Nỗ lực cứu vãn thỏa thuận quân sự Nhật Bản - Hàn Quốc
Ngày 22-11, Seoul đã thông báo về quyết định hồi tháng 8 về việc rút khỏi Thỏa thuận Thông tin Quân sự (GSOMIA) - chỉ vài giờ trước khi thỏa thuận hết hiệu lực. Việc Hàn Quốc đe dọa hủy bỏ hiệp ước chia sẻ tình báo được đưa ra sau khi Nhật Bản loại Seoul ra khỏi danh sách trắng các đối tác thương mại "đáng tin cậy" vào tháng 8, sau khi thắt chặt các quy định xuất khẩu đối với các nguyên liệu nhạy cảm vào tháng trước đó.
Trong cuộc chiến ngôn từ mới nhất này, Seoul nói các phương tiện truyền thông đang "tạo ra một trò chơi thật" trong khi Tokyo nói rằng "không có tác dụng" khi đỗ lỗi qua lại, tức các quan chức tố cáo và phủ nhận các bình luận từ phía bên kia. Mấu chốt của tranh cãi hiện nay là liệu Tokyo có xin lỗi về những gì Seoul nói là một sự xuyên tạc cố ý về các sự kiện hay không.
 |
Thư ký báo chí cấp cao của Hàn Quốc Yoon Do-han, đặt vấn đề với một báo cáo của báo Nhật Yomiuri Shimbun, nói: "Để làm rõ một lần nữa, chúng tôi đã phàn nàn và Nhật Bản đã xin lỗi. Truyền thông Nhật Bản và Hàn Quốc đang tạo ra một trò chơi thật, nhưng chúng tôi biết sự thật".
Điều này đã khiến người phát ngôn chính phủ hàng đầu của Nhật Bản Yoshi DA Suga nói trong một cuộc họp báo thường xuyên: "Không có ích khi bình luận về mọi nhận xét của Hàn Quốc, nhưng sự thật là Chính phủ Nhật Bản không xin lỗi".
Ngày 24-11, Cố vấn An ninh quốc gia của Hàn Quốc Chung Eui-yong nói rằng ông cảm thấy "hối tiếc sâu sắc" rằng Nhật Bản đã cố tình bẽ cong các chi tiết trong các cuộc đàm phán thương mại hai bên, dẫn đến quyết định "duy trì" một cách có điều kiện thỏa thuận GSOMIA. "Nó không chỉ rất khác với những gì hai bên đã thỏa thuận, nhưng nếu đây là những gì đã được thảo luận, thì không thể nào có một thỏa thuận", ông nói.
Điều này đã thúc đẩy sự bác bỏ gần như ngay lập tức của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (Meti), cho biết trên Twitter rằng thông báo của bộ phù hợp với những gì đã được thống nhất trong các cuộc thảo luận trước đó. Quyết định giữ GSOMIA của Hàn Quốc đã được công bố vào lúc 6 giờ chiều ngày 22-11, trong một cuộc họp báo được sắp xếp cẩn thận, mặc dù truyền thông Nhật Bản đã phá vỡ tin tức một giờ trước đó trong cái mà ông Chung gọi là "rò rỉ có chủ ý".
Gần như đồng thời, Meti đã triệu tập một cuộc họp báo thông báo rằng cả hai nước sẽ nối lại đối thoại về việc áp dụng các quy định xuất khẩu chặt chẽ hơn tới Hàn Quốc do lo ngại về việc xử lý sai tài liệu nhạy cảm. Họ nói rằng Seoul đã "thể hiện sự sẵn sàng cải thiện các vấn đề liên quan đến tình trạng kiểm soát xuất khẩu hiện nay", mặc dù Tokyo sẽ không ngay lập tức khôi phục vị thế của Hàn Quốc trong danh sách trắng các đối tác thương mại đáng tin cậy.
Ông Chung, người nói rằng điều này là "thực tế không chính xác", cho rằng Hàn Quốc có các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mạnh mẽ và ông đã đồng ý thảo luận về việc gỡ bỏ các biện pháp kiểm soát thắt chặt của Nhật Bản. Nhật Bản cho biết họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc loại bỏ Hàn Quốc ra khỏi danh sách trắng do Seoul đã từ chối triệu tập các cuộc đàm phán cấp cao kể từ năm 2016. Seoul đáp rằng họ bị buộc tội chính trị.
Một cách riêng biệt, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã mô tả sự thay đổi của Hàn Quốc đối với GSOMIA là một "quyết định chiến lược", nói thêm rằng Tokyo đã đưa ra "những nhượng bộ bằng không" trong bối cảnh áp lực của Mỹ đối với Seoul. Nhật Bản khẳng định rằng quốc phòng và thương mại là những vấn đề hoàn toàn không liên quan, ngay cả khi Hàn Quốc lập luận khác.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper, trong chuyến thăm châu Á vào tháng 11, đã nhấn mạnh rằng việc để GSOMIA mất hiệu lực sẽ tạo điều kiện để Triều Tiên vũ trang hạt nhân và một Trung Quốc quyết đoán. Nếu không có hiệp ước, Tokyo và Seoul sẽ chỉ có thể chia sẻ thông tin qua Washington với tư cách là trung gian.
Ông Abe và ông Moon đã không có cuộc hội đàm chính thức trong hơn một năm, mặc dù họ đã có cuộc trò chuyện dài 11 phút thông qua các phiên dịch viên tại Bangkok trong tháng trước bên lề các cuộc họp của Hội nghị thượng đỉnh ASEAN.
