Bỏ tiền tỷ để tận nghĩa

Nguồn gốc những chiếc quan tài từ đâu? Danh tính của những người đã mất là ai? Những câu hỏi đó vẫn chưa thể có lời đáp chính xác. Thế nhưng câu chuyện được nhiều người quan tâm là mức chi phí quá lớn mà gia chủ này phải gánh chịu khi di dời. Công đào tìm kiếm, lễ lạt, tiền mua đất chôn cất, xây mộ… tất cả lên tới gần 1 tỷ đồng.

32 lần va phải nắp ván thiên

Khoảng 10 ngày nay gia đình ông Lê Kim Tân như thể có đại tang. Khói hương nghi ngút, tiền vàng, nắp ván thiên ngổn ngang khắp nơi, chốc lại có người đến hỏi chuyện về những ngôi mộ vừa được khai quật.

Ông Tân tiếp chúng tôi với vẻ mặt bơ phờ vì lo lắng, vì thiếu ngủ. Ông nói: "Nhiều ngày nay gia đình tôi lo lắng, mệt mỏi nhưng tuyệt nhiên không ai cảm thấy sợ hãi chút gì. Có lẽ vì sống mấy chục năm trên mảnh đất có các cụ ở dưới nên quen rồi".

Mảnh đất bố mẹ ông Tân mua lại từ năm 1980, sau đó cho bốn anh em sinh sống tại đây từ đó đến nay. Gia đình anh Tân đã làm một ngôi nhà 2 tầng rộng khoảng 100 m2 để ở. Khoảng 300m còn lại gia đình tận dụng để tiếp tục xây 3 căn nhà cho gia đình 3 người em trai.

Theo lời những người già sống quanh khu vực này kể lại. Khu đất gia đình ông Tân đang ở trước đây người ta gọi là "Gò Cát". Ngày đó nơi đây vẫn là cửa biển, thuyền bè ra vào tấp nập. Mỗi khi gặp bão to sóng lớn lại có hàng chục người chết trôi dạt về khu vực này.

Ông Mão (90 tuổi) kể lại: "Lúc đó khu này còn hoang vắng, người ở còn thưa thớt, hễ có người chết trôi về đây bà con dân làng tiện đâu chôn đấy. Sẵn gỗ thì làm bộ quan tài, không thì cho vào chum vại, bó chiếu, bó tre mà chôn. Cũng không ngoại trừ trường hợp nạn đói năm 1945 người chết quanh khu này cũng rất nhiều".

Theo tìm hiểu của PV tại khu vực quanh gia đình ông Tân đã có tới 3 hộ gia đình xây nhà và đào được mộ. Năm 2009 gia đình bà Hiền là hàng xóm của ông Tân khi khởi công xây nhà cũng đã đào được 22 chiếc quan tài, hai nhà khác được gần 10 cái.

Anh Lê Ngọc Chiến (em trai anh Tân) kể lại, trước khi động thổ để xây nhà vợ anh có đi xem ngày qua một thầy khá nổi tiếng trong vùng. Khi xem về vợ anh Chiến thẫn thờ mất 2 ngày, mãi sau mới dám kể lại với chồng rằng: "Ông thầy bảo đất nhà mình âm khí rất nặng. Nếu động thổ xây nhà sẽ động chạm tới thế giới bên kia".

Rất nhiều người hiếu kỳ đến xem khai quật mộ.

Nghe vợ nói vậy anh Chiến cũng thấy hoang mang nhưng rồi lại nghĩ từ trước tới nay cuộc sống gia đình của cả mấy anh em đều rất bình yên, công việc làm ăn hay chăn nuôi cũng đều thuận buồm xuôi gió. Anh Chiến còn kể lại cho chúng tôi nghe về vụ tai nạn thập tử nhất sinh của vợ mình năm 2009.

Anh bảo: "Nghĩ lại có khi chính các cụ nằm ở dưới phù hộ độ trì cho vợ tôi tai qua nạn khỏi một cách kỳ diệu. Hồi đó vợ tôi làm công nhân trong công ty than Cao Sơn, lúc về có đi nhờ xe tải chở than. Không may thế nào chiếc xe tải gặp tai nạn, tất cả mọi người trên xe tử nạn, vợ tôi bị thương rất nặng, gia đình đã chuẩn bị hậu sự rồi vậy mà sau đó đưa vợ tôi vào viện Bạch Mai nằm hơn hai tháng vợ tôi lại hồi phục. Sau khi xuất viện vợ tôi lại đi làm như người bình thường. Sau vụ tai nạn khủng khiếp đó, người ta bảo là gia đình được phù trợ nên vợ tôi mới thoát được kiếp nạn đó. Bây giờ xây nhà, đào bới các cụ lên không biết có động chạm gì không".

Chúng tôi may mắn được tiếp xúc với một công nhân lái máy xúc - người trực tiếp khai quật 32 quan tài. "Lúc đó, tôi đào sâu khoảng 3 mét thì chiếc gầu của máy xúc bất ngờ va vào vật cứng, kêu cộp cộp. Tôi sợ quá khi phát hiện đó là chiếc quan tài, bên trong có hài cốt. Ngày hôm sau tiếp tục đào phải tôi định bỏ không làm nữa nhưng sau được gia chủ động viên, vì chữ tâm đức nên làm đến cùng".

Tiếp đó ngày nào cũng đào được 3 đến 6 chiếc áo quan. Ngoài 2 tiểu sành mang cốt và hơn hai chục quan tài gỗ - được xác định dùng để chôn cất từ năm 1975 trở về đây. Những chiếc chiếu và nẹp tre dùng để cuốn trước khi chôn người chết cũng được tìm thấy, được phỏng đoán đây là người mất từ nạn đói năm 1945.

