Nga.
Điều này đồng nghĩa với việc Roscosmos có thể vừa bao quát thực hiện các mục tiêu của ngành hàng không vũ trụ Nga, vừa thực hiện các giao dịch kinh tế như một công ty tư nhân. Và người ta từng hy vọng việc tái cấu trúc sẽ giúp Roscosmos thực hiện kế hoạch đầy tham vọng là đưa con người lên Mặt trăng vào năm 2029.
Bản án 12 năm tù dành cho cựu Trung tướng Yury Khrizman và 3 năm 3 tháng tù của cựu Tổng Giám đốc công ty xây sân bay vũ trụ Vostochny là những vụ điển hình của tham nhũng trong lĩnh vực này. Theo tờ Moscow Times, cựu Trung tướng Yury Khrizman phải ngồi tù 12 năm với cáo buộc rút ruột kinh phí xây dựng trạm không gian Vostochny Cosmodrome.
Theo kết luận điều tra của Ủy ban điều tra Liên bang (IC), Cơ quan an ninh Liên bang (FSB) và Ủy ban thanh tra nhà nước, ông Yury Khrizman đã tham nhũng 30 triệu USD khi làm Giám đốc công ty xây dựng Dalspetsstroi. Cùng ngồi tù với cựu Trung tướng Yury Khrizman là con trai ông - "cậu ấm" Mikhail Khrizman bị tuyên 5 năm 6 tháng tù.
Còn ông Igor Nesterenko, cựu Tổng Giám đốc Công ty xây dựng cầu Thái Bình Dương (đơn vị xây sân bay vũ trụ Vostochny, được khởi công năm 2012, gần thị trấn Tsiolkovsky) bị tuyên phạt 3 năm 3 tháng tù giam vì tội gian lận. Theo kết luận điều tra của IC, ông Igor Nesterenko đã cùng Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty xây dựng cầu Thái Bình Dương Yudin Sergei ăn cắp công quỹ - rút tiền thông qua các công ty “ma”. Tổng thống Putin đích thân kiểm tra vụ bê bối kể trên.
