Jorge Mendes: Từ người vô hình tới kẻ nắm giữ linh hồn những siêu sao

• Jorge Mendes: Người hùng và "bố già" làng bóng đá

Người đại diện là một khái niệm không mới, nhưng chưa được hiểu đúng nghĩa. Họ là một thành tố quan trọng trong việc biến bóng đá thành công cụ hái ra tiền. Mặt khác, người đại diện thực ra chỉ là một cách nói giảm, nói tránh về vai trò thực sự của tầng lớp người này. Trên thực tế, người đại diện đứng sau giật dây thân chủ, quyết định tới thành bại của hợp đồng và cả mức thu nhập của người lao động.

Trong giới cò bóng đá, có những nhân vật đã thao túng chính trường của rất nhiều CLB thông qua việc đại diện cho những ngôi sao hàng đầu thế giới. Cái tên đình đám nhất hiển nhiên là Jorge Mendes, siêu cò người Bồ Đào Nha, thân chủ của hàng loạt nhân vật “máu mặt” trong giới bóng đá như Cristiano Ronaldo hay Jose Mourinho.

Công việc "bán thời gian"

Sinh ra ở Lisbon vào một ngày tháng Giêng năm 1966, Mendes có một xuất phát điểm khá khiêm tốn. Căn nhà thuở thiếu thời của ông nằm ở khu lao động cho công nhân vùng Petrogal. Ban ngày, khi cha vác xẻng tới các mỏ than, mẹ Mendes ở nhà nhận đan mũ để cuối tuần cho cậu con trai đem ra bờ biển Fonte da Telha tiêu thụ.

Từ khi còn nhỏ, Mendes đã sớm làm quen với môi trường buôn bán. Lớn lên một chút, Mendes thường đổ buôn quần áo cũ (hàng thùng) ở các chợ trời. Giống như bao đứa trẻ khác, trò tiêu khiển của Mendes là bóng đá. Thời gian rảnh, ông thường đăng ký sinh hoạt bán thời gian cho đội bóng nghiệp dư trực thuộc nhà máy sơn Cornetto.

Siêu cò Jorge Mendes.

20 tuổi, Mendes và người anh trai góa vợ tìm đường rời khu ngoại ô nghèo đói của Thủ đô. Họ tìm tới Viana do Castelo với một giấc mơi giản dị là chơi bóng ở hạng bán chuyên vì công việc này được trả lương.  Với mức thu nhập khiêm tôn vừa xoẳn trang trải cuộc sống, Mendes bắt đầu tìm kiếm các cơ hội sinh lời. Vừa may lúc đó, một trung tâm thương mại gần đó khai trương và Mendes lập tức thuê ngay một ki-ốt bán băng đĩa.

Ngày ấy, việc các phương tiện truyền thông đại chúng còn hạn chế giúp cửa hàng băng đĩa của Mendes ăn nên làm ra. Có vốn, Mendes đầu tư một quán bar mở ngay trên bãi biển và ít lâu sau, ông là chủ một hộp đêm – hình thức giải trí còn mới mẻ ở bán đảo Iberia thời đó, nơi Mendes kiêm luôn công việc của một DJ.

Tiếng nhạc xập xình và những ly bia thực sự thu hút cánh cầu thủ. Một nhóm người ở Braga, Porto và Vitoria Guimarães thường xuyên lui tới quán bar của Mendes. Đó là khi ông bắt đầu nhìn thấy các mối quan hệ lâu dài.

Mendes tiếp tục chuyến hành trình của mình ở Lahenes, một CLB bán chuyên khác. Nhưng ông ta hài lòng với cuộc sống ấy, bởi Lahenes đồng ý cho Mendes thầu lại gói quảng cáo áp phích trên sân cho đội. Ở đâu có hoa hồng, ở đó có Mendes. Ông đá bóng để lấy quan hệ, và dùng quan hệ để kiếm tiền.

Mendes và hai thân chủ lớn nhất của mình là Ronaldo và Mourinho.

