"Đưa chim về tổ" từ đất khách

1. Đến phòng Cảnh sát Hình sự (PC45) - Công an tỉnh Lào Cai, tôi chú ý tới lá cờ lưu niệm thêu dòng chữ "Hợp tác chân thành", do Công an huyện Hà Khẩu và Công an huyện Thanh Đảo (Trung Quốc) trao tặng cho đơn vị.

Giải thích về nguồn gốc lá cờ, Đại tá Lương Cao Huỳnh (Trưởng phòng) nói: "Là một tỉnh có đường biên giới dài 182,056 km tiếp giáp với Trung Quốc, với 1 cửa khẩu quốc tế, 2 cặp cửa khẩu song phương và nhiều đường mòn, lối mở qua lại biên giới nên Lào Cai luôn là cửa ngõ thâm nhập và di chuyển của tội phạm mỗi nước. Sau khi gây án, đối tượng có thể vượt biên, gây rất nhiều khó khăn cho hoạt động truy xét. Những năm qua, quan hệ phối hợp trong phòng chống tội phạm của lực lượng Cảnh sát hình sự - Công an tỉnh Lào Cai với các đơn vị Công an Trung Quốc phát triển khá tốt. Chúng tôi thường xuyên chia sẻ cho nhau những thông tin tội phạm có liên quan và phối hợp truy bắt đối tượng gây án bỏ trốn, đối tượng truy nã. Chúng tôi đã bắt cho bạn nhiều tên tội phạm nguy hiểm "lánh" sang Việt Nam. Ngược lại, bạn cũng đã phối hợp với chúng tôi rất hiệu quả trong nhiều cuộc truy bắt. Điển hình như chuyên án bắt giữ tên Quách Tiến Hồng- một đối tượng đã phạm hàng loạt tội đặc biệt nghiêm trọng như hiếp dâm trẻ em, giết người và trốn khỏi nơi giam giữ".

Câu chuyện của Trung tá Nguyễn Minh Thắng - người trực tiếp chỉ đạo các mũi trinh sát "ăn bờ, ngủ bụi" để lùng bắt bằng được tên Hồng, đã dẫn tôi bước vào trận đánh cam go, quyết liệt của những người lính hình sự chốn biên thùy.

2.Quách Tiến Hồng vốn là một "cửu vạn" ở Cửa khẩu quốc tế Lào Cai. Tháng 8/2012, y bị Công an tỉnh Lào Cai khởi tố, bắt tạm giam về tội "Hiếp dâm trẻ em". Vào trại, Hồng nhanh chóng được bạn tù "suy tôn" làm "đại ca" bởi sự hung hãn vốn có. Làm "lãnh đạo" buồng, y thường chủ trì những trận đòn "dạy luật" cho "lính mới". Ngày 5/8/2012, Hồng lôi Phàn Láo Tả (can phạm cùng buồng) ra "dạy dỗ". Những cú đánh tàn bạo đã cướp đi mạng sống của bị can này. Giết người trong khi đang bị giam giữ là tình tiết tăng nặng đặc biệt. Kẻ phạm tội thường khó tránh khỏi một bản án nghiêm khắc nhất. Án chồng án, Hồng hình dung được điều gì sẽ đến với mình nên bật ra ý định trốn trại. Hai kẻ cùng buồng giam được Hồng rủ tham gia kế hoạch này là Nguyễn Văn Thuận và Chảo Láo Sì. Thuận có tiếng là đa mưu, còn Sì vốn là dân vận chuyển ma túy nên đường rừng núi y thạo như lòng bàn tay. Từ giữa tháng 8/2012, chúng bắt đầu "công cuộc" khoét gạch buồng giam bằng 1 mẩu sắt đã mài sắc. Để che giấu, khoét đến đâu chúng trát lại các đường mạch vữa bằng một hỗn hợp gồm cơm nguội giã nhuyễn trộn với bột vữa. Vì vậy khi đứng từ ngoài nhìn vào bức tường trông vẫn bình thường. Bọn cùng phòng đều biết nhưng sợ Hồng nên không đứa nào dám hé răng. Do buồng giam được cấu tạo bằng 2 lớp tường, nên khi vừa đục thủng lớp thứ nhất, 3 tên tiếp tục khoét lớp tường thứ 2 vẫn bằng cách cậy từng mạch vữa giữa các viên gạch. Cùng với việc đào tường, chúng xé quần áo để bện thành những sợi dây thừng chắc chắn, đồng thời "ngắm nghía" trước những cánh cửa sổ chòi canh để làm thang vượt bức tường rào trại tạm giam cao hơn 5 m. Công việc hoàn tất, cả 3 kiên nhẫn chờ thời cơ thích hợp để bắt đầu cuộc vượt ngục "như trong phim" của mình.

