Thế giới có bao nhiêu đầu đạn hạt nhân?

• Nga công bố video về siêu tàu ngầm mang 300 đầu đạn hạt nhân
• Vì sao Mỹ đe dọa phá hủy các đầu đạn hạt nhân của Nga?
• Nga khai hỏa siêu tên lửa có khả năng mang 10 đầu đạn hạt nhân

Báo cáo của SIPRI cho thấy trên thế giới còn tới 13.865 đầu đạn hạt nhân vào đầu năm 2019, thuộc sở hữu của 9 quốc gia, gồm: Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Israel và CHDCND Triều Tiên. Như vậy tổng số đầu đạn đã giảm. Năm 2018, thế giới còn tới 14.465 đầu đạn. 

"Một phát hiện quan trọng là mặc dù số lượng đầu đạn hạt nhân giảm trong năm 2018, nhưng tất cả các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân vẫn tiếp tục hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình", Jan Eliasson, Đại sứ Hội đồng Quản trị SIPRI và cựu Phó Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, cho biết.

Theo báo cáo, Mỹ và Nga là những quốc gia duy nhất giảm tồn kho đầu đạn hạt nhân, lần lượt là 265 và 350. Trong khi đó, Anh, Trung Quốc, Pakistan, CHDCND Triều Tiên và có thể cả Israel đều tăng số lượng đầu đạn hạt nhân của họ, theo SIPRI.

Theo SIPRI, một nguyên nhân lớn của việc giảm kích thước kho vũ khí là việc thực thi Hiệp ước START mới giữa Mỹ và Nga, nhằm giảm và đặt giới hạn cho tên lửa đạn đạo. Hai quốc gia này sản xuất hơn 90% vũ khí hạt nhân của thế giới. Năm 2018,  Mỹ và Nga tuyên bố họ đã đáp ứng các giới hạn của Hiệp ước START mới. Nhưng nếu một phần mở rộng không được thực hiện, hiệp ước sẽ hết hạn vào năm 2021.

Kế hoạch của Mỹ

Mỹ đang trong quá trình hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân, theo Đánh giá vị thế hạt nhân (NPR) của chính quyền Tổng thống Donald Trump năm 2018. Đánh giá đã đưa ra các biện pháp để tiếp tục một chương trình hiện đại hóa do chính quyền Obama khởi xướng. Tuy nhiên, đánh giá tránh xa việc giảm vũ khí hạt nhân và thay vào đó đặt ra kế hoạch phát triển các phiên bản mới trong khi sửa đổi các phiên bản khác.

Mỹ hy vọng sẽ đạt được mục tiêu của mình bằng cách mở rộng các lựa chọn hạt nhân để bao gồm vũ khí hạt nhân năng suất thấp, sẽ mở rộng khả năng liên quan đến tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm. Điều này sẽ bổ sung vào kho vũ khí của Mỹ đã chứa 1.000 quả bom trọng lực và tên lửa hành trình phóng từ trên không với các tùy chọn đầu đạn năng suất thấp, theo báo cáo của SIPRI.

Đánh giá NPR tuyên bố những khả năng mới này là cần thiết mà không có bằng chứng cho thấy kho vũ khí hiện tại là không đủ. Báo cáo của SIPRI lưu ý rằng việc Mỹ tập trung vào kho vũ khí hạt nhân phi chiến lược của mình có thể đẩy các quốc gia khác đi theo hướng đó.

Nga đứng ở đâu?

Theo báo cáo của SIPRI, các quyết định của Nga về quy mô và thành phần của kho vũ khí hạt nhân phi chiến lược dường như được thúc đẩy bởi sự vượt trội của Mỹ trong các lực lượng thông thường chứ không phải bởi kho vũ khí hạt nhân phi chiến lược của Mỹ hoặc bởi năng suất vũ khí. 

"Thay vào đó, việc theo đuổi một tên lửa hành trình phóng từ tàu ngầm mới để 'cung cấp sự hiện diện khu vực phi chiến lược cần thiết' ở châu Âu và châu Á - đặc biệt là khi kết hợp với việc mở rộng song song khả năng tấn công thông thường tầm xa của Mỹ và việc tăng cường sự phụ thuộc của Nga về vũ khí hạt nhân phi chiến lược thậm chí có khả năng kích thích sự quan tâm của Trung Quốc trong việc phát triển khả năng như vậy", báo cáo cho biết thêm.

Dữ liệu SIPRI cho thấy Nga có khoảng 4.330 đầu đạn hạt nhân, khoảng 1.830 trong số chúng được phân loại là phi chiến lược. Năm 2018, Nga tiếp tục các hoạt động tầm xa trên các đại dương Bắc Cực, Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. 

Tháng 12-2018, Moskva cũng đã gửi tới Venezuela 2 máy bay Tu-160, một phần của hạm đội chỉ huy hàng không tầm xa, và bắn tên lửa hành trình phóng từ trên không từ máy bay ném bom Tu-160 qua miền Bắc nước Nga hồi tháng 11-2018, gây chú ý vì số lượng tên lửa hành trình được phóng đi.

Trung Quốc, Ấn Độ và Pakistan?

Trung Quốc ước tính có khoảng 290 đầu đạn hạt nhân. Mặc dù Trung Quốc đang nỗ lực để mở rộng lực lượng hạt nhân, nhưng báo cáo SIRI cho biết Bắc Kinh đã cam kết với chính sách "không sử dụng đầu tiên", tức không chủ động dùng vũ khí hạt nhân trước. Tuy nhiên, Trung Quốc đã thực hiện các bước để cải thiện phản ứng trả đũa.

Các đối thủ của Ấn Độ và Pakistan cung cấp rất ít thông tin về kho vũ khí hạt nhân của họ. Tuy nhiên, họ đã đưa ra những tuyên bố riêng về các vụ thử tên lửa. Ấn Độ có khoảng 130-140 đầu đạn hạt nhân và Pakistan có từ 150-160 đầu đạn. Cả hai quốc gia được ước tính đã tăng kho vũ khí của họ thêm 10 - 20 đầu đạn năm 2018. CHDCND Triều Tiên đã cung cấp rất ít sự minh bạch về khả năng vũ khí hạt nhân của mình, bên cạnh việc công bố các vụ thử tên lửa sau đó. Ước tính quốc gia này có 20-30 đầu đạn, tăng từ 10-20 đầu đạn so với ước tính năm 2018.

Báo cáo SIPRI trích dẫn thiếu sự minh bạch từ hầu hết các quốc gia liên quan đến kho dự trữ hạt nhân. Mỹ, Anh và Pháp đã tiết lộ một số thông tin về kho vũ khí tương ứng của họ. Thông tin từ các quốc gia khác chủ yếu dựa trên các vụ thử tên lửa và cung cấp vật liệu phân hạch quân sự.