Patrick Shanahan: Từ "quyền" sang chính thức
Dựa trên sự phục vụ xuất sắc của ông Patrick Shanahan đối với đất nước và khả năng lãnh đạo, Tổng thống Trump dự định sẽ đề cử ông ấy làm Bộ trưởng Quốc phòng", Thư ký báo chí Sarah Huckabee Sanders tuyên bố.
"Quyền Bộ trưởng Shanahan đã chứng minh trong vài tháng qua rằng ông vượt quá khả năng lãnh đạo Bộ Quốc phòng, và ông sẽ tiếp tục công việc một cách tuyệt vời".
Việc đề cử đánh dấu sự kết thúc thời gian làm quyền Bộ trưởng của Shanahan. Ông Shanahan được nâng lên từ vị trí Thứ trưởng Quốc phòng vào tháng 12-2018 sau khi Bộ trưởng James Mattis từ chức để phản đối ông Trump.
5 tháng cầm quyền của ông đã được đánh dấu bởi sự không chắc chắn và thay đổi tin đồn về đề cử của ông, làm trầm trọng thêm bởi một cuộc điều tra của Tổng Thanh tra Bộ Quốc phòng về các cáo buộc rằng ông tìm kiếm sự đối xử ưu đãi cho chủ nhân cũ của mình, Boeing, và "dìm" đối thủ Lockheed Martin.
 |
Cuối tháng 4, Tổng thanh tra đã phát hành một báo cáo minh oan cho Shanahan, và đề cử của ông dự kiến sẽ theo sau. "Chúng tôi xác định rằng ông Shanahan hoàn toàn tuân thủ các thỏa thuận đạo đức và nghĩa vụ đạo đức của mình đối với Boeing và các đối thủ cạnh tranh", các nhà điều tra kết luận.
"Hôm nay, tôi vinh dự nhận được thông báo của Tổng thống Trump về ý định đề cử. Nếu được Thượng viện xác nhận, tôi sẽ tiếp tục triển khai mạnh mẽ Chiến lược quốc phòng. Tôi vẫn cam kết hiện đại hóa lực lượng để giữ vững an toàn cho đất nước chúng ta", ông Shanahan nói.
Nhiều thách thức
Tuy nhiên, con đường Shanahan phía trước vẫn còn âm u. Ít phút sau khi Nhà Trắng tuyên bố Tổng thống Trump có ý định đề cử Shanahan, các nhà phê bình đã lên tiếng.
Mặc dù Patrick Shanahan đã được minh oan khỏi việc vận động hành lang trực tiếp cho Boeing, nhưng với tư cách là Bộ trưởng Quốc phòng, ông sẽ phải đưa ra các quyết định chính sách ảnh hưởng đến vận may của công ty cũ của mình, ông William Williamung, Giám đốc Dự án An ninh và Vũ khí tại Trung tâm Chính sách Quốc tế, cho biết trong một email. Đó là một xung đột lợi ích tiềm năng.
Không rõ liệu Shanahan sẽ tiếp tục làm quyền Bộ trưởng trong khi trải qua quá trình xác nhận, mặc dù về mặt pháp lý, ông được phép làm như vậy. Có khả năng Nhà Trắng có thể chọn đưa một người khác vào vị trí quyền Bộ trưởng trong khi chờ xác nhận của Shanahan. Shanahan cũng có thể phải đối mặt với một số thách thức trên Đồi Quốc hội. Thượng nghị sĩ Jim Inhofe, Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Vũ trang, đã công khai với phóng viên rằng ông không mong đợi Trump sẽ chỉ định Shanahan cho vị trí này, và chỉ trích ông vì thiếu sự khiêm tốn.
Inhofe sau đó đã rút lại nhận xét, nhưng vẫn là một câu hỏi mở về việc ủy ban sẽ tiếp nhận Shanahan như thế nào. Sự xuất hiện trước đây của ông trước ủy ban, bao gồm một người trong khả năng là quyền Bộ trưởng, đã có những màn trình diễn không mấy tốt đẹp. Cựu chủ tịch có ảnh hưởng John McCain đã công khai khiển trách Shanahan trong phiên điều trần xác nhận là Thứ trưởng Quốc phòng, và đe dọa sẽ chặn đề cử của ông.
 |
Ông Trump đã đấu tranh để tìm một người thay thế vĩnh viễn, vừa có thể chấp nhận được về mặt chính trị đối với Thượng viện, vừa thuận với chính sách đối ngoại của ông sau khi Mattis rời đi, và sẵn sàng nhận việc. Bộ trưởng Không quân Heather Wilson, người mà một số người trong Quốc hội cho là nhà vô địch với tư cách là ứng cử viên thay thế Mattis, đã tuyên bố vào tháng 3 rằng bà sẽ từ chức vào ngày 31-5. Giám đốc bộ phận cựu chiến binh Robert Wilke cũng được cho là tiềm năng, nhưng ông được coi là một lựa chọn không thể.
