''Cậu bé vàng'' toán học của thành phố Cảng

• “Hot teacher”Trần Quốc Anh: Âm nhạc nuôi dưỡng tình yêu toán học
• Chuyện về cao thủ toán học của trường chuyên Lê Hồng Phong

Thành tích khủng

Kỳ thi Toán và Khoa học quốc tế (IMSO) lần thứ 15 được tổ chức tại Hàng Châu (Trung Quốc) từ ngày 28/9 đến 4/10, với sự tham gia của 400 thí sinh đến từ 22 quốc gia. Đây là cuộc thi toán và khoa học bằng tiếng Anh thường niên dành cho học sinh tiểu học, không quá 13 tuổi trên toàn thế giới. Các thí sinh thi toán sẽ có 3 phần: Trắc nghiệm viết đáp số (25 bài/60 phút); Tự luận (13 bài/90 phút) và Khám phá (6 bài/120 phút). 

Đề thi khoa học gồm 2 phần: lý thuyết và thực hành với 3 môn thi Vật lý, Sinh học và Hóa học. Việt Nam bắt đầu tham dự IMSO từ năm 2014. Năm 2016, Bộ GD-ĐT chính thức công nhận kỳ thi này và cho phép tổ chức thi 2 vòng để thành lập đội tuyển đại diện cho Việt Nam dự thi IMSO.

Cậu bé “Vàng” toán học Nguyễn Đình Kiên.

Đây là lần thứ tư Việt Nam tham dự kỳ thi này. 23/23 học sinh tham gia đều đạt giải, trong đó có 8 huy chương vàng, 10 huy chương bạc và 5 huy chương đồng. Đây là thành tích tốt nhất của đội tuyển Việt Nam kể từ khi tham dự giải. Đặc biệt, thí sinh Nguyễn Đình Kiên (lớp 7A1, Trường THCS Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng) vừa giành huy chương vàng, vừa giành cúp cho phần thi lý thuyết toán xuất sắc.

Với nhiều bậc phụ huynh và học sinh, đó là thành tích đáng ngưỡng mộ của Nguyễn Đình Kiên nhưng với gia đình em và với ngôi trường Hồng Bàng nơi em đang theo học thì điều đó không bất ngờ, bởi từ nhỏ Kiên đã bộc lộ tố chất của một cậu học trò thông minh xuất sắc với nhiều thành tích đáng ngưỡng mộ.

Khi còn học tiểu học, Kiên từng giành giải nhất cuộc tìm kiếm người hiền tài, giải toán tiếng Anh qua mạng, giải ba tin học trẻ thành phố…

Năm học lớp 6, Kiên giành huy chương bạch kim vòng Chung kết quốc gia tổ chức tại Việt Nam. Nhờ đó, em được mời tham dự vòng chung kết Olympic toán châu Á - Thái Bình Dương (APMOPS) dành cho lứa tuổi 12-13 tổ chức tại Singapore và đoạt huy chương vàng.

Cùng năm, Kiên giành giải vô địch khối 6 toán quốc tế Singapore và châu Á (SASMO), tham dự cuộc thi Olympic thách thức toán học Quốc tế Singapore 2018 (SIMOC) và giành giải vô địch khối 6, 3 huy chương vàng SIMOC 2018, huy chương vàng hai giải Mind Sport và Math Warrior.

Bộ sưu tập huy chương vàng của cậu bé đất Cảng còn phong phú hơn nhờ thành tích tại các cuộc thi toán quốc tế Hoa Kỳ (AMO 2017), Tìm kiếm tài năng toán học trẻ Việt Nam (MYTS 2018), Thách thức tư duy thuật toán (Bebras 2018). Tháng 8 vừa qua, em nhận chứng chỉ hạng xuất sắc tại cuộc thi Toán học Australia (AMC) 2018, tỷ lệ xếp hạng đạt 98%.

Nguyễn Đình Kiên và ba mẹ.

