Treo áo vàng, dân Pháp ngưng biểu tình

• Cảnh sát Pháp gây sốt vì "cử chỉ lạ" với phe áo vàng giữa làn sóng biểu tình
• Phe "áo vàng" đòi giải tán đảng đối lập Puea Thai
• Thái Lan: Phe áo vàng "dàn trận" đối phó với phe áo đỏ

Trong nhiều tháng, Yves Garrec dành ngày thứ Bảy của mình để mặc một chiếc áo vest màu vàng và xuống đường. Nhưng điều đó sẽ không diễn ra nữa. “Tôi đã đặt chiếc áo vest màu vàng của tôi vào ngăn đựng găng tay xe hơi”, người tài xế 60 tuổi cho biết.

7 tháng sau khi làn sóng biểu tình lần đầu tiên tràn qua nước Pháp, khiến chính phủ bối rối, phong trào áo vàng đã hết hơi. Các cửa hàng đã từng đóng kín cửa sổ vào mỗi thứ Bảy vì các cuộc bạo loạn áo vàng, nay lại mở cửa nhộn nhịp. Tổng thống Emmanuel Macron đang khởi động lại cuộc đại tu kinh tế đã từng thúc đẩy những cuộc biểu tình áo khoác vàng. Dòng người biểu tình hàng tuần ở Paris đã trở nên thưa thớt.

Vào thứ Bảy vừa qua (15-6), chỉ có 7.000 người biểu tình xuống đường trên cả nước, theo Bộ Nội vụ Pháp. Con số này chỉ giống như một giọt nước nếu so sánh với 250.000 người vào ngày 17-11 năm ngoái khi phong trào bắt đầu như một cuộc biểu tình chống lại thuế nhiên liệu. 

“Phong trào đã mất đi bản chất của nó”, theo Jacline Mouraud, một nghệ sĩ accordion 52 tuổi đến từ Brittany, người đã góp phần gây ra tình trạng bất ổn áo vàng vào tháng 10 bằng cách đăng lên mạng một đoạn video lan truyền, cáo buộc ông Macron không nghĩ đến người dân.

Cuối cùng, phong trào vest vàng nuốt chửng chính nó. Những người biểu tình nổi tiếng đã công khai công kích lẫn nhau, tạo ra khoảng trống lãnh đạo khiến cho việc biến cơn thịnh nộ thành hành động chính trị trở nên khó khăn. Thất bại đó là rõ ràng trong phong trào đấu tranh với các ứng cử viên cho cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu, được tổ chức vào cuối tháng 5. 

Một khoảnh khắc mà một số người hy vọng sẽ đánh dấu sự nổi lên của phong trào, một lực lượng chính trị mới trên lục địa. Nhưng thay vào đó, nó cho thấy sự mong manh của phong trào. Các ứng cử viên áo vàng nổi tiếng nhưng chỉ thu hút được dưới 1% số phiếu bầu.

Sự hỗ trợ giảm sút của phong trào đã tạo ra một cơ hội cho chính phủ của ông Macron để lấy lại chỗ đứng. Vào ngày 12-6, Thủ tướng Édouard Philippe đã nêu chi tiết về kế hoạch của chính quyền đối với các chương trình trợ cấp thất nghiệp và hệ thống hưu trí. Ông cũng cam kết thực hiện nhanh chóng với những lời hứa sẽ cắt giảm đáng kể thuế cho tầng lớp trung lưu đang làm việc. 

Cũng có những dấu hiệu cho thấy những cải cách sớm nhất của ông Macron đã bắt đầu vực dậy nền kinh tế, bao gồm cả việc nới lỏng các quy tắc thị trường lao động. Tháng trước, thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp nhất trong 10 năm, theo Cơ quan thống kê quốc gia. Niềm tin của người tiêu dùng bị sa sút nặng nề ở đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng vest vàng, đã tăng đáng kể kể từ đầu năm.

Do tính chất không ổn định của phong trào, bạo lực có thể bùng phát trở lại. Khoảng 2.500 người biểu tình và 1.800 cảnh sát đã bị thương trong các cuộc biểu tình, theo Bộ Nội vụ. Một số áo khoác màu vàng đang lên kế hoạch chặn đường trên toàn quốc vào thứ Bảy tới (22-6) để tạo sự gián đoạn và thu hút sự chú ý của mọi người. Tuy nhiên, những xáo trộn đó khác xa với việc hàng trăm ngàn người đã từng khiến nước Pháp tê cứng.

Ingrid Levavasseur, một bà mẹ đơn thân 32 tuổi, bị những người biểu tình mặc áo vàng bạo lực nhắm đến khi cố gắng tranh cử vào Quốc hội châu Âu với tư cách là người mang tiêu chuẩn Phong trào. Hiện Ingrid Levavasseur không còn coi mình là vest vàng. “Đối với tôi, nó đã qua”, cô nói.

Các cuộc biểu tình bắt đầu vào tháng 11 như một hành động phản đối kế hoạch của chính phủ về tăng thuế nhiên liệu. Sau đó, nó trở thành tiếng kêu gọi chống lại ông Macron, được nhiều người coi là một tổng thống của người giàu. Hàng chục ngàn người bắt đầu phản đối vào mỗi thứ Bảy trên khắp đất nước đòi hỏi mức lương cao hơn, cũng như phúc lợi xã hội lớn hơn và công bằng tài khóa. 

Tháng 12-2018, các cuộc biểu tình đã biến thành các cuộc bạo loạn tràn xuống Đại lộ Champs-Élysées, khiến các cửa hàng bị phá tan, xe hơi bị đốt cháy và Khải Hoàn Môn bị phá hủy.

Ông Macron đã thể hiện một số sự nhanh nhạy chính trị. Tổng thống đã thực hiện một loạt nhượng bộ vào cuối năm, hủy tăng thuế nhiên liệu và tăng thu nhập của những người có mức lương tối thiểu. Sau đó, ông đã tổ chức một chuyến đi “tiếp xúc cử tri” kéo dài hàng tháng ở những ngôi làng nhỏ trên khắp đất nước, xoay chuyển dư luận chống lại những chiếc áo khoác màu vàng.