Steve Bannon: Từ chính trị gia đến kẻ phạm tội

• Cựu cố vấn chiến lược của Tổng thống Trump bị bắt
• Cựu cố vấn chiến lược của Tổng thống Trump không nhận tội

Steve Bannon, 66 tuổi đã trải qua rất nhiều nghề khác nhau trong quãng đời của mình mà đỉnh cao là trở thành cựu chiến lược gia chính của Nhà Trắng, cố vấn cao cấp của Tổng thống Trump. Không giống như những người khác, ông ta chỉ đảm nhận chức danh quyền lực này trong thời gian rất ngắn ngủi rồi từ bỏ nó để đi làm việc khác. 

Ngày 20-8 vừa qua là những thời khắc đen tối với Bannen khi ông ta bị các nhân viên thực thi pháp luật liên bang bắt giữ trên một du thuyền ở bờ biển phía đông Connecticut và bị đưa tới Tòa án Liên bang khu phía Nam của New York.

Bannon là ai?

Stephen Kevin Bannon sinh ngày 27-11-1953 tại Norfolk, Virginia trong một gia đình có bố là người gốc Ireland và mẹ là người gốc Đức. Bannon tốt nghiệp trường trung học tư thục Benedictine College Preparatory và trường Công giáo, quân sự ở Richmond, Virginia vào năm 1971 và sau đó theo học tại Virginia Tech.

Bannon tham gia Hải quân Mỹ trong 7 năm. Sau khi thực hiện nghĩa vụ quân sự, ông làm việc tại Goldman Sachs với tư cách là giám đốc ngân hàng đầu tư rồi phó chủ tịch. Năm 1993, ông trở thành quyền giám đốc của dự án nghiên cứu Biosphere 2. Trong những năm 1990, ông trở thành nhà sản xuất điều hành ở Hollywood và sản xuất 18 bộ phim từ năm 1991 đến năm 2016. Năm 2007, ông đồng sáng lập Breitbart News, một trang web cực hữu mà ông mô tả vào năm 2016 là "nền tảng cho alt-right".

Năm 2012, khi ông Andrew Breitbart, nhà sáng lập trang tin tức theo đường lối cánh hữu Breitbart News đột ngột qua đời vì đau tim ở tuổi 43, một khoảng trống quyền lực tại đây xuất hiện. Và ông Steve Bannon, một cựu thành viên tương đối mờ nhạt của phong trào Tea Party (phong trào Tiệc trà vốn ủng hộ chính trị phân quyền và chủ trương cổ súy chính sách giảm chi tiêu công, cắt giảm thuế má), được đôn lên vị trí Chủ tịch điều hành Breitbart News.

Breitbart News là trang tin theo khuynh hướng bảo thủ và dưới thời cầm quân của Bannon. Vào tháng 8-2016, Bannon được chỉ định là Giám đốc điều hành cuộc tranh cử tổng thống năm 2016 của Trump. Breitbart trở thành công cụ truyền thông đắc lực, góp phần đáng kể cho việc đắc cử của ông Trump. 

Chính ông Bannon cùng trang Breitbart News đã "đỡ đạn" hiệu quả cho ông Trump khi đoạn băng rò rỉ tiết lộ chuyện ông Trump từng "nổ" về chuyện sàm sỡ với phụ nữ. Sau chiến thắng của Trump, Bannon được bổ nhiệm làm Trưởng chiến lược trong chính quyền Trump. Nhưng ông ta đã rời khỏi vị trí này vào ngày 18-8-2017 để quay trở lại với Breitbart News.

Sau khi rời Nhà Trắng, Bannon ủng hộ các ứng cử viên nổi dậy trong các cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa. Danh tiếng của Bannon với tư cách là một chiến lược gia chính trị đã bị đặt dấu hỏi khi Roy Moore, với sự ủng hộ của Bannon bị thua trong cuộc bầu cử Thượng viện Mỹ năm 2017 ở Alabama. Bannon đã tuyên bố ý định trở thành "cơ sở hạ tầng cho phong trào dân túy toàn cầu". Theo đó, ông đã ủng hộ nhiều phong trào chính trị bảo thủ dân túy theo chủ nghĩa dân túy trên khắp thế giới.

Steve Bannon nói về tương lai của châu Âu.

Rời Nhà trắng sau 17 tháng

Sau khi ông Trump nhậm chức Tổng thống, ông Bannon trở thành chiến lược gia chính của Nhà Trắng, nhưng được cho là có mâu thuẫn với các cố vấn hàng đầu khác của Nhà Trắng. Hơn nữa, những hành động và phát ngôn của Bannon đôi khi cũng khiến Tổng thống Trump khó chịu. 

Sau khi rời cương vị chiến lược gia chính của Nhà Trắng, mối quan hệ giữa Bannon và Tổng thống Trump vẫn không quá xa cách. Nhưng mối quan hệ ấy nhanh chóng bị mất đi khi cuốn sách "Fire and Fury: Inside the Trump White House" House (tạm dịch là "Lửa và cuồng nộ: Nội tình Nhà Trắng của ông Trump") của nhà báo Michael Wolff  xuất bản.

Sau khi ông Trump lên nắm quyền tổng thống, nhiều chính sách mới được thực thi khác hẳn so với các đời tổng thống trước đã kéo theo một loạt những nghi ngờ và đồn đoán. Năm 2017, cuốn sách "Fire and Fury: Inside the Trump White" xuất bản, trong đó có những phát ngôn của Steve Bannon đã gây bão trên toàn dư luận nước Mỹ.