Cuộc gặp định mệnh

Việc làm ăn phát đạt tới mức vào năm 1995, Mendes đủ vốn xây vũ trường tại quận Caminha, giáp ranh biên giới Tây Ban Nha. Điều đó có nghĩa, số khách hàng tiềm năng của Mendes đã mở rộng ra ngoài lãnh thổ quốc gia. Thật tình cờ, quán bar này đã thay đổi cuộc đời Mendes.

Đầu năm 1996, Mendes đón một vị khách đặc biệt, thủ thành Nuno Espirito Santo của Vitoria. Qua câu chuyện, Santo thổ lộ nguyện vọng chuyển sang La Liga chơi bóng. Deportivo đã liên hệ, nhưng Santo muốn tăng mức lương trên bàn đàm phán. Khổ nỗi, Santo chưa biết phải mở đầu câu chuyện với Ban giám đốc Deportivo ra sao.

“Cậu thử làm người đại diện giùm tôi nhé”, Santo mở lời.

Mendes không hề có kinh nghiệm xử lý khối công việc kiểu này. Nhưng ông tin chắc, những cơ hội như vậy sẽ giúp mở rộng mối quan hệ. Đêm hôm đó, Mendes đã vần vô lăng trên chuyến hành trình dài 300 dặm vượt biên để có mặt đúng giờ ở trụ sở Deportivo.

Ông tới tìm gặp Lendoiro, Chủ tịch đương thời của Deportivo và thuyết trình. Lần 1 không được, Mendes lại chờ đến ngày hôm sau. Cứ thế. Ông đã “đóng đô” ở Deportivo trong hai tuần liền, trước khi nhận được cái gật đầu từ vị Chủ tịch khó tính.

“Nếu bạn tiếp xúc với Mendes, bạn sẽ không thể từ chối bất kỳ thỉnh cầu nào từ người đàn ông đấy”, Lendoiro chia sẻ. Từ ngày hôm ấy, Mendes chính thức bước chân vào sự nghiệp môi giới cầu thủ.

Cuộc đời của Ronaldo rẽ sang một hướng mới sau khi gặp được Mendes.

Cờ đến tay

Sau phi vụ ấy, một vài tài năng trẻ tìm đến Mendes. Họ là Costinha, Andrade và Deco – những ngôi sao lớn sau này của bóng đá Bồ Đào Nha.

Cho đến một ngày, Mendes biết tin chủ tịch Porto là Pinto da Costa chấm dứt quan hệ làm ăn với Jose Veiga, cò môi giới hàng đầu bán đảo Iberia lúc bấy giờ. Rất nhiều cầu thủ thuộc biên chế Porto buộc phải dừng mọi liên lạc với Veiga nếu không muốn bị đào thải.

Ngay lập tức, Mendes thực hiện bài toán “điền vào chỗ trống” và trở thành đối tác làm ăn tin cẩn của Porto. Tờ Record còn đưa tin, Veiga vì quá tức giận khi mất miếng mồi ngon vào tay kẻ ngoại đạo nên đã “dùng nắm đấm” để giải quyết mâu thuẫn với Mendes trên một chuyến bay.

Vào mùa hè 2002, Mendes xâm nhập thị trường nước ngoài. Ông đưa Hugo Viana sang Newcastle với giá 12 triệu bảng dưới sự giúp đỡ của một công ty tổ chức sự kiện thể thao tên là Proactive Sports Management.

Ở Bồ Đào Nha bấy giờ, có một người phụ nữ là Maria Dolores Aveiro. Bà ta biết tới danh tiếng của Mendes và tin chắc đây sẽ là người đàn ông giúp con trai mình thay đổi cuộc đời. Vì thế, bà Maria dừng các thỏa thuận làm ăn với Veiga và mạo hiểm đặt cược sự nghiệp của con trai – Cristiano Ronaldo – vào tay Mendes.

