Có bao nhiêu cảnh sát dính vào ma túy?

• Chuyện ồn ào giữa Tổng thống Philippines và Liên Hiệp Quốc
• Philippines-Indonesia: Mạnh tay với ma túy

"Có bao nhiêu cảnh sát dính vào ma túy?" là câu hỏi được dư luận đặt ra sau tuyên bố hôm 22-8 của Tư lệnh Cảnh sát quốc gia (Cảnh sát trưởng quốc gia) Ronald dela Rosa. 

Bởi khi phát biểu trong phiên điều trần trước Nghị viện Philippines hôm 22-8, ông Ronald dela Rosa cho biết, khoảng 300 cảnh sát đang nằm trong danh sách theo dõi vì bị nghi đã bán số ma túy tịch thu trong các đợt truy quét, hay bao che cho các băng nhóm tội phạm có liên quan tới sản xuất và phân phối ma túy. 

Ông Ronald dela Rosa cũng cảnh báo, số cảnh sát này sẽ bị sa thải hoặc phải hầu tòa, nếu bị phát hiện có tội.

Cũng tại phiên điều trần kể trên, ông Ronald dela Rosa còn thông báo, đã có gần 1.800 nghi phạm bị tiêu diệt trong chiến dịch truy quét tội phạm ma túy, kể từ khi Tổng thống Rodrigo Duterte lên nắm quyền. Theo đó, trung bình mỗi ngày có khoảng 35 người bị giết và có lẽ do lo sợ nên gần 700.000 người nghiện và buôn bán ma túy đã ra đầu thú.

Trong số gần 1.800 người thiệt mạng, có 712 nghi phạm do cảnh sát bắn (từ 1-7 đến 21-8), còn 1.067 người khác bị giết bởi dân quân và các nhóm chưa rõ danh tính. Ngoài ra, có hơn 10.000 người bán và sử dụng ma túy bị bắt, và số ma túy trị giá 2,38 tỉ peso (51 triệu USD) bị thu giữ.

Trước đó, ông Rodrigo Duterte còn công khai danh tính của hơn 160 thẩm phán, thị trưởng, nghị sỹ, cảnh sát và quân nhân có liên quan đến ma túy, và yêu cầu họ tự thú.

Tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines Ronald dela Rosa.

Đồng thời nhấn mạnh, danh sách do quân đội và cảnh sát cung cấp có thể không hoàn toàn chính xác, nhưng nhiệm vụ của ông là phải công khai thông tin để người dân thấy được vấn nạn buôn ma túy đã lan rộng, và cần được ngăn chặn.

Tư lệnh Cảnh sát quốc gia phải thông báo tình hình kể trên trước Nghị viện bởi Thượng viện đã quyết định mở phiên điều trần kéo dài 2 ngày (từ 22-8) để làm rõ những vụ giết người liên quan tới cuộc chiến chống ma túy do Tổng thống Rodrigo Duterte phát động.

Tờ The Philippine Star ngoài việc dẫn lời ông Ronald dela Rosa còn cho rằng, số liệu do Tư lệnh Cảnh sát quốc gia công bố tại phiên điều trần cho thấy tình trạng cảnh sát bắn hạ nghi phạm không qua xét xử.

Theo giới truyền thông, Philippines đang xuất hiện tình trạng có một số người tự ý bắt và giết những đối tượng tình nghi với ma túy.

Thượng nghị sĩ Leila de Lima, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp và Nhân quyền cho biết, bà bỏ qua bất hòa với Tổng thống Rodrigo Duterte để bảo đảm các vụ giết người tăng chưa từng có tiền lệ sẽ được điều tra một cách chuyên nghiệp nhất.

Theo đó, cảnh sát và quan chức chống ma túy hàng đầu cùng thân nhân những người bị giết ra điều trần trước hai ủy ban của Thượng viện là Ủy ban Tư pháp & Nhân quyền và Ủy ban Trật tự công cộng & Dược phẩm nguy hiểm.

Bà Leila de Lima đã cáo buộc chiến dịch chống tội phạm ma túy hiện nay "đang bị lạm dụng để hợp pháp hóa hành động giết người" bởi có dấu hiệu cho thấy nhiều nhân viên công lực giết người vì những lý do khác rồi gán cho nạn nhân có liên quan đến ma túy để thoát tội.

Với tư cách là cựu Bộ trưởng Tư pháp, bà Leila de Lima thậm chí còn cảnh báo, Tổng thống Rodrigo Duterte có thể phải đối mặt với tội danh chống lại nhân loại tại Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) do phát động chiến dịch thanh trừng tội phạm ma túy.

Khi đương nhiệm, bà Leila de Lima từng điều tra việc trấn áp tội phạm của ông Rodrigo Duterte, khi còn là Thị trưởng thành phố Davao.

Trong khi đó, tờ Manila Bulletin dẫn chỉ trích của đặc phái viên về nhân quyền của Liên hợp quốc Agnes Callamard: Tổng thống Rodrigo Duterte hứa miễn truy tố và khen thưởng cho cảnh sát giết chết nghi phạm ma túy là "vô trách nhiệm" và vi phạm luật pháp quốc tế.

Đại sứ quán Mỹ tại Philippines từng cảnh báo, Washington sẽ cắt viện trợ quân sự cho Philippines, nếu Manila không tuân thủ quá trình tư pháp và tôn trọng nhân quyền - quan ngại về việc giết nghi can ma túy không qua xét xử.

Nhưng Thượng nghị sĩ Alan Peter Cayetano lại cho rằng, phe phản đối Tổng thống Rodrigo Duterte đang cố tình "gom mọi cái chết liên quan đến ma túy và quy cho chiến dịch này". Và đang có một âm mưu "phá hoại cuộc chiến chống ma túy" do Tổng thống Rodrigo Duterte phát động.

Theo các cuộc thăm dò cuối tháng 7, chiến dịch chống ma túy của Tổng thống Rodrigo Duterte nhận được sự ủng hộ rộng rãi khi có 91% số người được hỏi ủng hộ biện pháp mạnh tay đối với tội phạm ma túy.

Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố, sẽ tăng ngân sách để hỗ trợ cho cuộc chiến chống tội phạm. Theo đó, sẽ tăng ngân sách cho lực lượng cảnh sát thêm 25% (110,4 tỷ peso), và số tiền này sẽ được đầu tư cho cuộc chiến chống ma túy. Ông Rodrigo Duterte cũng tuyên bố: Công việc của tôi là bảo vệ người dân tuân thủ luật pháp, chẳng có luật nào bảo tôi phải bảo vệ những kẻ phạm tội.