Đồng minh cũng phải đóng góp

Thứ Sáu, 22/11/2019, 11:17
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa yêu cầu Nhật Bản và Hàn Quốc tăng gấp nhiều lần chi phí hàng năm cho lực lượng Mỹ đóng tại các nước này. Động thái thể hiện nỗ lực của Mỹ nhằm ép các quốc gia đồng minh gia tăng chi tiêu quốc phòng, theo tờ Foreign Policy.


Với Nhật Bản, Mỹ đòi tăng gấp 4 lần chi phí hàng năm lên 8 tỷ USD.  Yêu cầu gia tăng chi phí lên 8 tỷ USD được Cố vấn An ninh quốc gia khi đó là John Bolton và Matt Pottinger đưa ra cho các quan chức Nhật Bản vào tháng 7 trong chuyến đi tới nước này. 

Theo Hãng tin Kyodo, các quan chức Nhật Bản nói với Bolton rằng việc gia tăng chi phí là "không thực tế", và Nhật Bản đã phải trả nhiều chi phí đóng quân hơn các đồng minh khác của Mỹ. Tuy nhiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết thông tin nói trên không chính xác và không có cuộc đàm phán nào giữa Mỹ và Nhật Bản về thỏa thuận mới.

Điều này trái ngược với tuyên bố từ Mỹ. Trong tuyến bố gửi qua email, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: "Tổng thống đã nói rõ rằng các đồng minh và đối tác nên đóng góp nhiều hơn cho hoạt động quốc phòng chung". Thỏa thuận hiện nay cho phép 54.000 lính Mỹ đóng quân tại Nhật Bản cho đến tháng 3-2021. 

Đàm phán gia hạn thỏa thuận quốc phòng giữa Mỹ và Nhật Bản sẽ bắt đầu trong nửa đầu năm 2020, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói và cho biết thêm cam kết của Washington với nền quốc phòng của Tokyo là "không thể lay chuyển". Nhật Bản đang là địa điểm đóng quân của Hạm đội 7, thuộc Hải quân Mỹ. 

Ngoài nhiệm vụ bảo vệ Nhật Bản, các đơn vị này còn coi đây là căn cứ cho những hoạt động ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhằm đối trọng với Trung Quốc, theo Japan Times.

Với Hàn Quốc, chính quyền Tổng thống Donald Trump còn đòi tăng chi phí đồn trú quân Mỹ lên tới 5 lần. Trong chuyến viếng thăm đến Hàn Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã gây sức ép buộc Seoul phải trả nhiều tiền hơn cho sự hiện diện quân sự của Mỹ. 

Cụ thể, một nhà lập pháp Hàn Quốc cho biết ông Esper muốn chi phí này phải tăng hơn gấp 5 lần hoặc 5 tỷ USD cho mỗi năm. Tuy con số nghe có vẻ rất lớn nhưng hiện thực chỉ ra rằng sứ mệnh "bảo vệ thế giới tự do" là một nhiệm vụ tốn kém. 

Một lý do quan trọng cho vấn đề này chính là việc các quốc gia không phải một phần của liên minh do Mỹ dẫn đầu, như Trung Quốc, cũng đang chi ra số tiền kỷ lục cho quốc phòng. 

Về cơ bản, yêu cầu Seoul trả nhiều tiền hơn là lựa chọn duy nhất mà Mỹ hiện có. Bởi trước các mối đe dọa quân sự và hạt nhân thường xuyên từ CHDCND Triều Tiên, Washington không thể đóng cửa các căn cứ quân sự hoặc rút 28.500 lính Mỹ khỏi Hàn Quốc được.

Mỹ hiện có khoảng 800 căn cứ quân sự tại hơn 70 quốc gia. Chỉ riêng ở Đức con số này là 174. Mỹ thậm chí có một căn cứ đóng tại Aruba, một hòn đảo nhỏ xíu ngoài khơi biển Caribê. Những căn cứ nước ngoài này được vận hành trên tiền thuế của người dân Mỹ. Chi phí không chỉ đến từ việc vận hành, bảo trì mà còn cả việc thanh toán chi phí sử dụng đất hoặc bờ biển của những quốc gia khác. 

Ngoài ra, còn có chi phí duy trì mối quan hệ ngoại giao với các quốc gia đó để đảm bảo họ không đột nhiên đuổi quân đội Mỹ về nước. Được biết chi phí duy trì các căn cứ quân sự nước ngoài của Mỹ là 156 tỷ USD mỗi năm.

Chính quyền ông Trump đã đạt được một số thành công trong việc yêu cầu các nước NATO tăng tỷ lệ chi tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, việc đóng cửa căn cứ quân sự nước ngoài và rút quân về nước sẽ khó xảy ra. 

Cuộc tranh cãi nảy lửa hiện tại về việc rút một số lượng nhỏ quân đội Mỹ khỏi Bắc Syria là ví dụ điển hình nhất cho điều này. Có nhiều cách khác để cắt giảm chi phí "bảo vệ thế giới tự do" mà Mỹ có thể áp dụng. 

Một ví dụ điển hình là thỏa thuận Mỹ gửi cho Israel 3,8 tỷ USD hỗ trợ quân sự hằng năm đi cùng những điều khoản ràng buộc.

Cụ thể, Israel phải chi ít nhất 74% số tiền đó cho các sản phẩm quốc phòng do Mỹ sản xuất và đến năm 2028, con số này sẽ tăng lên 100%. 

Thông thường những sản phẩm trên do Mỹ hợp tác phát triển với các nhà thầu quốc phòng của Israel, như hệ thống chống tên lửa Iron Dome được sử dụng rất nhiều tuần qua trong một loạt các vụ bắn rocket từ Gaza vào lãnh thổ Israel. 

Những yêu cầu này không chỉ là một hình thức của chủ nghĩa bảo hộ kinh tế Mỹ, mà còn được xem là một biện pháp phòng ngừa an ninh quan trọng. 

Anh Kiệt
.
.
.