Đêm 4/9/2012, trời mưa như trút, cả bọn bắt đầu hành động. Chúng gỡ dần từng viên gạch, nhanh chóng thoát ra ngoài buồng giam cùng với cái chăn và sợi thừng tự chế. Thuận trèo lên chòi canh (không có người gác đêm), tháo xuống 4 cánh cửa sổ để nối vào nhau làm thang. Sau đó, chiếc chăn chiên được phủ lên hàng dây kẽm gai, sợi thừng buộc vào trụ sắt trên tường để 3 tên nhanh chóng vượt bức tường bảo vệ cuối cùng. Dưới sự dẫn đường của tên Sì, chỉ chưa đầy 3 tiếng sau khi trốn trại, cả 3 tên đã cắt rừng ra tới biên giới Việt - Trung. Hồng cùng Thuận vượt biên, còn Sì trốn theo một hướng khác. Lúc này tại trại tạm giam, tổ tuần tra phát hiện thấy có chiếc thang "lạ" cạnh tường rào. Lệnh báo động toàn trại phát ra, nhưng tất cả đã quá muộn.

3. "Vụ trốn trại đã gây bàng hoàng, chấn động dư luận. Ban Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai triệu tập họp khẩn, huy động toàn quân vào nhiệm vụ truy bắt bằng được những tên tội phạm đặc biệt nguy hiểm này. Phòng PC45 được giao đặc trách săn lùng tên Hồng, các tên còn lại do Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm và Đội Cảnh sát Bảo vệ - Trại tạm giam Công an tỉnh Lào Cai chịu trách nhiệm. Khi đó, Đại tá Lương Cao Huỳnh - Trưởng phòng và tôi chịu trách nhiệm triển khai các biện pháp nghiệp vụ trong chuyên án truy nã tên Hồng. "Đưa chim về tổ" là mật ngữ chúng tôi thường dùng trong những cuộc săn lùng tội phạm. Để truy ra nơi ẩn náu của tên Hồng, không thể tính hết công sức anh em đã bỏ ra theo từng dấu vết quan hệ của y. Từ đặc điểm là "cửu vạn" nhiều năm ở khu vực cửa khẩu, đường biên của Hồng, chúng tôi đánh giá rất có thể y đã trốn sang Trung Quốc. Điều nghiên "sâu" về tên này, Ban chuyên án được biết Hồng có mẹ nuôi và anh em kết nghĩa đang ở Trung Quốc. Thông tin trên càng củng cố cho nhận định của chúng tôi về hướng trốn của y. Tuy nhiên, việc xác minh săn lùng tội phạm ở trong nước đã khó, đằng nay đối tượng lại đang ở nước ngoài. Hàng loạt rào cản về an ninh lãnh thổ không cho phép chúng tôi tự do thâm nhập nội địa của bạn để triển khai truy lùng. Nhờ bạn bắt hộ thì cũng phải có chính xác địa chỉ nơi trốn, chứ họ không làm theo thông tin "ất ơ" do mình cung cấp. Giải pháp của chúng tôi là vận động người dân thường xuyên qua lại biên giới làm ăn, buôn bán để nắm thông tin về Hồng, kết hợp với hàng loạt biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu nhất" - Trung tá Nguyễn Minh Thắng (Phó trưởng phòng PC45 Lào Cai) nhớ lại.

