Tiếng ồn siêu âm có thể gây bệnh?
Đó là một trong số các triệu chứng được báo cáo bởi một số nhân viên ngoại giao của Mỹ tại Trung Quốc và Cuba, những người bị buộc phải quay về nước trong năm qua vì không biết làm gì hơn.
Tín hiệu siêu âm gần như ở khắp mọi nơi, nhưng các tác dụng phụ từ chúng cho đến nay vẫn là một bí ẩn. Âm thanh siêu âm là “ngựa kéo” của các thiết bị điện tử, một phần thiết yếu của các thiết bị được trang bị ở các không gian công cộng.
Chúng bao gồm hệ thống địa chỉ công cộng, đèn đường thông minh và thiết bị mở cửa tự động. Trong khách sạn, văn phòng và cửa hàng, cảm biến chất lượng không khí, máy dò chuyển động và công tắc đèn tự động thường dựa vào thiết bị phát sóng siêu âm để chuyển tiếp các chỉ số hoặc báo động kích hoạt.
Thông thường, các tín hiệu nằm ngoài phạm vi âm thanh mà cả những người có thính lực tốt nhất trên thế giới cũng không nghe được.
 |
| Ảnh minh họa. |
Các nhà quảng cáo nhúng âm thanh siêu âm vào quảng cáo để theo dõi hành vi của người tiêu dùng trên điện thoại thông minh, TV, máy tính bảng và máy tính. Các nhà khai thác trung tâm mua sắm triển khai siêu âm trong không khí để điều khiển những người trẻ tuổi, những người có thính lực nhạy cảm hơn với tiếng ồn tần số cao.
Tại bảo tàng, loa siêu âm xác định lời bình luận hoặc âm nhạc cho một người nghe duy nhất trong một căn phòng mà không làm phiền bất cứ ai khác. Tại các buổi hòa nhạc, ban tổ chức phát sóng tín hiệu siêu âm không nghe thấy được trong khi các nhạc công đang chơi để tạo ra “hiệu ứng nước”.
“Chúng ta đang ở trong ‘Miền Tây hoang dã’ của các loại thiết bị sóng siêu âm, vượt xa mọi hướng dẫn sử dụng có bằng chứng”, Timothy Leighton, chuyên gia nghiên cứu về các thiết bị siêu âm tại Đại học Southampton của Anh, người đã thành lập một nhóm nghiên cứu mang tên Health Effects of Ultrasound in Air, cho biết.
Hầu hết các nguyên tắc điều chỉnh mức độ phơi nhiễm công khai chưa được cập nhật kể từ năm 1984 - trước khi hầu hết các thiết bị hiện nay được phát minh, ông Leighton nói.
Trong các nghiên cứu về phơi nhiễm ở những nơi công cộng, ông thấy rằng tiếng ồn siêu âm đôi khi gây ra đau đầu, chóng mặt và buồn nôn trong một số những người đi bộ, nhưng những hiệu ứng đó chỉ là tạm thời.
Các nhà khoa học khó có thể giải thích các cuộc tấn công bị cáo buộc có âm mưu nhắm vào các nhà ngoại giao Mỹ, ngay cả khi Bộ Ngoại giao nước này sơ tán những người bị tác động từ Quảng Châu, Trung Quốc, hồi tháng 5, và cảnh báo công dân Mỹ ở nước ngoài về những rủi ro.
Hồi cuối tháng 5, Bộ Ngoại giao Mỹ đã gửi một nhóm y tế đến Quảng Châu để kiểm tra các nhân viên Mỹ và gia đình họ về các triệu chứng. Bộ Ngoại giao cũng đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm để đáp ứng với “sự cố sức khỏe không giải thích được” và đã ban hành một cảnh báo sức khỏe cho công dân đi du lịch ở Trung Quốc, cảnh báo các triệu chứng bao gồm chóng mặt, đau đầu, ù tai, mệt mỏi, các vấn đề nhận thức, mất thị giác, thính giác và khó ngủ.
 |
| Ảnh minh họa. |
Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối nói về cuộc điều tra của họ về các cuộc tấn công bị cáo buộc hoặc khả năng các tín hiệu siêu âm là một yếu tố. "Chúng tôi đã thực hiện một nỗ lực của chính phủ để xác định nguồn gốc đằng sau các cuộc tấn công", một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao cho biết. "Dịch vụ an ninh ngoại giao tiếp tục làm việc với FBI và các đối tác liên ngành khác trong cuộc điều tra này".
Một nhóm y tế tại Đại học Pennsylvania cho đến nay đã thử nghiệm 24 nhân viên Chính phủ Mỹ sơ tán khỏi Cuba sau các sự cố liên quan đến âm thanh không giải thích được bắt đầu vào năm 2016. “Các nhân viên dường như đã bị thương tổn với các mạng lưới thần kinh não", nhóm nghiên cứu mô tả các bệnh như một hội chứng thần kinh mới. Tuy nhiên, các nhà thần kinh học tại Đại học Edinburgh và Đại học Trento ở Ý đã gọi bằng chứng về tình trạng là “gần như không thể tin được”.
