Ngoại trưởng Rex Tillerson gặp rắc rối

• Ngoại trưởng Mỹ bắt đầu chuyến thăm đến vùng Vịnh và Nam Á
• Ngoại trưởng Nga phân tích khả năng Mỹ tấn công Triều Tiên
• Tổng thống Putin hối tiếc vì trao huân chương cho Ngoại trưởng Mỹ

Rộ tin bãi chức

Những lùm xùm xung quanh thông tin Ngoại trưởng Tillerson bị thay thế bắt nguồn từ các bài báo của New York Times và Vanity Fair, trích những nguồn tin giấu tên trong chính phủ. Sau đó, Hãng thông tấn AP cũng dẫn lời hai quan chức Nhà Trắng giấu tên cho rằng kế hoạch thay thế ông Tillerson đang được bàn thảo. Reuters cũng dẫn nguồn tin cho biết thông tin tương tự.

Theo những gì báo chí đưa, ông Tillerson sẽ bị ông Pompeo, Giám đốc CIA, thay thế. Người sẽ ngồi vào vị trí của ông Pompeo ở CIA là Tom Cotton, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa. Quá trình này có thể diễn ra sớm nhất vào tháng 12 tới hoặc tháng 1 năm sau. Tuy nhiên, theo tờ New York Times  thì chưa thể biết ông Trump có chấp thuận kế hoạch này không.

Lý do ông Tillerson bị bãi chức, theo đồn đoán là do ông và Tổng thống Trump đã bất đồng ở nhiều vấn đề lớn, như thỏa thuận hạt nhân Iran, vấn đề Triều Tiên và vụ xung đột giữa các đồng minh Arập. Tổng thống Trump từng nói ông Tillerson "đang phí thời gian" vì các nỗ lực ngoại giao để giải quyết vấn đề Triều Tiên; trong khi Ngoại trưởng Mỹ được cho là từng gọi Tổng thống là "tên ngốc".

Tillerson cũng được coi là không có quan hệ tốt với Ivanka, con gái Tổng thống, cũng như là chồng là Jared Kushner, người đã lấn sân nhiều vào các mảng đối ngoại của Ngoại trưởng.

Báo chí cho rằng người đưa ra kế hoạch thay đổi này là Chánh văn phòng Nhà Trắng, tướng John F. Kelly. Theo đó, ông Kelly được cho là đã chán nản với các cuộc tranh cãi liên tục về nhân sự giữa Bộ Ngoại giao với Nhà Trắng. Việc rò rỉ thông tin công khai kế hoạch của ông Kelly được coi là tín hiệu nhắn tới Tillerson: giờ là lúc phải ra đi.

Chỉ là tin đồn?

Bà Sarah Sanders, người phát ngôn Nhà Trắng, hôm 1-12 đã bác bỏ thông tin này và nói rằng ông Tillerson sẽ tiếp tục lãnh đạo cơ quan ngoại giao của nước Mỹ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng việc báo chí nêu là “không đúng sự thật”.

“Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng, ông Rex Tillerson vẫn ở đây. Hiện tại, không có bất cứ sự thay đổi nhân sự nào. Ngoại trưởng Tillerson sẽ tiếp tục lãnh đạo cơ quan ngoại giao, cùng toàn bộ nội các tập trung hoàn thành năm thành công đầu tiên của chính quyền Tổng thống Trump. Khi Tổng thống mất lòng tin vào ai đó, họ sẽ không còn làm việc ở đây”, bà Sanders nhấn mạnh.

Trước đó, hôm 30-11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert mặc dù thừa nhận những bất đồng giữa Tổng thống và Ngoại trưởng, nhưng nhấn mạnh Tổng thống luôn tôn trọng và đánh giá cao quan điểm của ông Tillerson.

“Tất nhiên hai bên sẽ có những bất đồng về chính sách. Điều đó là rõ ràng. Đó cũng là lý do mà Tổng thống chỉ định ông Tillerson làm Ngoại trưởng để ông có thể đưa ra những quan điểm khác biệt với Tổng thống và Tổng thống cuối cùng sẽ là người đưa ra quyết định về các chính sách khác nhau. Vì vậy, họ có những bất đồng chính sách , nhưng Tổng thống vẫn luôn tôn trọng quan điểm của Ngoại trưởng. Hai người vẫn có mối quan hệ tốt”.

Trong 10 tháng đầu tiên cầm quyền, Tổng thống Trump đã sa thải Cố vấn An ninh quốc gia, Giám đốc truyền thông, Giám đốc FBI.... Theo giới quan sát, nếu sự thay đổi diễn ra sẽ có tác động lớn tới Nội các Mỹ.  Theo đó, những nhân vật được thay thế sẽ là các cá nhân vốn luôn ủng hộ Tổng thống Trump, đặc biệt có quan điểm cứng rắn về vấn đề Iran và Triều Tiên, trong đó có Giám đốc CIA Mike Pompeo, Thượng nghị sĨ đảng Cộng hòa Tom Cotton.

Ông Rex Tillerson sinh ngày 23-3-1952. Ông là Chủ tịch và Giám đốc điều hành của ExxonMobil giai đoạn 2006-2016, và là một cộng tác viên lâu năm trong các chiến dịch của đảng Cộng hòa. Ngày 13-12-2016, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố Tillerson sẽ là ứng cử viên cho chức vụ Ngoại trưởng Mỹ.

Mối quan hệ kinh doanh chặt chẽ giữa Tillerson với Tổng thống Nga Putin đã tạo ra tranh cãi, đặc biệt là xem xét những tiết lộ về giao dịch kinh doanh của Putin trong các hồ sơ Panama. Năm 2014,  Tillerson phản đối mạnh mẽ các biện pháp trừng phạt chống lại Nga. Tillerson từng là Giám đốc Công ty Dầu khí Exxon Neftegas liên doanh giữa Mỹ và Nga, và từng đảm nhiệm chức vụ Giám đốc các công ty dầu khí chung Mỹ-Nga Exxon Neftegas.

Rex Tillerson chính thức trở thành Ngoại trưởng Mỹ từ ngày 1-2-2017.