Nói về cậu học trò cưng của mình, thầy Vũ Công Minh, giáo viên chủ nhiệm và cũng là giáo viên dạy toán Trường THCS Hồng Bàng (Hải Phòng) không giấu được niềm tự hào. Thầy Minh bắt đầu dạy toán cho Kiên từ năm lớp 6 và theo chân Kiên từ đó đến nay. Ngay từ khi tham gia các cuộc thi cấp cơ sở, Kiên đã thể hiện sự thông minh, xuất sắc vượt trội của mình. 

Nhận thấy tố chất của em, nhà trường đã chú trọng bồi dưỡng để Kiên được tham gia các cuộc thi cấp quốc gia và quốc tế về toán học. Không phụ lòng mong mỏi của các thầy cô, Kiên đã đạt nhiều giải vàng và mang vinh quang về cho nhà trường.

Không chỉ giỏi toán, Kiên còn học rất đều các môn, đặc biệt là tiếng Anh. Chính vì có lợi thế tiếng Anh, em tự tin tham gia các hoạt động hay cuộc thi mang tính chất hội nhập quốc tế.

Để chuẩn bị cho kỳ thi IMSO lần này, các giáo viên bộ môn Toán của trường Hồng Bàng đã giúp Kiên ôn luyện nhiều chuyên đề. Sau khi đạt kết quả cao ở hai bài thi vòng loại và được chọn làm thành viên của đội tuyển Việt Nam đi thi đấu tại Trung Quốc, em còn được luyện thêm với các thầy giáo ở Hà Nội. 

Điều này cùng với tố chất, sự cố gắng đã giúp Kiên đạt được mục tiêu đề ra. Và tấm huy chương vàng không nằm ngoài sự tin tưởng của nhà trường và thầy cô, nhưng đạt điểm cao nhất ở phần thi lý thuyết là điều bất ngờ và rất đáng tự hào đối với cả gia đình, thầy cô và bản thân cậu học trò nhỏ.

Biết đọc khi mới 3 tuổi

Chị Phạm Thị Hồng Vân mẹ của Kiên cho biết, Kiên bộc lộ tố chất học toán từ nhỏ. 3 tuổi cậu bé đã biết đọc. 4 tuổi, cậu bé đã thuộc bảng cửu chương và tỏ ra thích thú với các con số. Mỗi khi bố mẹ dạy chị học, Kiên thường đứng bên cạnh rồi nhẩm các phép tính để đưa ra đáp số trước chị gái dù lúc ấy, chị gái lớn hơn Kiên 3 tuổi.

Mỗi lần đi học mẫu giáo, trên đường từ nhà đến trường, Kiên thường chú ý biển số nhà, biển số xe và đọc vanh vách. Thỉnh thoảng, chị Vân có cho con đến cơ quan chơi sau giờ tan trường. Đồng nghiệp của chị thường đưa ra những câu đố về toán và tiếng Anh cho Kiên để vừa chơi đùa, vừa học cùng em nhưng tất cả đều bất ngờ khi Kiên nhanh chóng đưa ra câu trả lời một cách chính xác. 

Chị Vân vẫn còn nhớ như in, năm học lớp 1, bác Kiên đến nhà, rủ em chơi cờ tướng. Chỉ sau một lần quan sát bác xếp cờ, em đã phân biệt hết 32 quân cờ.

Thấy con sớm bộc lộ năng khiếu toán học, vợ chồng chị Vân chủ động mua thêm sách toán cho con. Gần đây, chị đặt cả tạp chí về toán học để con tham khảo. Tạp chí có nhiều bài lớp 8-9, chị Vân không biết con có hiểu hết không nhưng thấy con trai đọc rất say sưa. Điều chị Vân yên tâm nhất về cậu con trai là Kiên có tinh thần tự giác học tập rất tốt. Không cần ai phải nhắc nhở, bảo ban, cứ đi học về Kiên dành thời gian để chơi thể thao, rèn luyện sức khoẻ. 