Trong sách, ngoài việc được nhà báo Wolff trích dẫn lời mô tả ông Trump như một người "thần kinh không ổn định", "thiếu các tố chất thích hợp để trở thành một tổng thống của nước Mỹ", ông Bannon còn phê phán gay gắt Donald Trump Jr., con trai cả ông Trump, là "phản quốc" và tham vọng chính trị của con rể ông Trump là Jared Kushner và "tiểu thư" Ivanka... 

Thậm chí một bài báo của Vanity Fair từng đưa tin nói ông Bannon có khả năng ra tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2020 vì ông tin rằng ông Trump chỉ có 30% tỉ lệ thành công ở nhiệm kỳ đầu tiên nắm quyền.

Vì sao ông Bannon lại quyết định cung cấp những "thông tin chấn động" của mình cho nhà báo Wolff để đưa vào cuốn sách? Lý do của hành động này là gì và liệu ông Bannon được "lại quả" gì từ chuyện đó? Những điều ấy tới nay vẫn chưa rõ ràng, nhưng chắc chắn không phải vì ông Bannon "đã mất trí" như lời bình luận của Tổng thống Trump.

Bất kể lời xin lỗi "yếu ớt" và "muộn màng" được đưa ra năm ngày sau khi cuốn sách được công bố, ông Bannon lập tức phải trả giá. Những người chủ sở hữu trang web tin tức Breitbart News đã công bố quyết định để Bannon "ngồi chơi xơi nước", rời cương vị chủ tịch điều hành trang Breitbart News, vị trí mà ông nắm giữ sau khi rời Nhà Trắng.

"Tội" của Bannon là biết quá nhiều và không kiểm soát sự biết ấy một cách chừng mực, mà đỉnh điểm là các thông tin ông cung cấp cho nhà báo Michael Wolff đưa vào sách "Lửa và cuồng nộ: Nội tình Nhà Trắng của ông Trump". 

Số phận chính trị của ông Bannon được quyết định chưa đầy một tuần sau khi sách phát hành. Có lẽ đây chính là nguyên nhân khiến lộ trình "từ đỉnh cao đến vực sâu" chỉ vỏn vẹn trong 16 tháng, đưa ông từ vị trí nhà cố vấn thân cận nhất của tổng thống thành người thất nghiệp. Nguyên nhân của sự thoái trào chóng vánh này có thể tóm tắt trong mấy chữ: "cái miệng làm khổ cái thân".

Sau khi rời Nhà Trắng, ông Bannon đã xuất hiện trong nhiều cuộc trả lời phỏng vấn với các thông tin phản biện khiến chính quyền Tổng thống Donald Trump "nóng mặt".

Steve Bannon năm 2018.

Vận đen cuối cùng?

Thông tin Bannon bị truy tố vì tội lừa đảo có liên quan đến chiến dịch gây quỹ nhằm ủng hộ nỗ lực xây bức tường biên giới Mỹ - Mexico gây sốc với dư luận nước Mỹ. Khiến cho hành trình "từ đỉnh cao đến vực sâu" của Bannen có khả năng sẽ chính thức khép lại từ đây.

Liên quan đến sự việc Bannon bị bắt giữ, ông Audrey Strauss, Công tố viên  khu phía Nam New York đã thông tin thêm, từ tháng 12-2018, Bannon và 3 người khác là Brian Kolfage, Andrew Badolato và Timothy Shea đã lấy danh nghĩa xây dựng một bức tường ngăn cách biên giới với Mexico ở phía Nam để phát động trên mạng một chiến dịch trực tuyến mang tên "We Build The Wall". 

Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như họ thực hiện triệt để cam đoan với các nhà tài trợ rằng họ sẽ không nhận bất cứ khoản lương hay tiền thưởng nào, sẽ sử dụng 100% tiền quỹ để thực hiện sứ mệnh và mục đích của tổ chức tình nguyện này. Tuy nhiên, sự thực thì họ đã sử dụng tiền gây quỹ vào mục đích chi tiêu cá nhân. Như vậy, họ đã lừa đảo hàng trăm nghìn nhà tài trợ trong hoạt động gây quỹ.

Theo Bộ Tư pháp Mỹ, ông Steve Bannon bị cáo buộc đã lấy ra hơn 1 triệu USD từ tổ chức phi lợi nhuận này để trang trải cho các khoản chi tiêu cá nhân. Những người nói trên đã sử dụng một công ty vỏ bọc do Timothy Shea kiểm soát và tổ chức phi lợi nhuận dưới quyền ông Bannon chuyển tiền cho Brian Kolfage để ông ta tiêu xài phung phí và làm giả các chứng từ.

Ngoài ra, theo nguồn thạo tin đã cho thấy sự liện hệ của Bannon đến những sự việc khác. Tin cho biết, Quách Văn Quý (Guo Wengui), một doanh nhân Trung Quốc đại lục sống lưu vong tại Mỹ, đầu năm nay đã huy động được hơn 300 triệu USD để cùng với Bannon thành lập Công ty truyền thông GTV Media. 

Hiện có tin Quách Văn Quý cũng đang bị Cục Điều tra Liên bang (FBI) điều tra. Tờ Wall Street Journal dẫn lời một người quen thuộc với vấn đề này nói rằng tài khoản của GTV Media đã bị phong tỏa và các nhà điều tra đang làm rõ liệu việc gây quỹ này có vi phạm Luật Chứng khoán hay không.

Nếu tòa có đủ các chứng cứ buộc tội thì ông Bannon cùng các cộng sự sẽ phải lĩnh án tù đến 20 năm. Nếu cơ quan luật pháp Mỹ chứng minh Bannon phạm Luật Chứng khoán trong sự việc dính đến Quách Văn Quý nữa thì thời gian "bóc lịch" của Bannon chắc chắn sẽ không còn giới hạn trong phạm vi 20 năm.