Scott Morrison: Sẽ “dẹp loạn” chính trường Úc?

• Australia: Chính trường biến động
• 7 bộ trưởng xin từ chức, chính trường Australia lao đao
• Những gương mặt nữ nổi tiếng trên chính trường châu Á

Thay thế ông là Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Morrison, người đã đánh bại Bộ trưởng Nội vụ Peter Dutton với 45/85 phiếu bầu tại cuộc bỏ phiếu bầu lãnh đạo trong nội bộ đảng Tự do cầm quyền ngày 24-8. Với chiến thắng này, ông Morrison, 50 tuổi, đã chính thức trở thành Thủ tướng mới của Úc.

Đây là cuộc bỏ phiếu thứ hai chỉ trong một tuần sau khi ông Turnbull mất đa số tín nhiệm trong đảng Tự do. Bản thân ông Turnbull cũng lên nắm quyền sau cuộc “đảo chính” nội bộ năm 2015, lật đổ người tiền nhiệm Tony Abbott.

Trong bài phát biểu đầu tiên, ông Morrison nói hạn hán là ưu tiên hàng đầu, và ông tập trung trước hết để lo cho những vùng nông thôn bị ảnh hưởng. “Đây là nhu cầu cấp bách và cấp thiết nhất của chúng ta ngay bây giờ”, ông Morrison nói. 

“Càng sớm càng tốt, tôi sẽ xem xét các kế hoạch ứng phó hạn hán và làm việc để đảm bảo những gì cần thiết giúp cộng đồng khu vực, nông dân và tất cả những người bị ảnh hưởng”. Ngoài ra, ông Morrison cho biết một số ưu tiên hàng đầu của ông sẽ là các lĩnh vực năng lượng, sức khỏe và đảm bảo môi trường kinh doanh thân thiện.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Morrison.

Việc thay đổi về lãnh đạo diễn ra trong khi nước Úc còn chưa đầy một năm sẽ tới cuộc bầu cử vào tháng 5-2019. Ban lãnh đạo mới dưới quyền ông Morrison sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ thống nhất đảng và giành được sự chấp thuận của người dân Úc.

Tờ New York Times nhận định, ông Morrison là một trong những thành viên ôn hòa của đảng cầm quyền theo khuynh hướng bảo thủ ở Úc. Là đồng minh của cựu Thủ tướng, ông Morrison từng đứng lên bảo vệ ông Turnbull trước sự tấn công của cựu Bộ trưởng Nội vụ Dutton. 

"Tôi hoàn toàn ủng hộ Thủ tướng (Turnbull)", ông khẳng định. Tuy vậy, trong lúc ông Turnbull và Dutton tranh giành vị trí lãnh đạo đảng cầm quyền, ông Morrison cũng lặng lẽ vận động sự ủng hộ của các thành viên, theo AFP. Tờ Guardian cho rằng ông Morrison là một người tham vọng và chưa bao giờ đứng ngoài bất kỳ cuộc cạnh tranh giành quyền lực nào. Và chính sự tham vọng và thiện chiến của ông có thể trở thành điểm yếu.

Ông Morrison tham gia nghị trường từ năm 2007, và đã gây dựng tên tuổi của mình với thành công trong hàng loạt lĩnh vực như an sinh xã hội, an ninh biên giới và gần đây nhất là với sự cải thiện đáng kể trong quản lý ngân sách. Tân Thủ tướng Morrison được xem là một ứng viên hài hòa giữa ông Turnbull và ông Dutton.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định ông Morrison vẫn là chính trị gia bảo thủ. Ông nổi tiếng cứng rắn trong vấn đề tiếp nhận người nhập cư và hôn nhân đồng tính. Cụ thể, năm 2013, khi đảm nhận cương vị Bộ trưởng Nhập cư và Bảo vệ biên giới, ông Morrison đã tích cực thi hành chính sách nhập cư không khoan nhượng. Một trong những biện pháp chặn người nhập cư trái phép của Úc là giữ họ ở các trung tâm ngoài khơi ở các đảo Manus và Nauru. Hành động này đã bị Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức nhân quyền lên án.

Ngoài quan điểm cứng rắn với chính sách nhập cư, năm ngoái, ông Morrison còn bỏ phiếu ủng hộ việc chống lại luật hôn nhân đồng tính ngay tại Quốc hội Úc, bất chấp kết quả cuộc thăm dò dư luận trên toàn quốc cho thấy người dân nước này ủng hộ mạnh mẽ sửa đổi luật pháp.

Ngày 26-8, 21 thành viên nội các mới của tân Thủ tướng được công bố, trong đó, sự thay đổi đáng chú ý nhất đó là việc bà Julie Bishop đã từ chức Bộ trưởng Ngoại giao và người thay thế vị trí này sẽ là nguyên Bộ trưởng Quốc phòng Marise Payne. 

Trong khi đó, vị trí Bộ trưởng Quốc phòng được giao cho ông Christopher Pyne. Việc lựa chọn các thành viên nội các mới không chỉ tạo ra một bộ máy để chính phủ vận hành, mà nó còn thể hiện sự tin tưởng của Thủ tướng vào năng lực và phẩm chất của từng cá nhân.

Hơn 10 năm qua, chưa một thủ tướng nào của Úc đảm nhiệm chức vụ được hết nhiệm kỳ. Sự biến động liên tục của chính trường nước này khiến các quốc gia đồng minh luôn phải giữ thái độ dè chừng và làm các cử tri giận dữ khi nhà lãnh đạo họ bầu ra liên tục bị lật đổ trong những cuộc họp nội bộ.

Câu hỏi mà giới quan sát đặt ra đó là liệu ông Scott Morrison sẽ giữ chức thủ tướng Úc được bao lâu?