Chuyện chưa kể phía sau những chiến công

Sử dụng máy dò chất nổ nhập ngoại không có tín hiệu, nhưng khi lực lượng An ninh dùng bộ phát hiện vi vết chất nổ do Viện Kỹ thuật Hóa - Sinh và Tài liệu nghiệp vụ (H57), Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Công an sản xuất thì ngay lập tức xác định đó là 500g thuốc nổ, đủ sức công phá cả một chiếc máy bay nếu được vận chuyển trót lọt.

1. Ngày 13/9/2010, như thường lệ, lực lượng An ninh thuộc Cảng vụ Hàng không Nội Bài làm nhiệm vụ kiểm tra hành lí, túi xách của các hành khách trước khi lên máy bay. Khi túi xách của một hành khách vừa trượt qua hệ thống kiểm tra an ninh, tín hiệu có vật thể lạ phát ra. Nhân viên An ninh yêu cầu chủ nhân mở túi xách ra kiểm tra thì phát hiện bên trong có một khẩu súng săn và một lọ (hình lọ mỹ phẩm), trong đựng đầy một loại bột màu xám. Nghi ngờ lọ bột là thuốc nổ, nhân viên An ninh đã mời người này lên làm việc. Anh ta khai tên là Xiong Nouyee, sinh năm 1985, quốc tịch Lào. Ngay lập tức, lực lượng phòng chống khủng bố được mời đến hiện trường để phối hợp giải quyết.

Lãnh đạo Bộ Công an và lãnh đạo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội làm việc với Viện H57 về Dự án xác định ADN từ hài cốt liệt sĩ (tháng 3/2014).

Nhiệm vụ cấp thiết nhất lúc này là phải xác định được lọ bột kia có phải là  thuốc nổ hay không để sớm có biện pháp đảm bảo an toàn cho sân bay và hành khách tại sân bay, đồng thời có biện pháp xử lý ngay đối với hành khách là chủ của hành lý đó. Máy dò chất nổ nhập ngoại được sử dụng nhưng không thấy có tín hiệu. Nhưng khi lọ bột vừa đặt dưới bộ phát hiện vi vết chất nổ do Viện H57 sáng chế để kiểm tra thì ngay lập tức cho ra kết quả là thuốc nổ thuộc nhóm A, có thể là TNT (Trinitrotoluene) hoặc TNG (Trinitroglyxerin).

Các biện pháp đảm bảo an toàn cho sân bay và hành khách nhanh chóng được triển khai. Đối tượng Xiong Nouyee cùng toàn bộ hành lý bị tạm giữ chờ xử lý. Giám định tại Viện Khoa học hình sự sau đó được biết là 500g thuốc nổ có bản chất hóa học là Trinitro glyxerin (TNG). Đây là hợp chất gây nổ mạnh, có sức công phá cả một chiếc máy bay. Nếu để đối tượng Xiong Nouyee vận chuyển trót lọt lên máy bay sẽ gây nguy hiểm cho máy bay và toàn bộ hành khách.

Đây được coi là chiến công của lực lượng An ninh Hàng không Việt Nam và lực lượng phòng chống khủng bố, nhưng ít ai biết được phía sau đó là sự đóng góp thầm lặng của cán bộ, chiến sỹ Viện H57 khi sáng chế ra được một phương tiện kỹ thuật hiện đại, phát hiện ra dấu vết thuốc nổ nhanh chóng và chuẩn xác.

Trên thực tế, những năm gần đây, các vụ vận chuyển, buôn bán và sử dụng trái phép chất gây nổ trong toàn quốc có xu hướng tăng cả về qui mô và số lượng, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Tuy nhiên, các đơn vị nghiệp vụ chưa được trang bị phương tiện chuyên dụng để phát hiện dấu vết thuốc nổ trong hành lý, hàng hóa và thử nhanh các tang vật thu giữ được, do vậy việc phá án gặp nhiều khó khăn. Hầu hết các vụ phát hiện được đều dựa vào tin báo, hoặc kiểm tra đột xuất phương tiện, hàng hóa.

Nắm bắt được nhu cầu đó, từ năm 2009, các cán bộ nghiên cứu thuộc Viện H57 đã tập trung nghiên cứu và chế tạo thành công bộ phát hiện vi vết chất nổ (KIT). Đây là một công cụ gọn nhẹ được thiết kế phục vụ công tác phát hiện nhanh dấu vết chất nổ còn tồn lại trên bề mặt các đồ vật như giấy bao gói, thùng hộp đựng, vỏ va ly, túi xách, trên da tay chân của đối tượng mới tiếp xúc với thuốc nổ, nhằm mục đích truy tìm đối tượng và nơi tàng trữ cất giấu vật liệu nổ. Bộ dụng cụ này còn cho phép xác định các chất thu giữ được có phải là thuốc nổ hay không và cho biết chất đó thuộc nhóm thuốc nổ nào, cung cấp những thông tin quan trọng kịp thời phục vụ công tác định hướng điều tra ban đầu khi có sự việc xảy ra. Cục Hàng không Việt Nam là đơn vị đầu tiên sử dụng và thành công ngay từ lần đầu.

Đại tá, TS Lê Quốc Trung, Viện trưởng Viện H57 phát biểu khai mạc Hội nghị Tổng kết phong trào thi đua Vì An ninh tổ quốc và biểu dương điển hình tiên tiến 5 năm 2010-2015 của Viện.