Cơm nước xong xuôi, em tự động ngồi vào bàn học, chủ động sắp xếp thời gian cho các môn học khác, dù môn toán mới là môn Kiên đam mê nhất. Mặc dù nhà có điều kiện, nhưng mỗi lần đi chơi, cậu bé đều không đòi hỏi mẹ mua đồ chơi, quà bánh mà chỉ vào các hiệu sách, lần tìm những cuốn sách toán khó, nâng cao mang về tự nghiền ngẫm.

Nguyễn Đình Kiên nhận giải Best theory - Phần thi lý thuyết xuất sắc nhất.

Vợ chồng chị Vân quan niệm, quan trọng nhất vẫn là rèn luyện cách sống, kỹ năng sống cho con, để cậu con trai biết sống đúng lứa tuổi, biết chia sẻ buồn, vui, thất bại, thành công cùng bạn bè. Không bao giờ anh chị ép buộc, hay yêu cầu con phải đạt được thành tích cao, thậm chí thấy con học nhiều mệt mỏi, anh chị còn khuyên nhủ con học ít, chơi nhiều để đầu óc sảng khoái, thư thái mới có thể học tốt, nhớ lâu.

Dù con trai đạt được nhiều thành tích đáng tự hào nhưng anh chị luôn gần gũi, chia sẻ với con để cậu bé không tự mãn, kiêu căng từ nhỏ. Mỗi lần đón con tan học, thay vì hỏi con được mấy điểm, chị quan sát cách con chơi với bạn, chịu khó hỏi Kiên cùng các bạn học xem con mình hòa đồng không. 

Điều anh chị tự hào nhất ngày hôm nay không phải là thành tích Kiên đạt được, mà là sự trưởng thành, khôn lớn của Kiên. Kiên đã biết tự lo cho bản thân, đồng thời quan tâm những người xung quanh. Không giấu nổi niềm vui, chị khoe về chiếc khăn Kiên mua tặng mẹ. Em cũng không quên mang những món quà lưu niệm nhỏ để tặng các bạn cùng lớp sau mỗi lần đi chơi hay đi thi về.

Trước đây, mỗi lần Kiên đi nước ngoài để tham dự các kì thi quốc tế, hoặc chị, hoặc anh đều đi theo con nhưng dần dần thấy con khôn lớn, trưởng thành, tự lo được cho bản thân, chị và anh không còn phải đi theo con nữa. Anh chị hoàn toàn yên tâm với khả năng tự lập của cậu con trai bé bỏng của mình.

Dù đạt nhiều thành tích đáng nể nhưng khi nói về bản thân mình, Kiên lại khá rụt rè. Em chia sẻ, sau mỗi cuộc thi, em vẫn đi học, vẫn vui chơi như bao bạn bè cùng trang lứa. Mỗi tối, em vẫn dành hai tiếng để tự học. Thời gian rảnh, Kiên lại chơi cờ vua, đá bóng với bạn. 

Điều đặc biệt là trước mỗi cuộc thi, Kiên không bao giờ đi học thêm. Em luôn giữ cho mình tâm trạng thoải mái, đầu óc minh mẫn nhất để sẵn sàng bước vào cuộc thi với sự tự tin cao nhất, bởi theo Kiên, kiến thức là ở trong đầu, là cả một quá trình học và tích luỹ chứ không phải cận kề đến ngày thi lao vào ôn luyện mệt mỏi thì mới có được. 

Muốn đạt được thành tích tốt quan trọng là không được tạo áp lực cho chính bản thân mình. Vì thế trước mỗi kì thi, bạn bè thầy cô thường thấy cậu bé Kiên chơi cờ vua với bạn để đầu óc, tư tưởng luôn luôn thoải mái. Điều đặc biệt ở cậu bé này là trong ba lô của em lúc nào cũng có 1 bộ cờ vua, kể cả trong những ngày sang Trung Quốc dự thi IMSO 2018, đó là thứ giúp em giải toả tâm lý, tập trung cao nhất trước mỗi kì thi lớn.