Chánh án Tòa án Tối cao đối mặt với vụ việc bị bãi nhiệm

• Tổng thống Philippines tuyên bố rút khỏi Tòa án Hình sự quốc tế
• Tổng thống Philippines chứng kiến phá hủy 29 xe sang nhập lậu

Theo ông Rodolfo Farinas, nhà lãnh đạo đa số tại Hạ viện, Quốc hội sẽ dành thời gian để soạn thảo đơn luận tội trước khi đưa ra bỏ phiếu toàn thể. Theo đó, Hạ viện cần 1/3 trong số 292 thành viên thông qua để luận tội bà Maria Lourdes Sereno (tham nhũng và vi phạm Hiến pháp). 

Sau khi vụ việc được chuyển lên Thượng viện, sẽ chuyển sang phần luận tội và phế truất. Và từ nay đến tháng 10-2018, Quốc hội sẽ phải bàn để thông qua việc này. 

Cùng với động thái kể trên, Chánh án Tòa án Tối cao Maria Lourdes Sereno còn phải đối mặt với việc bị Toà án Tối cao bãi nhiệm sau khi luật sư chính của chính phủ tìm cách khiến cho việc bổ nhiệm bà không có hiệu lực với lý do không đủ tiêu chuẩn.

"Tôi sẽ không bỏ cuộc. Tôi vẫn còn cơ hội khi tòa luận tội ở Thượng viện", bà Maria Lourdes Sereno nói với các nữ thẩm phán hôm 8-3. Đồng thời phủ nhận cáo buộc và từ chối xuất hiện trước Ủy ban Tư pháp của Hạ viện, vì muốn tự bảo vệ tại Thượng viện. 

Theo giới chuyên môn, đây là bước đi mang tính tiền đề để buộc tội bà Maria Lourdes Sereno, người thường xuyên xung đột với Tổng thống Rodrigo Duterte. 

Giới truyền thông từng đăng tải những chỉ trích của bà Maria Lourdes Sereno kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte nhậm chức đến nay. Mới đây nhất (hôm 7-3), bà Maria Lourdes Sereno đã chỉ trích chính phủ là độc tài, nhưng không đề cập đến danh tính của ông Rodrigo Duterte. 

Nữ Chánh án Tòa án Tối cao còn bỏ phiếu chống lại các chính sách của Tổng thống Rodrigo Duterte, bao gồm việc tuyên bố thiết quân luật ở miền Nam Philippines để dẹp bỏ cuộc nổi dậy của nhóm khủng bố liên quan với IS, cũng như nghi lễ chôn cất như một anh hùng đối với cố Tổng thống Ferdinand Marcos. 

Gần 1 năm trước (24-3-2017), khi phát biểu tại Đại hội Luật sư toàn quốc của Liên đoàn Luật sư Philippines, bà Maria Lourdes Sereno đã kêu gọi giới luật sư nước này cần can đảm bảo vệ nền pháp quyền trong thời kỳ bạo lực leo thang và đấu tranh chống lại "văn hoá im lặng" trước tội ác.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (trái) và Chánh án Tòa án tối cao Maria Lourdes Sereno.

Theo giới truyền thông, bà Maria Lourdes Sereno đã bị buộc tạm thôi giữ chức Chánh án Tòa án Tối cao từ hôm 1-3. Việc này diễn ra sau khi các thẩm phán đối lập yêu cầu bà Maria Lourdes Sereno phải từ chức trong một cuộc họp kín mới đây. 

Cuộc họp này diễn ra để thảo luận về đơn kiện của một luật sư, người nêu 27 luận cứ để kết tội Chánh án Tòa án Tối cao, trong đó có cáo buộc tham nhũng và vi phạm Hiến pháp. 

Người phát ngôn của Tổng thống Harry Roque đã hối thúc bà Maria Lourdes Sereno từ chức "để cứu vãn ngành tư pháp khỏi những thiệt hại thêm nữa". Bà Maria Lourdes Sereno bị cáo buộc không khai báo tài sản và trách nhiệm của mình theo yêu cầu của luật pháp, sử dụng công quỹ sai mục đích và tự đưa ra các quyết định mà không tham vấn các thẩm phán khác. 

Nhưng người phát ngôn của bà Maria Lourdes Sereno là ông Jojo Lacanilao đã tuyên bố, không một thể chế nào ngoài Thượng viện có thể buộc Chánh án Tòa án Tối cao phải từ chức. Đồng thời cảnh báo, bất kỳ hành động nào buộc Chánh án Tòa án Tối cao phải rời nhiệm sở, ngoài việc luận tội bà trong một phiên tòa tại Thượng viện, đều là vi hiến. 

Bà Maria Lourdes Sereno là nữ Chánh án đầu tiên (được Tổng thống Benigno Aquino bổ nhiệm năm 2012) trong lịch sử 116 năm của Tòa án Tối cao, và là một trong hai người trẻ nhất từng được bổ nhiệm làm Thẩm phán của cơ quan này. Theo Hiến pháp Philippines, bà Maria Lourdes Sereno sẽ tại vị đến năm 2030.

Gần 4 tháng trước (20-11-2017), bà Maria Lourdes Sereno từng cảnh báo về những nỗ lực luận tội mình từ những đồng minh của Tổng thống Rodrigo Duterte. Chánh án Tòa án Tối cao đưa ra cảnh báo kể trên sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố, bà Maria Lourdes Sereno và công tố viên đặc biệt Conchita Carpio-Morales có thể phải đối mặt với nguy cơ luận tội hồi tháng 10-2017. 

Bởi theo ông Rodrigo Duterte, bà Maria Lourdes Sereno đã không công bố một phần thu nhập khi còn làm luật sư, và sử dụng phương tiện di chuyển và ở khách sạn đắt tiền trong các chuyến đi nước ngoài. 

Ngoài ra, Tổng thống Rodrigo Duterte còn tuyên bố, muốn cách chức Chánh án Tòa án Tối cao vì bà Maria Lourdes Sereno tự cho phép trở thành công cụ của phe đối lập, những người âm mưu lật đổ ông. 

"Cứ thử tìm cách ngăn cản tôi xem nào. Tôi cảnh cáo đấy, đừng thách tôi. Tôi có thể ra lệnh cho mọi người trong cơ quan không kính trọng bà nữa. Đừng gây đối đầu và chiến tranh hiến pháp. Tất cả chúng ta sẽ đều thất bại", Tổng thống Rodrigo Duterte từng cảnh báo bà Maria Lourdes Sereno.