Chuyến thực tế đặc biệt của các phóng viên nước ngoài
Tận thấy ở trại giam lớn nhất phía Nam
Trên hai chuyến xe đưa hàng chục phóng viên nước ngoài thường trú tại Việt Nam từ TP Hồ Chí Minh đi Trại giam Thủ Đức từ sáng sớm ngày 4-12-2019 (trước đó đoàn phóng viên này đã được đưa từ Hà Nội vào TP Hồ Chí Minh), các phóng viên đều bày tỏ sự hào hứng và tò mò vì đây là lần đầu tiên họ được cho phép vào trong một trại giam để có thể quan sát tận mắt, nghe tận tai mọi thứ bên trong “thế giới không phải ai cũng biết hết được”. Điều họ quan tâm nhiều nhất là chế độ ăn uống, nơi ngủ nghỉ, môi trường trong trại giam và cả sự đối xử của cán bộ trại giam với phạm nhân ra sao…
 |
| Đoàn phóng viên nước ngoài chụp ảnh lưu niệm cùng lãnh đạo Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng - Bộ Công an và Trại giam Thủ Đức. |
Nằm trên địa bàn huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận, Trại giam Thủ Đức là trại giam có quy mô lớn nhất ở phía Nam. Đây là một trong số trại giam được giao trách nhiệm giam giữ, giáo dục và cải tạo số phạm nhân người nước ngoài hoặc có quốc tịch nước ngoài.
Ở đây chủ yếu là số phạm nhân nam, còn số phạm nhân nữ người nước ngoài hoặc có quốc tịch nước ngoài hiện đang được quản lý tại Trại giam Long Hòa (Long An). Nhưng vào cuối năm nay, Bộ Công an sẽ có quyết định đưa tất cả số phạm nhân nữ này về Trại giam Thủ Đức. Việc này nhằm tạo thuận lợi trong công tác giam giữ, giáo dục và cải tạo; đồng thời cũng tạo thuận lợi cho việc thăm hỏi của đại diện các Tổng lãnh sự các nước đến thăm phạm nhân là người của nước họ.
Đại tá Lê Bá Thụy, Giám thị Trại giam Thủ Đức cho biết, với quy mô giam giữ từ 6.000 đến 6.500 phạm nhân, số phạm nhân vào trại thường có mức án cao. Hiện có 151 phạm nhân người nước ngoài và có quốc tịch nước ngoài đang thi hành án tại Trại giam Thủ Đức với các tội danh chủ yếu như Buôn bán trái phép chất ma túy; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản…
 |
| Phóng viên Chiristipher Michael Humphrey, làm việc cho hãng DPA - Đức. |
Phạm nhân Gomez, quốc tịch Malaysia (52 tuổi) thi hành án chung thân vì tội Mua bán trái phép chất ma túy đã thi hành án tại Trại giam Thủ Đức 19 năm. Gặp Trung tướng Hồ Thanh Đình, Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng - Bộ Công an, Gomez mừng rỡ cho biết Trung tướng Hồ Thanh Đình trước đây từng là cán bộ rồi làm Giám thị Trại giam Thủ Đức và ông là người luôn động viên, giúp đỡ Gomez trong thời gian thi hành án.
“Các cán bộ trại luôn hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo cặn kẽ, giúp đỡ chúng tôi trong quá trình cải tạo, học tập. Phải nói rằng điều kiện ăn ở sinh hoạt tại đây rất tốt khiến chúng tôi cũng an lòng”, Gomez chia sẻ.
Kể về cuộc sống ở trại giam, Gomez cho biết hàng ngày, ngoài giờ lao động, học tập, các phạm nhân được tham gia các hoạt động sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí, xem ti vi, nghe đài, đọc sách, báo, được tham gia các phong trào thi đua chấp hành án phạt tù. Các hoạt động thể dục buổi sáng, thể thao buổi chiều được duy trì thường xuyên...
Cũng phạm tội Mua bán trái phép chất ma túy và đang thi hành án chung thân, phạm nhân John Nguyễn (63 tuổi, quốc tịch Mỹ). Ông chia sẻ rằng mình đã thi hành án gần 20 năm. Điều kiện sinh hoạt ăn ở của trại đều rất tốt, cán bộ trại giam đối xử với ông nhẹ nhàng, ông rất yên tâm cải tạo.
 |
| Trung tướng Hồ Thanh Đình trao đổi với phóng viên Yuri Denisovich. |
Còn phạm nhân Alexsander, người Nga, cho biết đã thi hành án được 4 năm vì tội Mua bán trái phép chất ma túy. Hiện anh ta đang tích cực học tiếng Việt để có thể hiểu hơn về Việt Nam và có thể chấp hành tốt hơn hướng dẫn của cán bộ với phạm nhân. “Ngày 27-4-2020, tôi sẽ được trở về nước. Tôi đang cảm thấy rất vui vì điều này”, phạm nhân người Nga bày tỏ.