Ronaldo khi ấy đã phần nào khẳng định được tiếng nói của một tài năng trẻ. Nhưng bên ngoài biên giới Bồ Đào Nha, anh vẫn còn là cái tên xa lạ. Arsenal đã xúc tiến ký hợp đồng với Ronaldo, nhưng theo ý kiến của gia đình anh, Arsene Wenger không phải là mẫu HLV phù hợp với cá tính của con trai mình. Mức giá “Pháo thủ” đưa ra là 7 triệu bảng. Mendes nhận hồ sơ của Ronaldo và tin rằng, ông có thể kiếm nhiều tiền hơn nữa. Nhân cơ hội Man Utd – đội bóng lớn nhất nước Anh tới đá giao hữu với Sporting Lisbon, Mendes tìm mọi cách lân la Sir Alex và rốt cuộc, ông nhận được cái gật đầu: 12 triệu bảng, Ronaldo về Old Trafford. Cú áp phe ấy đưa Mendes lên tầm cao mới. Bởi hóa ra, Man Utd đã sở hữu một món hời trong tay. Bản thân Mendes không những bỏ túi 1,2 triệu bảng (10% giá trị hợp đồng như thỏa thuận), mà mặt khác, nhận được lòng tin tuyệt đối của David Gill, giám đốc điều hành Man Utd cũng như trợ lý HLV trưởng Carlos Queiroz.

Từ một kẻ vô hình, Jorge Mendes đã trở thành người đàn ông quyền lực nhất hành tinh bóng đá. Không phải một đội bóng hay tập đoàn nào, Mendes mới là người nắm giữ số tài sản có trị giá lớn nhất trong ngành thể thao. Các thân chủ đăng ký tại công ty của ông – tức HLV và cầu thủ - được định giá hơn 1 tỷ bảng trên thị trường chuyển nhượng.

Chuyên gia tiếp thị Quy trình làm việc của Mendes rất rõ ràng. Để tăng sức ảnh hưởng của mình, ông tìm cách kết thân với những người đứng đầu CLB, hứa hẹn các quyền lợi kinh tế và sau đó thao túng các hoạt động nội tại của đội bóng đó. Wolverhampton, CLB ở giải hạng Nhất Anh là một ví dụ. Họ là… bãi rác của Mendes thì đúng hơn. Trong hai mùa hè 2016 và 2017, “Bầy sói” đã mua 4 cầu thủ do Mendes làm người đại diện là Azevedo Silvio (Atlético Madrid), Ivan Cavaleiro (Monaco), Helder Costa và Joao Teixeira (Benfica). Đó đều là những nhân vật không tìm được chỗ đứng ở CLB chủ quan và dĩ nhiên, sự xuất hiện của họ chẳng thể giúp Wolves cải thiện thành tích. Mùa trước, họ đứng thứ 15. Một đặc điểm khác trong cách làm việc của Mendes là ông không bao giờ tiến cử 1 cầu thủ cho các HLV đang săn đầu người. Mendes thường giới thiệu một lúc khoảng 3 cái tên, và 3 gương mặt này thường là tới từ cùng một… đội bóng. Mendes có xu hướng nhân danh một CLB, nhận tiền từ CLB đấy để chào hàng cho các đội bóng khác. Với uy tín đã được khẳng định của Mendes, danh tiếng của những đội đi chào hàng cũng được “thơm lây”. “Không có cách nào giới thiệu và quảng bá các sản phẩm của mình tốt hơn việc nhờ Mendes”, Antonio Salvador – Chủ tịch của Braga khẳng định. Vào những năm đầu tiên của thế kỷ 21, đây là phương thức tiếp thị mặt hàng và học viện trẻ được nhiều CLB ưa chuộng, điển hình là Dinamo Moscow, Real Madrid, Barcelona, Man United, Fenerbahce, Galatasaray và Besiktas. Để hợp thức hóa dòng tiền và mở rộng quy mô hoạt động, Mendes đã thành lập công ty môi giới và tiếp thị thể thao Gestifute, là đại diện của hơn 300 cầu thủ và HLV, xử lý hơn 1.000 giao dịch mỗi năm.