2. Nếu không được nghe những lời chia sẻ trực tiếp của Đại tá, Tiến sĩ Lê Quốc Trung, Viện trưởng Viện H57, chúng tôi không thể hình dung ra hết những khó khăn, vất vả trong công việc của các cán bộ, chiến sĩ nơi đây. Là người gắn bó với H57 nhiều năm nay, hơn ai hết ông hiểu được những hi sinh, cống hiến thầm lặng của đồng đội mình.

"Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Viện H57 là sản xuất các phương tiện kỹ thuật, công cụ hỗ trợ… cho các đơn vị chiến đấu, nên nhiều khi do yêu cầu đột xuất của công việc, anh em phải làm việc khẩn trương cả ngày lẫn đêm để có hàng chuyển đi và điều quân đi theo để hướng dẫn sử dụng, cũng như kiểm tra, bảo quản. Nếu chậm chễ một chút thôi có khi ảnh hưởng đến thành quả của nhiều đơn vị. Thậm chí, nhiều vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, lực lượng cán bộ, chiến sĩ Viện H57 còn được huy động trực tiếp tham gia chiến đấu", Đại tá Trung chia sẻ.

Còn nhớ năm 2001, nhiều đối tượng phản động xúi giục, kích động dân chúng biểu tình, chống đối tại Tây Nguyên. Mọi lực lượng được huy động để nhằm bảo đảm tốt tình hình an ninh trật tự trên địa bàn. Nhưng vì các đối tượng quá khích, sử dụng cả vũ khí, gạch đá tấn công các lực lượng chức năng, trong khi đó, chỉ có lực lượng Cảnh sát cơ động có khiên, giáp, mũ, gậy che chắn, còn hầu hết các lực lượng Công an được huy động trong tay không mũ, giáp, không công cụ hỗ trợ.

Yêu cầu cấp bách đặt ra là phải nhanh chóng sản xuất phương tiện, công cụ hỗ trợ cho cả một lực lượng lớn Công an lúc bấy giờ để hoả tốc chuyển vào Tây Nguyên. Chỉ trong một thời gian ngắn, với tinh thần làm việc khẩn trương, đầy trách nhiệm, cán bộ, chiến sĩ Viện H57 đã sản xuất đủ số phương tiện, công cụ hỗ trợ theo yêu cầu, đặc biệt đã nhanh trí, sáng tạo ra nhiều loại công cụ hỗ trợ có chức năng hơn hẳn so với bình thường, góp phần giúp các lực lượng chức năng nhanh chóng kiểm soát được tình hình.

Cũng trong năm 2011, Viện H57 đã kịp thời cung cấp phương tiện, công cụ hỗ trợ cho lực lượng Công an chống bạo động ở Điện Biên. Thành công từ việc đảm bảo được an ninh trật tự tại khu công nghiệp Vũng Áng - Hà Tĩnh và khu công nghiệp Bình Dương năm 2014 cũng có sự đóng góp không nhỏ của lực lượng cán bộ, chiến sĩ Viện H57 khi cung cấp nhanh chóng, đầy đủ phương tiện, công cụ hỗ trợ cho lực lượng Cảnh sát cơ động. Những phương tiện kỹ thuật, công cụ hỗ trợ của Viện H57 không chỉ đáp ứng được nhu cầu chiến đấu của các đơn vị nghiệp vụ trong nước, mà còn "xuất ngoại" phục vụ cho các nước bạn Lào, Campuchia.

Thử nghiệm chống va đập một số sản phẩm trang bị cho lực lượng Cảnh sát do Viện H57 sản xuất.

3. Ngoài ra, với nhiệm vụ đặc biệt: in ấn các tài liệu bảo an, tài liệu đặc biệt phục vụ cho Đảng và Nhà nước như hộ chiếu, chứng minh thư, sổ hộ khẩu, tem chống giả các loại, con dấu… cán bộ, chiến sĩ Viện H57 luôn làm tốt công tác phục vụ các hội nghị lớn của Đảng và Nhà nước.

Đặc biệt, trong thời gian diễn ra Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 132 (IPU) tại Việt Nam, cán bộ, chiến sĩ của Viện không quản ngày đêm làm thêm để kịp in ấn các loại phù hiệu giao cho các đơn vị nghiệp vụ đúng thời hạn, đảm bảo chất lượng và kịp thời sản xuất bộ KIT kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhiều cán bộ còn được trực tiếp giao nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ khác bảo đảm an ninh, trật tự bằng những phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất của Viện, góp phần vào sự thành công rực rỡ của IPU132.

Đó chỉ là một trong số rất nhiều những chiến công thầm lặng của cán bộ, chiến sĩ Viện H57. Vũ khí của họ không phải súng, gậy, dùi cui…, mà là khoa học, trí tuệ. Thao trường của họ không phải là trường bắn, hay nơi luyện võ…, mà là những xưởng sản xuất, những phòng thí nghiệm, những công trình nghiên cứu khoa học…

Thế nhưng, công việc của họ quan trọng không kém những đơn vị chiến đấu, khi trực tiếp nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ để sản xuất các tài liệu, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ, công cụ hỗ trợ…, cũng như các tài liệu đặc biệt, các loại con dấu, ấn phẩm… phục vụ cho sự nghiệp đảm bảo an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Đằng sau những chiến công của các đơn vị chiến đấu có sự đóng góp không nhỏ của cán bộ, chiến sĩ Viện H57.