Vụ hối lộ chấn động nhất hành tinh

• Kẻ lợi dụng chống tham nhũng để đòi hối lộ lãnh án hơn 4 năm tù
• Xét xử kẻ lợi dụng chống tiêu cực để đòi hối lộ
• Anh hùng chống tham nhũng “xơi” hối lộ
• Mỹ Latinh rúng động vì hối lộ, tham nhũng

Năm 2011, nhiều quan chức chính phủ nước này bị phát hiện đã ăn hối lộ các công ty viễn thông di động khi cấp phép phân bổ tần số viễn thông mạng 2G, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho Ấn Độ, với thiệt hại ước tính lên tới 31,97 tỷ USD. Tạp chí Time đã xếp vụ bê bối này đứng thứ 2 trong “top 10 vụ lạm dụng quyền lực”, chỉ sau vụ Watergate của Mỹ, tức về hối lộ, đây là vụ án lớn nhất.

Nhanh tay không bằng nhiều tiền

Năm 2007, Chính phủ Ấn Độ tiến hành cấp phép cho các công ty để phát triển mạng viễn thông 2G. Khi đó, toàn lãnh thổ Ấn Độ được chia thành 22 khu vực viễn thông, với tổng số 281 giấy phép. Theo kế hoạch, việc cấp phép mạng 2G sẽ dựa trên tiêu chí ai nộp đơn trước sẽ được xét cấp trước.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Viễn thông A.Raja và tay chân dưới quyền đã bẻ cong tiêu chí này bằng cách không dựa trên cơ sở ai nộp đơn trước mà dựa trên cơ sở ai đáp ứng được các điều kiện “đầu tiên” trước.

Bộ trưởng Bộ Viễn thông Ấn Độ - ông A.Raja.

Cộng thêm việc chính sách viễn thông Ấn Độ chưa có đấu giá tần số. Khi giấy phép được cấp cho các nhà mạng, các tần số sẽ được phân bổ kèm theo, làm thiệt hại nghiêm trọng cho nguồn thu ngân sách của chính phủ nước này. Con số thiệt hại chính xác vẫn gây tranh cãi vì mỗi đơn vị chức năng lại đưa ra một con số khác nhau.

Cục Điều tra Trung ương ngày 2-4-2011 chốt con số thiệt hại ở mức 5,61 tỷ USD, nhưng cùng năm đó, Bộ trưởng Bộ Truyền thông - Công nghệ thông tin Kapil Sibal hùng hồn tuyên bố trong một cuộc họp báo rằng “không có thiệt hại nào”.

Cơ quan kiểm soát viên và Tổng kiểm toán Ấn Độ căn cứ vào cuộc đấu giá mạng 3G và BWA năm 2010 để tính ra thiệt hại vụ bê bối 2G vào khoảng 31,97 tỷ USD.

Phớt lờ thư Thủ tướng

Tháng 5-2007, A. Raja nhậm chức Bộ trưởng Bộ Viễn thông. Ba tháng sau, Bộ này lên kế hoạch cấp phép mạng 2G. Ngày 25-9, Bộ Viễn thông đột ngột ra thông báo dời hạn chót nộp đơn xin cấp phép sang ngày 1-10.

Nhận thấy có những dấu hiệu bất thường trong việc cấp phép, Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đã đích thân gửi thư cho Bộ trưởng A. Raja để chỉ đạo phải đảm bảo việc phân bổ tần số mạng 2G diễn ra công bằng, minh bạch và đảm bảo lệ phí cấp phép phải được sửa đổi theo tình hình thị trường. Tuy nhiên, Bộ trưởng Raja hồi âm từ chối nhiều đề nghị của Thủ tướng và cũng phớt lờ luôn cả công văn nêu bật những lo lắng về quy trình thủ tục cấp phép, phân bổ mạng 2G của Bộ Tài chính.

Từ đơn tố cáo, Cục Điều tra Trung ương Ấn Độ đã vào cuộc. Qua điều tra bước đầu đã phát hiện một số quy định đã bị vi phạm và quan chức viễn thông ăn hối lộ để ưu ái cho một số công ty trong quá trình cấp phép 2G.

Báo cáo của kiểm toán cho biết, thậm chí Bộ Viễn thông đã cấp phép cho cả những công ty không có kinh nghiệm gì trong lĩnh vực viễn thông hoặc không đủ điều kiện, sau đó họ nhanh chóng sang tay cho các công ty nước ngoài. Thí dụ trường hợp của Unitech Wireless và Swan Telecom. Unitech Wireless được cấp phép với giá 300,64 triệu USD, sau đó bán lại 60% cổ phần với giá 1,12 tỷ USD cho Telenor của Na Uy. Tương tự, Swan Telecom nhận giấy phép với giá 278,2 triệu USD nhưng sau đó bán lại 45% cổ phần cho Etisalat của Các Tiểu vương quốc A Rập thống nhất với giá 760,2 triệu USD.

Đi sâu điều tra vụ bê bối mua bán giấy phép viễn thông, Cục Điều tra Trung ương đã phát hiện mối liên kết giữa 3 nhà: nhà chính trị có quyền cấp phép, nhà doanh nghiệp muốn mua giấy phép và nhà truyền thông làm trung gian.

Hàng loạt đối tượng liên quan cũng như các quan chức đã bị bắt giữ và truy tố. Trong đó, nhân vật chủ chốt là Bộ trưởng Bộ Viễn thông A. Raja bị cáo buộc đã nhận hối lộ lên tới 543 triệu USD. Raja còn bị cáo buộc sử dụng các tài khoản ngân hàng đứng tên vợ tại Mauritius và Seychelles để che giấu tiền hối lộ.

Công nghiệp viễn thông Ấn Độ như mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng. Điện thoại từng được coi là “của hiếm” ở Ấn Độ, với sự giám sát chặt chẽ của chính phủ, và phải mất 1 thậm chí là 3 năm mới giải quyết được yêu cầu thiết lập đường dây mới của một khách hàng. Năm 1994, 3 năm sau khi Ấn Độ bắt đầu theo đuổi cải tổ thị trường, viễn thông được mở cửa cho khu vực tư nhân.

Động thái này giống như một cuộc cách mạng, cuối cùng đã cung cấp dịch vụ điện thoại lần đầu tiên cho hàng trăm triệu người. Nhưng tham nhũng cũng nhanh chóng nảy sinh: năm 1996, Bộ trưởng Giám sát lĩnh vực viễn thông đã bị cáo buộc nhận hối lộ. Nhà điều tra khám xét nhà của ông này và phát hiện hơn 24 triệu rupee (550.000 USD), trong các rương hòm, gối và cả toilet.