Câu hỏi về lợi ích và tính độc lập
Trong những tháng gần đây, Shanahan bắt đầu công khai, nói với Defense One rằng tất nhiên ông muốn giữ chức vụ này vĩnh viễn. Nhưng tính hợp pháp đáng ngờ của Shanahan vẫn tiếp tục là câu hỏi ngay cả khi Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng, "Tôi thích 'quyền' vì nó giúp tôi linh hoạt hơn".
Shanahan sẽ thấy mình được chú ý, phải bảo vệ yêu cầu ngân sách năm 2020 của chính quyền Trump, cũng như tranh cãi đang diễn ra xung quanh chính sách đối ngoại của chính quyền và việc sử dụng quân đội Mỹ ở biên giới phía nam để hỗ trợ các cơ quan di trú. Shanahan cũng tiếp tục đấu tranh để giải thích cho các nhà lập pháp hoài nghi tại sao Bộ Quốc phòng nên thành lập Lực lượng Không gian, một nhánh thứ sáu của quân đội mà ông Trump mong muốn.
Shanahan muốn tạo dấu ấn cho Lầu Năm Góc bằng cách cung cấp khả năng không gian mạng, vũ trụ và tên lửa, những thứ sẽ "thay đổi học thuyết chiến tranh của chúng ta". Ông cũng nói về việc cải cách lâu dài y tế quân sự, công nghệ thông tin, hậu cần, mua sắm và đặt vào vị trí một đội ngũ lãnh đạo thay vì nghĩ về sự cạnh tranh quyền lực lớn [với Trung Quốc và Nga] về cơ bản là khác nhau.
Được xem như là một nhà kỹ trị có khả năng, Shanahan đã đạt được danh tiếng là một người sửa chữa tại thành phố Boeing vì vai trò của ông trong việc đưa chương trình 787 Dreamliner trở lại đúng hướng, sau khi nó gặp trục trặc trong những năm đầu. Nhưng ông cũng đã bị vướng vào những cáo buộc thiên vị đối với người chủ cũ của mình. Shanahan đã phủ nhận cáo buộc ông thiên vị Boeing so với Lockheed Martin, và nhấn mạnh rằng "tôi đang thiên vị về hiệu suất".
Các nhà phê bình cũng đặt câu hỏi về sự độc lập của Shanahan với Tổng thống, người đòi hỏi sự trung thành với lời khuyên thẳng thắn từ các cố vấn cấp cao. "Chúng ta không phải là 'Bộ Không' (Department of No)", ông nói với các quan chức Lầu Năm Góc sau khi thông báo đề xuất của Tổng thống Trump về một Lực lượng Không gian mới được công bố. Các đồng minh đã tranh cãi rằng Shanahan là một "Người đàn ông đồng ý" (Yes-man).
Beverly Wyse, một trong những người điều hành Boeing và đã từng làm việc cùng với Shanahan, nhận xét: "Ông ấy là một trong những người điều hành Boeing thẳng thắn, minh bạch".
Kinh nghiệm chính sách đối ngoại của ông cũng đã được xem xét kỹ lưỡng. Trước khi Mattis rời đi, Shanahan tự coi mình là Giám đốc điều hành Lầu Năm Góc, làm việc đằng sau hậu trường, ngoài một vài vấn đề cấp cao. Ông cũng chịu trách nhiệm đảm bảo quân đội đang thực hiện Chiến lược quốc phòng, trong đó điều chỉnh lại trọng tâm của quân đội từ chống khủng bố đến cạnh tranh quyền lực lớn với các nước như Trung Quốc và Nga.
"Tôi thích làm cho mọi thứ hoạt động, và làm việc tốt. Tôi là một nhà công nghiệp", ông Shan Shanan nói trong một bài phát biểu tại một hội nghị của Hiệp hội Không quân vào tháng 9 năm ngoái. "Tôi đã dành cả đời để xây dựng những cỗ máy lớn, phức tạp với chuỗi cung ứng phức tạp về quy mô. Tôi tập trung vào hiệu suất và tôi Tập trung vào việc tạo ra sự thay đổi quy mô".