Các nhà nghiên cứu ở Mỹ và Trung Quốc chuyên về an ninh mạng siêu âm cho rằng tiếng ồn tần số cao được tạo ra bởi một thiết bị nghe trộm được thiết kế kém có thể có lỗi. Trong trường hợp không có bất kỳ dữ liệu đáng tin cậy nào về sự cố, thí nghiệm của họ làm tăng khả năng tiếng ồn tạo ra bởi giao điểm của các chùm siêu âm là thủ phạm. Những chùm tia này có thể được truyền qua thiết bị giám sát hoặc an ninh cũng như cảm biến phòng thông thường - hoặc bởi ai đó đang cố gắng điều khiển từ xa một chiếc điện thoại thông minh.
Nếu vậy, các sự cố có thể hoàn toàn ngẫu nhiên, một số chuyên gia về vật lý siêu âm cho biết. "Nó có thể là một hoạt động giám sát đã bị sai", Kevin Fu, Giám đốc của nhóm nghiên cứu bảo mật và an ninh tại Đại học Michigan, cho biết. "Có thể họ không có ý định làm hại".
Tín hiệu siêu âm liên kết các thiết bị tương tác. Đó là con mắt điện tử của robot công nghiệp và xe hơi không người lái. Và chúng đang ngày càng trở thành một công cụ hữu hiệu cho các biện pháp chống trộm, giám sát và an ninh, theo các chuyên gia trong lĩnh vực siêu âm an ninh mạng.
Trong khi hầu hết mọi người không nghe thấy tín hiệu siêu âm, trợ lý ảo Siri của Apple có thể nghe được. Tương tự, các hệ thống nhận dạng giọng nói Alexa, Google Now, Cortana và các hệ thống khác cũng có thể nghe được tín hiệu siêu âm, theo chuyên gia bảo mật siêu âm Wenyuan Xu, Giám đốc Phòng Thí nghiệm an ninh hệ thống phổ biến tại Đại học Chiết Giang của Trung Quốc.
Tiến sĩ Xu và các đồng nghiệp của bà năm ngoái đã chứng minh rằng một số trợ lý kỹ thuật số điều khiển bằng giọng nói có thể bị tấn công bằng các tín hiệu siêu âm không nghe được.
Nhắm vào các thiết bị ở khoảng cách xa, người ta có thể chơi nhạc trên Amazon Echo, đưa Google Now chuyển sang chế độ trên máy bay, lệnh cho Siri khởi động cuộc gọi FaceTime và thậm chí điều khiển hệ thống định vị trong xe Audi. Những việc này đã được “trình diễn” tại Hội nghị thường niên về Máy tính và Truyền thông Bảo mật máy tính.
Sử dụng cùng một nguyên tắc, Tiến sĩ Wu và Tiến sĩ Fu của Michigan đã tạo ra một thiết bị nghe trộm siêu âm có thể bị hỏng hóc để tạo ra một số tiếng động bất thường như được báo cáo bởi nhân viên ngoại giao Mỹ tại Cuba. Để thiết kế nó, họ phân tích âm thanh bị cáo buộc ghi lại trong một sự cố và sau đó được công bố bởi Associated Press.
Trong những sự cố đó, mọi người cho biết đã nghe thấy tiếng rên rỉ hoặc áp lực tiệc tùng cao độ giống như lái xe khi cửa sổ mở một phần. Những người khác so sánh các âm thanh như côn trùng kêu hoặc tiếng kim loại kéo qua sàn nhà.
Trong hoàn cảnh bình thường, hầu như không ai nghe được các tín hiệu siêu âm. Nhưng khi hai chùm siêu âm không nghe được giao với nhau, chúng có thể tạo ra âm sắc, ở tần số có thể gây khó chịu và đau đớn. "Thông thường bạn sẽ không nghe thấy âm siêu âm, nhưng nếu trộn các tín hiệu với nhau, bạn sẽ nghe được những âm thanh này", Tiến sĩ Fu nói.
Các bác sĩ tại Trung tâm Chấn thương và phục hồi não của Đại học Pennsylvania, đã nghiên cứu những nhân viên ốm yếu của Mỹ trở về từ Cuba, hiện cũng đang kiểm tra các cá nhân phải sơ tán khỏi Trung Quốc.
"Chúng tôi đang tiếp tục làm việc với Bộ Ngoại giao Mỹ để đánh giá và xử lý những nhân viên đã báo cáo những trải nghiệm hiện tượng nghe được", Holly Aue, Giám đốc truyền thông của Penn Medicine, cho biết. "Chúng tôi không thể cung cấp chi tiết cụ thể về các nhóm bệnh nhân khác nhau vào lúc này".
