Rắc rối cho quan hệ quốc phòng hai nước

Vụ việc diễn ra ngay sau cuộc tập trận đổ bộ lớn giữa Mỹ và Philippines, đã gây lúng túng cho giới chức Mỹ, trong đó có Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương Samuel Locklear, người đã tới Philippines để tham dự một cuộc gặp quốc phòng quan trọng và khẳng định liên minh giữa hai nước.

Thi thể của cô Jeffrey Laude, 26 tuổi, một người đẹp chuyển giới hành nghề mại dâm với nghệ danh Jennifer, đã được tìm thấy tại khách sạn ở thành phố Olongapo mới đây sau khi vào phòng cùng một nam giới nước ngoài.

Jeffrey Laude được nhìn thấy vào khách sạn với một người đàn ông nước ngoài.

Cảnh sát cho hay, nạn nhân được tìm thấy trong tình trạng bán khỏa thân tại nhà tắm của phòng khách sạn. Cơ thể cô này có nhiều vết bầm tím, xây xước và vết cắn. Họ cho biết, nạn nhân tử vong vì "ngạt do bị dìm xuống nước".

Nhiều chi tiết rùng rợn về vụ án mạng, trong đó có các bức ảnh chụp thi thể nạn nhân, đã xuất hiện trên báo chí Philippines.

Vụ việc đã làm bùng phát nhiều cuộc biểu tình trên đường phố tại thủ đô Manila và những nơi khác. Những người biểu tình tại sứ quán Mỹ và Bộ Ngoại giao Philippines đã yêu cầu phía Mỹ chuyển giao nghi phạm để giam giữ trong một nhà tù của Philippines.

Giới chức Mỹ cho hay, Pemberton đang bị tạm giữ trên tàu chiến USS Peleliu để chờ một cuộc điều tra về cái chết của cô Jeffrey Laude. Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ đã yêu cầu tàu này phải ở lại một cảng gần thành phố Olongapo trong khi cuộc điều tra đang được tiến hành.

Trước khi xảy ra vụ việc, tàu USS Peleliu đã có kế hoạch tới Manila.

 4 binh sĩ Mỹ khác cũng bị các công tố viên Philippines triệu tập mới đây với tư cách là nhân chứng của vụ việc.

 Phía Mỹ cho biết, nước này tuân thủ yêu cầu của công tố Philippines nhằm triệu tập nghi phạm và 4 binh sĩ Mỹ khác để phục vụ cuộc điều tra về cái chết của cô Jeffrey Laude.

Vụ việc đã buộc chính phủ Philippines phải lên tiếng bảo vệ mình trước các chỉ trích rằng, Manila không hành động đủ mạnh để tìm kiếm sự công bằng cho nạn nhân.

Scandal trên được xem là một phép thử cho Thỏa thuận các lực lượng viếng thăm (VFA) được hai nước ký kết năm 1998 về trách nhiệm pháp lý của các lực lượng Mỹ tại Philippines.

Cả chính phủ Mỹ và Philippines đều nhất trí rằng, Philippines có quyền xét xử vụ giết người theo các điều khoản của VFA.

Vụ giết người xảy ra sau khi Mỹ và Philippines đạt được một thỏa thuận hồi tháng 3 nhằm cho phép Mỹ được tiếp cận tạm thời nhiều hơn đối với các căn cứ quân sự của Philippines.

Mặc dù nhiều người tại Philippines hoan nghênh mối quan hệ quân sự ngày càng phát triển với Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh đối mặt với sức ép tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc, nhưng tâm lý chống Mỹ tại quốc gia Đông Nam Á vẫn rất mạnh.

Các lực lượng Mỹ đã rút khỏi Philippines vào năm 1992 do sự phản đối ngày càng gia tăng của người dân địa phương.

Nhưng trong những năm gần đây, chính phủ Mỹ và Philippines đã nỗ lực hồi phục quan hệ quân sự. Các tàu chiến Mỹ đã tới thăm Manila hoặc Vịnh Subic, gia tăng tần suất các chuyến thăm và số lượng tàu chiến đến thăm cùng lúc.

Giới phân tích cho hay, Malina sẽ phải hành động thận trọng trong việc xử lý vụ việc.

"Có một lịch sử dài giữa Philippines và Hoa Kỳ. Hai bên có lợi ích chung trong việc tăng cường quan hệ đối tác trong bối cảnh đối mặt với các hoạt động khác ở khu vực. - ông Jan van Tol, một nhà phân tích tại Washington, cho hay.

"Giải quyết vụ việc này sẽ không đơn giản"- ông Jan van Tol nói thêm.

"Philippines mong muốn có mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Mỹ khi đối mặt với thách thức từ Trung Quốc. Có nhiều áp lực lên hai chính phủ nhằm hành động đúng đắn trong vụ việc này"- Jerry Hendrix, một nhà phân tích quốc phòng tại Trung tâm an ninh Mỹ, nhận định.