Đảm bảo các quyền cho phạm nhân nước ngoài
Theo Trung tướng Hồ Thanh Đình, khi phạm nhân được đưa đến trại giam thi hành án, các trại sẽ tổ chức cho phạm nhân thực hiện ba bước học tập: học về pháp luật, giáo dục về công dân và giáo dục về các chương trình giáo dục khung theo Bộ Công an quy định.
Tiếp đó là giai đoạn tổ chức hướng nghiệp dạy nghề cho phạm nhân. Sau quá trình học nghề sẽ tổ chức cho phạm nhân thực hành, lao động sản xuất tạo ra của cải vật chất…
Về chế độ ăn, mặc, ở, khám chữa bệnh của phạm nhân luôn được đảm bảo theo tiêu chuẩn định lượng nhằm đảm bảo sức khỏe trong quá trình giam giữ, lao động, học tập tại nơi chấp hành án. Các phạm nhân được tổ chức lao động phù hợp với độ tuổi, sức khỏe và đáp ứng yêu cầu quản lý, giáo dục, hòa nhập cộng đồng phải được nghỉ các ngày thứ bảy, chủ nhật, lễ, tết theo quy định của pháp luật.
Đối với công tác giáo dục cải tạo phạm nhân, đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác thi hành án phạt tù tại các trại giam. Nhiệm vụ chủ yếu của công tác giáo dục cải tạo là nhằm làm thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi, lối sống theo hướng tích cực và giúp họ sớm trở thành người có ích cho xã hội.
 |
| Buổi làm việc và trả lời phỏng vấn với các phóng viên nước ngoài. |
Công tác dạy nghề đã góp phần quan trọng và nâng cao hiệu quả công tác giáo dục cải tạo phạm nhân. Thông qua lao động, phạm nhân có những thay đổi về nhận thức, có tiến bộ trong quá trình cải tạo. Điều quan trọng là tạo cho phạm nhân có nghề nghiệp để sau đó về xã hội có thể xin việc, có công ăn việc làm.
Để đảm bảo an toàn và vệ sinh, phạm nhân được sử dụng hệ thống nước sạch được lọc qua hệ thống máy lọc để uống, nấu ăn. Hệ thống xử lý chất thải cũng được lắp đặt để hoạt động hiệu quả, tránh việc ô nhiễm môi trường. Khi các phạm nhân ốm đau, bệnh tật đều được hệ thống bệnh xá ở trại giam thăm khám, chăm sóc ban đầu; sau đó nếu bệnh nặng có thể đưa lên tuyến trên chữa trị.
“Phạm nhân là con người và chúng tôi luôn đối xử với họ bằng tình người. Trên hết, chức trách và vai trò của cán bộ trại giam là hướng dẫn, chỉ dạy các phạm nhân để đưa họ về hướng thiện”, Trung tướng Hồ Thanh Đình nhấn mạnh.
Đặc biệt, phạm nhân người nước ngoài có nhu cầu học tiếng Việt cũng được trại tổ chức dạy tiếng Việt cho các phạm nhân này. Hiện Trại giam Thủ Đức cũng đang tổ chức dạy tiếng Việt cho phạm nhân người nước ngoài.
Khi tận mắt chứng kiến cuộc sống, công việc của các phạm nhân người nước ngoài, các phóng viên nước ngoài không khỏi ngạc nhiên khi thấy mỗi phòng đều có tivi, sách báo để phạm nhân xem, giải trí. Các phạm nhân cũng sắp xếp, giữ gìn đồ dùng cá nhân và chỗ ngủ nghỉ sạch sẽ, thoáng mát. Các phạm nhân cho biết được chăm sóc, cải tạo, lao động, học tập trong điều kiện rất tốt, sinh hoạt trong môi trường sạch sẽ thoáng mát.
 |
| Phạm nhân Gomez, quốc tịch Malaysia. |
Là người hỏi han các phạm nhân nhiều nhất, anh Chiristipher Michael Humphrey, phóng viên làm việc cho hãng DPA – Đức chia sẻ rằng đây là chuyến đi rất tốt, và là hướng đi đúng đắn của Chính phủ Việt Nam, tạo sự cởi mở và sự minh bạch để nước ngoài có thể nhìn nhận đúng thực tế của Việt Nam.
“Bản thân tôi được vào trại thăm và trực tiếp tiếp xúc với phạm nhân, cảm thấy rất thích thú vì được thấy và nghe một số phạm nhân cho biết họ được đối xử rất tốt. Tôi cũng đã được phỏng vấn Trung tướng Hồ Thanh Đình và cảm thấy rất thú vị vì ông đã cung cấp thông tin khá đầy đủ...”, phóng viên Chiristipher Michael Humphrey cho hay…
Còn phóng viên Yuri Denisovich (người Nga, làm việc cho hãng Itar Tass - Nga) cho rằng chuyến đi này được Bộ Công an Việt Nam thực hiện một cách rất hay và có nhiều lợi ích cho phóng viên, giúp hiểu thêm về chính sách, công tác quản lý, giáo dục, cải tạo phạm nhân và nhất là tình hình đảm bảo các quyền cho phóng viên nước ngoài.