Đại tá Lương Cao Huỳnh (Trưởng phòng PC45 Công an tỉnh Lào Cai) kể với phóng viên về chuyên án bắt giữ Quách Tiến Hồng.

Được biết, sau vài tháng đi sâu vào các mối quan hệ của gia đình Hồng, Ban chuyên án thu được một thông tin đặc biệt quan trọng: Hồng đang tìm mua súng AK để trả thù người đã tố cáo y. Như vậy, có thể nhận định Hồng trốn không quá sâu trong nội địa Trung Quốc. Đồng thời, có khả năng y sẽ quay lại Việt Nam để "tính sổ" với người đã tố cáo mình trước đây. Ban chuyên án quyết định "giăng lưới chờ cá". Vài tuần sau, từ ngoại biên có tin Hồng xuất hiện trên sông biên giới, đoạn tiếp giáp xã Bản Qua - huyện Bát Xát - Lào Cai. 

"Trong những ngày giữa đông năm 2012, trời rét cắt da cắt thịt. Được tin về Hồng, chúng tôi chỉ huy 3 mũi trinh sát gồm 32 anh em triển khai mật phục, đón lõng Hồng trên toàn tuyến sông biên giới. Ròng rã suốt 7 ngày đêm nhưng không có kết quả, vì thông tin về y khá mờ nhạt. Anh em đã "bạc" mặt vì đói, rét và phải hành quân liên tục trên sông nước, trong rừng núi hiểm trở. Cả tuần "chung thủy" với bánh mỳ, nước suối, người tím tái vì lạnh, nhưng không ai bàn lùi. Anh em động viên nhau hạ quyết tâm phải săn con "quái thú" này bằng được" - Trung tá Thắng kể.

Sau nhiều nỗ lực không thu được kết quả, nhưng tiến trình điều nghiên đã có những bước tiến dài. Lúc này, tin về Hồng trên bàn làm việc của PC45 Lào Cai đã khá dầy dặn, chi tiết. Họ đã biết ngay sau khi trốn trại, Hồng vượt biên vào Trung Quốc và xin vào làm thuê trong một trang trại trồng chuối ở huyện Kim Bình (châu Hồng Hà - Vân Nam - Trung Quốc), nhưng không được trả tiền công, ngoài 2 lưng cơm mỗi ngày. Phán đoán y đang "khát" tiền để ăn ở và mua súng AK, nếu có công việc nào "ra tiền", chắc chắn y sẽ gật đầu. Thay vì thụ động chờ y, chiêu "rắc thính dụ cá" được áp dụng đã mang lại kết quả như mong đợi. Hồng đã "tự giác" di chuyển đến nơi ta đang rất cần y đến. Cùng lúc, lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai đã có cuộc hội đàm với Cục Công an huyện Hà Khẩu (Vân Nam - Trung Quốc) về kế hoạch bắt giữ tên tội đồ nguy hiểm này. Theo đó, ngay khi xác định chính xác địa điểm nơi trốn của y, trinh sát hình sự Lào Cai được phép sang nước bạn để phối hợp triển khai bắt giữ đối tượng. Yêu cầu khắt khe là tuyệt đối không để đối tượng kịp chống trả, gây thương vong cho lực lượng bắt và người dân nước bạn.

21h39 ngày 17/12/2012, có tin Hồng đang ở trong một phòng trọ tồi tàn ở khu vực Hà Khẩu gần đường biên. Lãnh đạo PC45 Lào Cai lập tức điện đàm với Cục Công an huyện Hà Khẩu để thống nhất hành động. Một tổ trinh sát vũ trang đầy đủ được phép vượt biên giới sang phối hợp với bạn. Hồi 0h15 ngày 18/12/2012, khi Hồng đang say giấc thì cửa phòng trọ bị đạp tung, lực lượng hình sự hai nước ập vào như một cơn lốc. Trong chớp mắt, hai tay tên tội phạm đã bị khóa cứng. Ngay trong buổi sáng, Quách Tiến Hồng đã được trao trả cho Công an tỉnh Lào Cai tại mốc giới đường biên hai nước