Những người “chạy đua với thời gian”
Sát cánh cùng những người lính hình sự - một trong các lực lượng tham gia phá án- ngay khi vụ án mạng thương tâm xảy ra, cùng lúc cướp đi mạng sống của 4 người thân trong một gia đình, chúng tôi đã được sống trong những cung bậc cảm xúc mà họ từng trải qua: Một thoáng lo âu, một chút hồi hộp xen lẫn hy vọng rồi sau đó là ngập tràn niềm vui, khi kẻ gây trọng án Đặng Văn Hùng (trú tại thôn 16, xã Lâm Giang, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) bị bắt giữ…
1. Đồng hành cùng cán bộ Công an tỉnh Yên Bái, trong những ngày gắt gao săn tìm kẻ gây thảm án, chúng tôi phần nào hiểu được nỗi vất vả, sự gian truân, ngày lại ngày mỗi người lính hình sự vùng cao phải đối mặt. Cách trung tâm thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên vài chục km nhưng thôn 16, xã Lâm Giang, huyện Văn Yên- nơi xảy ra vụ án mạng đau lòng- như biệt lập với thế giới bên ngoài, ở nơi đây sóng điện thoại hầu như chưa có!. Nếu không có vụ trọng án đau lòng này xảy ra, có lẽ chẳng mấy ai biết đến cái địa danh như Lâm Giang. Nhưng cái sự "nổi tiếng" bất đắc dĩ ấy, thật chẳng ai muốn…
Từ trung tâm xã Lâm Giang vào đến hiện trường chỉ có duy nhất một con đường độc đạo, bao quanh bởi đồi núi quanh co, khúc khuỷu, gập ghềnh khó đi. Phương tiện duy nhất có thể đi là xe công nông nhưng cũng chỉ được vài cây số, phần còn lại phải phụ thuộc hoàn toàn vào sự rẻo dai của đôi bàn chân con người. Trong hoàn cảnh ấy, chỉ có sức người thôi chưa đủ, đó còn là kinh nghiệm và sự quyết tâm đến cùng của những người lính hình sự, với quyết tâm đưa sự thật ra ánh sáng, bắt kẻ gây án phải đền tội.
 |
| Công an tỉnh Yên Bái bắt giữ đối tượng Đặng Văn Hùng. |
Cùng với các đơn vị nghiệp vụ thuộc Công an tỉnh Yên Bái, trong những ngày đó, các trinh sát Phòng PC45, làm việc quên thời gian. Rời đi từ lúc trời còn tờ mờ sáng rồi trở về khi đã tối nhọ mặt người… họ lại chụm đầu bàn bạc, tổng hợp những thông tin các mũi công tác thu thập được trong ngày. Trong khoảng thời gian đó, bữa ăn của họ chủ yếu là lương khô và nước suối mang theo người; bữa cơm duy nhất trong ngày cũng thường quá bữa…
 |
| Một buổi giao ban định kỳ của cán bộ Phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái. |
Ánh mắt thẫn thờ của người mẹ mất con, người bà mất cháu rồi sự lo lắng hiện hữu trên gương mặt của những người dân thôn 16, vốn hiền hòa, đôn hậu thôi thúc bước chân của những người lính hình sự Công an tỉnh Yên Bái nhanh hơn, vượt đồi, băng suối, lần theo dấu vết của kẻ thủ ác.
Đại tá Lưu Văn Ký, Trưởng phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái tâm sự: Trong một vụ án chưa rõ thủ phạm, xác định đối tượng gây án đã khó, truy bắt rồi lần tìm vật chứng… cũng gian nan chẳng kém phần. Với những vụ án xảy ra nơi rừng sâu núi thẳm, đặc trưng nổi bật của vùng cao thì việc lần tìm đối tượng gây án cũng là một trở ngại.
Trở lại việc truy bắt Đặng Văn Hùng. Sau khi gây án, nghi can Hùng cùng bạn gái bỏ trốn vào rừng sâu. Trong những ngày ấy, các ngả đường ra vào chân núi Voi, nơi nghi can có thể ẩn náu đều được Công an tỉnh Yên Bái phong tỏa. Cùng với các đơn vị nghiệp vụ, các trinh sát Phòng PC45 tỏa đi các hướng, lần theo dấu vết hung thủ…
Một thông tin mong manh về đối tượng nghi vấn do người dân cung cấp, một dấu vết thu được trong quá trình lần tìm cũng khiến những người lính hình sự trở nên phấn khích hơn. Họ lao vào cuộc, quên hết mệt mỏi. Với nhiều nỗ lực kiếm tìm, kẻ thủ ác đã bị bắt giữ tại huyện Lục Yên (Yên Bái) khi đang tìm đường bỏ trốn.
