Radar lượng tử sắp vận hành kỷ nguyên của máy bay, tên lửa tàng hình sắp tàn?

• Học giả Mỹ lo lắng F22 và F-35 có thể thành sắt vụn vì radar Nga
• Máy bay Su-57 sẽ sớm được trang bị bom trùm mới “miễn nhiễm” với radar

Nhưng công nghệ này là có thật dựa trên nguyên lý “rối lượng tử”. Như vậy, với cơ chế hoạt động độc đáo của radar lượng tử, công nghệ tàng hình áp dụng trên F-22, F-35 và B-2 của Mỹ, J-20 của Trung Quốc và Su-57 của Nga có thể trở nên vô dụng. 

Tuy nhiên hiện nay điểm yếu chính của radar lượng tử đó là công suất của nó chưa cao, dẫn tới phạm vi hoạt động hiệu quả rất ngắn.

Hiện đại đến mấy cũng hiện nguyên hình

Nguyên lý phát hiện mục tiêu của radar đó là phát sóng điện từ vào không trung, khi gặp vật thể bay thì tín hiệu sẽ phản xạ trở lại nguồn phát. Bộ vi xử lý của radar sẽ phân tích dữ liệu nhận được để xác định các mối đe dọa. 

Để qua mặt radar, máy bay tàng hình sử dụng nguyên lý tán xạ làm cho sóng điện từ không phản xạ hoặc bị chệch hướng, khiến radar không nhận được tín hiệu phản hồi trở lại, cho nên không thể phát hiện được mục tiêu.

Ngoài ra, máy bay tàng hình còn được áp dụng nhiều thành tựu khoa học tiên tiến như thiết kế khí động học "trơn tru", vật liệu chế tạo, sơn hấp thụ sóng điện từ và gây nhiễu, khiến nó đang chiếm lợi thế lớn trước bên phòng thủ.

Radar lượng tử mà Mỹ và phương Tây đang thử nghiệm.

Tuy nhiên trong tương lai, lợi thế này của máy bay tàng hình dự báo sẽ sớm biến mất khi radar lượng tử được hoàn thiện và đưa vào tình trạng sẵn sàng chiến đấu. 

Nguyên lý của radar lượng từ là bắn nhiều cặp photon vào không khí, chúng sẽ tiếp nhận các thông tin quan trọng về mục tiêu như hình dạng, vị trí, tốc độ, nhiệt độ, thậm chí cả thành phần hóa học của sơn từ những hạt photon phản xạ trở lại. 

Khi công nghệ hoàn thiện, radar lượng tử thậm chí có thể tách một lượng nhỏ photon phản xạ trở lại do các biện pháp gây nhiễu xung quanh mà vẫn xác định được mục tiêu một cách rất chính xác. 

Các cuộc thử nghiệm cho thấy dựa trên những photon phản xạ về, radar lượng tử có thể mô phỏng rất chính xác hình dạng của vật thể, giúp dễ dàng phân loại mục tiêu. 

Với nguyên tắc hoạt động độc đáo trên, các loại máy bay và cả tên lửa tàng hình tiên tiến nhất thế giới hiện nay sẽ "rõ mồn một" trên màn hình hiển thị, có nghĩa là thời đại của các vũ khí này sắp kết thúc.

Cần nhiều cải cách đột phá

Năm 2016, Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc (CETC) tuyên bố họ đã chế tạo radar lượng tử có thể phát hiện máy bay tàng hình ở cự ly 100km. Tuy nhiên, các nhà khoa học vật lý hoài nghi tuyên bố này. 

Trước khi Trung Quốc tuyên bố phát triển radar lượng tử, một dự án hợp tác giữa Mỹ, Anh, Canada và Đức vào năm 2015 báo cáo rằng radar lượng tử có phạm vi hoạt động không quá 20km. Phạm vi này là quá ngắn để có hiệu quả chiến thuật trong việc chống mục tiêu tàng hình. 

Các máy bay chiến đấu hiện đại đều có thể mang theo vũ khí có tầm bắn hàng trăm kilômét. Cho dù radar lượng tử có hiệu quả cũng không thể cung cấp cảnh báo sớm tầm xa cho hệ thống phòng không mặt đất.

Các cường quốc quân sự chạy đua sản xuất Radar lượng tử.

Trong khi đó, radar 96L6E của tổ hợp phòng không S-400 do Nga chế tạo có thể phát hiện mục tiêu ở cự ly 400km. Radar Green Pine do Israel chế tạo có phạm vi hoạt động tới 500km. 

Nếu radar lượng tử không thể mở rộng phạm vi hoạt động, ứng dụng của nó trong nhiệm vụ phòng không vẫn rất hạn chế. Ngay cả radar thông thường cũng có thể phát hiện mục tiêu tàng hình. Các radar tần số thấp, bước sóng dài có thể phát hiện mục tiêu tàng hình. Yếu điểm của nó là độ chính xác không cao. 

Sebastien Roblin, chuyên gia về giải quyết xung đột, Đại học Georgetown, Mỹ nhận định tiềm năng của radar lượng tử là rất lớn. Tuy nhiên, tiềm năng đó có thể chuyển thành các hệ thống khả thi bên ngoài phòng thí nghiệm hay không vẫn chưa rõ ràng.Tuy vậy, sự tham gia của Canada vào công nghệ này cho thấy cuộc đua đã bắt đầu trở nên hấp dẫn. 

Radar lượng tử có thể là phương tiện thay đổi cuộc chơi, tương tự như sự ra đời của công nghệ radar trong Thế chiến II đã góp phần giúp phe Đồng minh lật ngược thế cờ trong cuộc chiến với phe Trục phát xít.

Trong tháng 4, Bộ Quốc phòng Canada đã tài trợ 2,7 triệu USD cho Đại học Waterloo để nghiên cứu, ứng dụng công nghệ radar lượng tử cho mục đích quân sự, tạp chíNational Interestcho biết. Như vậy, Canada đã chính thức bước vào cuộc đua công nghệ viễn thám mới.