Sudan: Đường tới "dân chủ" vẫn gian nan

Thứ Hai, 20/05/2019, 14:53
Những người biểu tình ủng hộ dân chủ của Sudan hôm 16-5 cho biết việc đình chỉ đàm phán của Hội đồng quân sự cầm quyền là một thất bại "đáng tiếc" đối với những nỗ lực tạo ra một kỷ nguyên mới sau khi lật đổ nhà lãnh đạo lâu năm Omar al-Bashir.


Hội đồng quân sự chuyển tiếp (TMC) và các nhà lãnh đạo phản kháng đã dự kiến sẽ đi đến một thỏa thuận vào ngày 15-5 về việc lập ra một cơ quan mới để lãnh đạo Sudan trong 3 năm chuyển tiếp. Nhưng vào đầu giờ ngày 16-5, người đứng đầu Hội đồng quân sự cầm quyền của Sudan, tướng Abdel Fattah al-Burhan, tuyên bố các cuộc đàm phán đã bị đình chỉ trong 72 giờ vì an ninh ở thủ đô đã xuống cấp.

Liên minh vì tự do và thay đổi, nhóm đang lãnh đạo phong trào phản kháng và đàm phán chuyển giao quyền lực với các nhà cai trị quân đội, nói rằng hành động này là "đáng tiếc". Phong trào phản kháng tuyên bố sẽ tiếp tục biểu tình "ngồi bên ngoài trụ sở quân đội và trên toàn quốc". Ít nhất 14 người bị thương, khi lực lượng an ninh cố gắng dẹp người biểu tình khỏi trung tâm Khartoum, theo một nhóm liên quan đến phong trào phản kháng. Cả quân đội và phe đối lập đổ lỗi cho nhau về bạo lực hôm 15-5.

"Chúng tôi yêu cầu Hội đồng quân sự chịu trách nhiệm về việc tấn công thường dân", Amjad Farid, phát ngôn viên của Hiệp hội Chuyên gia Sudan (SPA), tổ chức dẫn đầu hoạt động biểu tình, nói. 

"Họ đang sử dụng các phương pháp tương tự như chế độ trước đây để đối phó với phiến quân". 

Nhưng al-Burhan cáo buộc những người biểu tình phá vỡ cuộc sống ở thủ đô bằng cách chặn các con đường bên ngoài khu vực biểu tình đã thỏa thuận với quân đội. 

Ông nói rằng các cây cầu, đường bộ và một tuyến đường sắt đã bị đóng cửa và có một "sự xâm nhập của các phần tử vũ trang trong số những người biểu tình đang bắn vào lực lượng an ninh".

Vào sáng 16-5, một số rào chắn ở trung tâm thành phố Khartoum đã bị hạ với Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) của quân đội được triển khai ở một số khu vực, theo Hãng tin AFP. Rào cản trên các con đường chính ở thủ đô đang được những người biểu tình sử dụng để gây áp lực cho các tướng lĩnh chuyển giao quyền lực cho một chính quyền dân sự.

Bạo lực diễn ra vài giờ trước khi TMC dự định gặp đại diện của nhóm đối lập Tuyên bố Tự do và Thay đổi Lực lượng (DFCF) để cố gắng thỏa thuận cuối cùng cho giai đoạn chuyển tiếp. 

Nhà báo Hiba Morgan của Al Jazeera, báo cáo từ Khartoum, gọi việc đình chỉ các cuộc đàm phán là "sự phát triển rất có ý nghĩa" cho thấy "mức độ căng thẳng giữa hai bên". "Nhìn về phía trước, có rất nhiều căng thẳng và nhiều thách thức giữa hai bên trong việc cố gắng thành lập một chính phủ chuyển tiếp".

Bạo lực xảy ra sau khi TMC tuyên bố trước đó vào hôm thứ Tư rằng sau 2 ngày đàm phán, họ đã môi giới một thỏa thuận với liên minh DFCF về thành phần của một hội đồng lập pháp và giai đoạn chuyển tiếp 3 năm sang một chính quyền dân sự. 

Theo thỏa thuận, liên minh đối lập sẽ có 2/3 số ghế trong một hội đồng lập pháp, TMC tuyên bố. Tuy nhiên, hai bên vẫn chưa thống nhất về việc thành lập một hội đồng có chủ quyền, tầng quyền lực hàng đầu dự kiến trong giai đoạn chuyển tiếp theo kế hoạch, với cả hai đều muốn đại diện đa số.

Trong các cuộc thảo luận qua lại, những người biểu tình thúc đẩy quá trình chuyển đổi do dân sự lãnh đạo vẫn ở trên đường phố, bao gồm cả bên ngoài trụ sở quân đội. Một số con đường ở trung tâm thủ đô đã bị chặn bằng đá, gạch, cành cây và tấm bê tông.

Hôm 13-5, sau khi lực lượng an ninh nổ súng trong khi cố gắng dọn dẹp một số địa điểm biểu tình, một vụ bạo lực đã khiến ít nhất 4 người thiệt mạng, trong đó có 3 người biểu tình và một sĩ quan cảnh sát quân sự. Họ là những cái chết đầu tiên liên quan đến các cuộc biểu tình trong vài tuần. Morgan của Al Jazeera cho biết TMC từ chối trách nhiệm về bạo lực. 

"Hội đồng quân sự nói rằng những người nổ súng vào người biểu tình không phải là một phần của lực lượng của họ hoặc từ RSF", cô nói và thêm rằng TMC cho biết họ sẽ mở một cuộc điều tra độc lập về vụ việc.

Tuy nhiên, Hoa Kỳ đổ lỗi cho các nhà cai trị quân sự của Sudan về những cái chết. "Các cuộc tấn công bi thảm vào người biểu tình... rõ ràng là kết quả của Hội đồng quân sự chuyển tiếp cố gắng áp đặt ý chí của mình lên người biểu tình bằng cách cố gắng xóa bỏ rào cản", Đại sứ quán Mỹ tại Khartoum nói trong một tuyên bố trên Facebook.

Nam Tiên
.
.
.