Những chiếc quan tài gia đình anh Tân đào được hoàn toàn xa lạ, không hề có chút manh mối gì về nguồn gốc. Việc tìm kiếm người có kinh nghiệm và hiểu biết để giải mã là lựa chọn tối ưu. Anh Tân kể: "Chúng tôi có mời một người tên Quân, người này có tiếng khắp vùng. Cách đây không lâu chính ông này đã tìm thấy 22 bộ hài cốt cho một người hàng xóm của tôi khi đào móng nhà. Nói thật, thấy nhà hàng xóm xảy ra sự việc như vậy, trước khi đào móng nhà, tôi cũng linh tính trước sự việc vì hai mảnh đất liền kề nhau. Thế nên gia đình tôi phải mời ông giúp. Nhưng ông Quân cũng không nói cụ thể mà chỉ khẳng định cứ đào móng lên khắc sẽ thấy sự bất thường".

Và "cái sự bất thường" mà thầy nói ấy chính là 32 bộ hài cốt đã được tìm thấy. "Điều đặc biệt là hiện gia đình tôi có ghi chép đầy đủ danh tính, quê quán và năm sinh của những người đã mất. Vì lý do tâm linh chúng tôi chỉ có thể cung cấp cho những gia đình có mộ bị thất lạc đến tìm" - anh Tân chia sẻ.

Anh Toán - một người thợ xây nhà cho gia đình anh Tân đã kể chi tiết cho chúng tôi việc đào và cất bốc các bộ hài cốt này.

Chỉ dám xây nhà một tầng vì hết tiền

Sau khi đào được và an táng chiếc quan tài cuối cùng (quan tài thứ 32) gia đình ông Lê Kim Tân lại bắt đầu cho công nhân tiếp tục triển khai phần nền móng của ngôi nhà. Giữa trời nắng chang chang ông Tân mình trần nhìn về phía những công nhân đang hì hục đổ bê tông, ông nói: "Dự định ngôi nhà này anh em chúng tôi xây 2 tầng khang trang nhưng chắc phải xây tạm một tầng rồi lợp tôn thôi. Dẫu biết nghĩa tử là nghĩa tận, chuyện tâm linh mình phải làm cho chu đáo nhưng quả thực chi phí là quá lớn".

Theo tìm hiểu của chúng tôi chi phí để lo an táng cho 32 ngôi mộ không phải là nhỏ. Theo tính toán của chủ nhân, để đưa một hài cốt lên cần tốn tiền máy xúc, thuê 300.000/giờ (làm việc suốt 7 ngày qua), tiền thuê người đến tìm kiếm 3 triệu đồng/ngày, hoa quả lễ bái và hương liệu… tính sơ cũng phải tốn đến gần 10 triệu/hài cốt. Con số đó chưa thấm vào đâu khi Ban quản lý nghĩa trang thông báo mỗi hài cốt phải chi đến 20 triệu/phần mộ. Như vậy tổng chi cho 32 hài cốt lên ngót nghét 1 tỷ đồng.

Để tập kết những ngôi mộ này về nghĩa trang Cọc lll gia đình ông Tân phải chi ngót nghét 1 tỷ đồng.

Do chi phí quá lớn nên gia đình ông Tân đã có đơn trình báo tới chính quyền địa phương và đề xuất được hỗ trợ. Ông Tân ngậm ngùi: "Đấy là cứ đề xuất thế chứ chúng tôi chưa thấy có cơ quan chức năng nào đến nói sẽ hỗ trợ gì cả. Nếu không được hỗ trợ thì gia đình chúng tôi cũng rất vui vẻ thôi. Làm được việc nghĩa thế này chúng tôi cũng thấy ấm lòng. Các cụ cũng được chỗ yên nghỉ tốt đẹp rồi".

Đưa vấn đề hỗ trợ với gia đình ông Tân, Chủ tịch UBND phường Cẩm Sơn cho hay: "Đây là phần đất thuộc quyền sở hữu của gia đình nên chưa có quy định nào nói chính quyền phải chịu trách nhiệm cả. Tuy nhiên chúng tôi sẽ đề xuất lên cấp trên để được giải quyết. Phường đã làm việc với gia đình ông Tân. Chúng tôi ghi nhận cách tìm kiếm rất có hiệu quả và nhanh chóng. Chúng tôi đã yêu cầu gia đình cung cấp tên được xác định qua tìm hiểu để tham khảo phối hợp với gia đình bị thất lạc xác định nguồn”.

Hiện tất cả 32 bộ hài cốt đã được gia đình ông Lê Kim Tân đưa về nghĩa trang Cọc III (Phường Cẩm Sơn, TP Cẩm Phả) để mai táng. Gia đình chị An Thị Hiền (thôn Đa Quang, xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, Hưng Yên) đến nhận được hài cốt của người nhà. Sau khi được người nhà mô tả những đặc điểm, chị Hiền đã nhận được mộ của ông nội mình là An Văn Bật. Việc di dời hài cốt được gia đình ông Tân làm đúng tục lệ và rất nhanh chóng. Ngoài ra gia đình chị Hiền đã xác định thêm 2 bộ hài cốt là An Văn Rác (em ông Bật) và An Văn Điềm (con trai ông Bật). Hiện chưa hoàn thiện thủ tục, hài cốt của người nhà chị Hiền vẫn chưa được đưa về quê nhà an táng. Hằng ngày chị Hiền vẫn đến hương hoa cho người thân tại nghĩa trang Cọc III.