Doanh nghiệp tận dụng tốt các FTA

8 tháng năm 2022, tổng kim ngạch XNK đạt gần 500 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, xuất khẩu (XK) tăng trên 17%. Với Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), XK 8 tháng đầu năm đạt 32 tỷ USD, tăng tới 24%. Đặc biệt, xuất siêu sang EU ước đạt tới 21,6 tỷ USD, tăng gần 47% so với cùng kỳ. Đây là con số ấn tượng sau 2 năm thực thi Hiệp định.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 2 năm vừa qua, tính từ thời điểm Hiệp định có hiệu lực, kim ngạch XK của Việt Nam sang EU cũng đạt khoảng 83 tỷ USD, với mức tăng trưởng xấp xỉ 15%. Trong 2 năm vừa qua, đa số các mặt hàng của Việt Nam XK sang EU đều có mức tăng trưởng rất cao, đặc biệt với một số nhóm hàng như sắt thép, mức tăng trưởng lên đến 200%, hoặc nhóm cà phê tăng 75,2%, hạt tiêu tăng trưởng 55,8%. Còn với các nhóm hàng truyền thống, đã XK mạnh từ trước khi có hiệp định như dệt may, gia dày, đồ gỗ, cũng đạt mức tăng trưởng từ khoảng 10-15%. Duy nhất có một nhóm hàng do tác động của dịch COVID-19 có bị giảm sút đó là điện thoại và linh kiện.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cũng cho rằng, Hiệp định này có tác động rất lớn đến hoạt động XNK nói chung, vì EU là đối tác lớn và chúng ta đã có quá trình lâu năm. EU là thị trường tiêu thụ rất nhiều sản phẩm của Việt Nam, trong đó có các sản phẩm như thủy sản, lúa gạo. Bên cạnh đó, thị trường EU cũng là một thị trường đa dạng và cả các sản phẩm công nghiệp cũng được tiêu thụ lớn.

Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An cho rằng, trong năm 2022, gạo Việt Nam tiếp tục hưởng lợi thế từ các FTA, đặc biệt là Hiệp định EVFTA. Từ khi EVFTA có hiệu lực đến nay, XK gạo của Công ty Trung An sang thị trường EU đã gia tăng đáng kể. EU trở thành thị trường chính của DN và gạo chất lượng cao là mặt hàng chủ lực Công ty XK sang thị trường này. Mới đây, gạo Việt Nam của Tập đoàn Lộc Trời mang thương hiệu "Cơm Việt Nam Rice" đã chính thức lên kệ 2 hệ thống siêu thị với hơn 800 đại siêu thị trên toàn nước Pháp. Đây là bước tiến đầu tiên, bước tiến dài và đầy tiềm năng cho gạo Việt Nam khẳng định thương hiệu của mình.

Bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam cho rằng, các FTA chính là động lực để ngành da giày vượt qua thách thức từ ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Thời gian qua, tăng trưởng XK của ngành da giày vào các thị trường trọng điểm, đặc biệt là các thị trường có FTA duy trì tốc độ khá tốt. Tuy nhiên, việc đàm phán thành công các FTA, điển hình như UKVFTA, mở cửa thị trường là thành công bước đầu; bước tiếp theo là phải cùng nhau đẩy mạnh năng lực thực thi. Không chỉ với UKVFTA nói riêng mà với các FTA nói chung, sau khi FTA có hiệu lực nên có đánh giá để tiếp tục cải thiện và hỗ trợ DN kịp thời. Việc đánh giá này có thể tiến hành hàng năm hoặc theo chu kỳ 3-5 năm, thấy được hiệu quả mang lại, từ đó sẽ đưa ra những chính sách mới nhằm cải thiện việc tận dụng.

Bên cạnh những thuận lợi, DN cũng đối mặt không ít khó khăn, thách thức. Theo ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) nhìn nhận, với EVFTA, DN gặp rất nhiều khó khăn do yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn chất lượng, mức độ an toàn của sản phẩm. Mặt khác, DN còn thiếu thông tin về quy định, yêu cầu trong nước của phía nhập khẩu, biện pháp đối phó với vụ kiện thương mại cũng như thiếu liên kết với DN cùng ngành hàng để đảm bảo đa dạng mặt hàng, sản lượng và giảm chi phí XK… Do đó, DN cần bám sát và cập nhập thông tin thường xuyên để kịp thời đáp ứng.