2. Cán bộ Phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái, còn nhớ vụ trọng án xảy ra tại bản Lả Khắt, xã Nậm Khắt, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái). Khoảng 21 giờ 45 ngày 5-9, thông tin về vụ án được chuyển đến Phòng PC45. Tờ mờ sáng hôm sau, những trinh sát dày dạn kinh nghiệm của đơn vị được lệnh lên đường. Từ trung tâm của tỉnh Yên Bái vào đến huyện Mù Cang Chải, phải vượt hơn 180km đường rừng núi hiểm trở, với những khúc cua rợn tóc gáy. Để vào đến hiện trường, còn phải đi bộ mất nhiều giờ…
Sau cái chết của thầy cúng Vàng Xú Rùa (cũng trú tại địa chỉ trên), người dân trong làng hết sức hoang mang. Nhà nào cũng cắm lá xanh ở trước cửa vì lo sợ Rùa biết cúng ma, có thể trở về làm hại người khác. Phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái, xác định đối tượng nghi vấn là Vàng A Sinh. Vài năm trở lại đây, trong dòng họ của Sinh liên tiếp có nhiều người qua đời, gần đây nhất là bố Sinh cũng bất ngờ đổ bệnh, chạy chữa thế nào bệnh tình vẫn không thuyên giảm… "Nghi vấn là vậy, nhưng để chứng minh được hành vi phạm tội, đưa kẻ thủ ác ra ánh sáng là điều không dễ dàng", Đại tá Lưu Văn Ký, Trưởng phòng PC45 bộc bạch với chúng tôi.
Một vụ án xảy ra, anh em như chạy đua với thời gian… Bởi vụ án càng kéo dài, càng trở nên bế tắc khi đối tượng gây án có thời gian củng cố tinh thần hoặc hợp lý hóa các chứng cứ ngoại phạm nhằm che đậy hành vi phạm tội. Gần nửa tháng ròng rã, anh em trinh sát lăn lộn ở địa bàn. Ngoài khó khăn về địa lý còn là sự bất đồng về ngôn ngữ, phong tục tập quán. Các đối tượng được triệu tập, trong đó có Sinh đều sử dụng tiếng bản ngữ.
Việc hỏi cung theo quy định đã sử dụng các phiên dịch viên có kinh nghiệm nhưng chẳng phải lúc nào cũng dễ hiểu đối với người nghe. Đó còn chưa tính tới những câu hỏi mang tính nghiệp vụ, để thu thập tài liệu. Vì thế mà, các câu hỏi đặt ra phải đơn giản, để người nghe có thể hiểu được và trả lời đúng ý… Sau nhiều ngày kiên trì, các trinh sát Phòng PC45 đã "hạ gục" được Sinh , đối tượng đã khai nhận việc sát hại nạn nhân Rùa.
3. Một vụ trọng án được làm sáng tỏ; một đường dây mua bán người được khám phá thành công hay đơn giản là hành vi phạm tội của một kẻ lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản bị bóc trần... đó là hành trình đấu trí không mệt mỏi giữa các trinh sát hình sự với những kẻ phạm tội. Tâm lý của các đối tượng là vậy, chúng luôn tìm cách chối tội, đặc biệt là khi phải đối mặt với mức án cao nhất của pháp luật. Trong cuộc đấu trí ấy, sự thắng thua có thể tính bằng phút… mỗi người lính hình sự phải luôn tỉnh táo, kịp thời nắm bắt diễn biến tâm lý của đối tượng, từ đó tác động chuyển hóa và lựa chọn thời điểm phá án thích hợp.
Theo dòng cảm xúc, Đại tá Ký kể cho chúng tôi về vụ trọng án xảy ra trên quốc lộ 70, địa bàn giáp ranh giữa hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai khoảng đầu năm 2015. Khi được phát hiện, nạn nhân Nguyễn Thị Thu Hường (SN 1983, tên thường gọi là Huệ, HKTT tại phường Nguyễn Thái Học, TP Yên Bái) đã tử vong do ngạt nước, cơ quan điều tra cũng phát hiện trên tử thi một số thương tích. Hường không phải là người địa phương nên việc thu thập thông tin, dựng các mối quan hệ của nạn nhân không dễ dàng.
Trong khi đó, vào thời điểm sau khi vụ trọng án xảy ra, toàn bộ đồ trang sức trên người nạn nhân vẫn còn nguyên vẹn; chiếc két sắt trong nhà không có dấu hiệu của việc cậy phá. Nhiều câu hỏi được đặt ra cho các trinh sát hình sự trong suốt quá trình điều tra vụ án để đi tìm nguyên nhân?. Cùng với việc dựng lại mối quan hệ của nạn nhân, là việc tỷ mỷ đi tìm các dấu vết đối tượng để lại.
Sau nhiều giờ rà soát, mọi nghi vấn đều tập trung vào Lý Văn Chúc (SN 1995, trú tại xã Đông Quan, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái), đối tượng có 2 tiền án về tội trộm cắp tài sản vừa ra tù trước đó không lâu…
Những con số thay lời muốn nói, phần nào nói lên sự nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, chiến sỹ Phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái trong năm 2015: tỷ lệ điều tra, khám phá các vụ trọng án giết người đạt 100%; các vụ án theo thẩm quyền đạt hơn 86%... Đó là một trong số các chỉ tiêu công tác đơn vị đặt ra và đã hoàn thành. Trong nhiều năm qua, Phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái luôn là đơn vị dẫn đầu trong Công an tỉnh Yên Bái; được nhận nhiều bằng khen của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Công an. Những phần thưởng đó là sự khích lệ, giúp mỗi cán bộ Phòng PC45 Công an tỉnh Yên Bái tiếp tục cống hiến, vì sự bình yên của quê hương.
