Kết tội hay tha bổng Tổng thống Donald Trump?
Tuy nhiên, nội bộ các Thượng nghị sĩ của hai đảng Dân chủ và Cộng hoà vẫn chưa thống nhất được việc liệu ông Donlad Trump có đáng nhận được sự tha bổng nhanh chóng như ông đã yêu cầu hay không.
Cuộc đấu giữa hai đảng
Theo CNN, ngày 31/1, Thượng viện Mỹ đã ấn định lịch cuộc bỏ phiếu luận tội cuối cùng đối với Tổng thống Donald Trump sẽ được diễn ra lúc 14h ngày 5/2 (theo giờ Mỹ).
Trong phiên toà luận tội cuối cùng, nếu muốn kết tội Tổng thống Donald Trump, đảng Dân chủ cần vận động được 2/3 số phiếu ủng hộ (tức ít nhất là 67 Thượng nghị sĩ đồng ý).
Và điều này được dự đoán là khó khả thi bởi trong cuộc bỏ phiếu trước đó tại Thượng viện Mỹ, với 51 phiếu chống, 49 phiếu ủng hộ, các Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đã không đạt yêu cầu triệu tập nhân chứng, thu thập thêm bằng chứng để phục vụ phiên toà luận tội Tổng thống lạm quyền và cản trở Quốc hội mà cụ thể là triệu tập thêm cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton và những trợ lý khác của ông Donald Trump ra điều trần.
Hãng AFP bình luận: "Hành động "xé rào" duy nhất là của 2 Thượng nghị sĩ đảng Cộng hoà Mitt Romney và Susan Collins khi cho phép yêu cầu triệu tập các nhân chứng của đảng Dân chủ. Nhưng hai phiếu này không đủ để giành được sự thông qua đối với biện pháp trên".
Cũng theo AFP, trước khi diễn ra cuộc bỏ phiếu luận tội, ngày 3 và 4/2, các Thượng nghị sĩ sẽ dành thời gian để nghe tranh luận từ các luật sư đại diện cho cả hai bên. Vì thế, trong những ngày cuối tuần vừa qua, các Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đang cố gắng "giành giật" sự ủng hộ cho lập luận buộc tội Tổng thống Donald Trump của mình.
Thượng nghị sĩ Joe Manchin, một thành viên đảng Dân chủ đến từ bang Tây Virginia cho biết, ông vẫn chưa quyết định liệu sẽ bỏ phiếu để kết tội hay tha bổng Tổng thống Donal Trump. Trong khi đó, lãnh đạo đảng Dân chủ Chuck Schumer nói rằng, với quyết định không tìm kiếm thêm bằng chứng, Thượng viện đã từ chối sự thật và đi cùng với một phiên tòa giả mạo.
"Thật không may, Mỹ sẽ nhớ ngày này, khi Thượng viện không sống theo trách nhiệm của mình. Nếu Tổng thống được tha bổng mà không có nhân chứng và không có tài liệu, thì việc tha bổng không có giá trị", ông Chuck Schumer nói.
Thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell thì cho hay, ông đã gọi cho Tổng thống Donald Trump hôm 31/1 để có được sự chấp thuận về lịch bỏ phiếu và Tổng thống đã đồng ý.
"Tổng thống đã hài lòng rằng cuối cùng, sau một thời gian dài và sau nhiều lần trì hoãn, Thượng viện sẽ đặt lịch cho sự tha bổng của ông càng nhanh càng tốt", Eric Eric Ueland, Giám đốc phụ trách lập pháp của ông Donald Trump, tự tin nói.
Được biết, hồi giữa tháng 12 năm ngoái, Hạ viện cũng đã luận tội Tổng thống Donald Trump qua một cuộc bỏ phiếu và không có thành viên nào của đảng Cộng hoà tại Hạ viện ủng hộ việc này và có một thành viên đảng Dân chủ phản đối việc này.
Hiện tại, trong Thượng viện, đảng Cộng hoà đang nắm giữ 53 ghế so với 47 ghế của đảng Dân chủ. Hãng CNN nhận định: "Việc điều động, phân công trong phiên luận tội cuối cùng của Thượng viện đã được sắp xếp ở các đảng phái.
Lãnh đạo phe đa số trong Thượng viện Mitch McConnell đã thuyết phục được tất cả 53 thành viên đảng Cộng hoà ủng hộ đề xuất của ông về việc mở các thủ tục tố tụng bằng cách sử dụng các quy tắc tương tự hướng dẫn phiên tòa luận tội năm 1999 nhằm vào Tổng thống Bill Clinton.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer đã nhiều lần tấn công kế hoạch của ông Mitch McConnell, cáo buộc đảng Cộng hòa có liên quan đến một vụ che chở ông Donald Trump. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất của Tổng thống Mỹ là liệu đa số phiếu bầu của Thượng viện để kết tội hay tha bổng sẽ tác động thế nào tới cuộc tái tranh cử của ông trong chưa đầy 10 tháng.
Và các động thái của cả hai Thượng nghị sĩ Mitch McConnell và Chuck Schumer trong suốt phiên luận tội sẽ thuyết phục một số Thượng nghị sĩ trung lập đưa ra quyết định cuối cùng.
 |
| Một cảnh trong phiên luận tội Tổng thống Donald Trump. Ảnh: AP |
Những yếu tố may rủi
"Những người khác nhau ở các tình huống chính trị khác nhau và các khu vực khác nhau của đất nước đến với những khuynh hướng khác nhau sẽ có những quyết định khác nhau", hãng CNN bình luận. Theo đó, các nhà phân tích của cơ quan truyền thông này còn chỉ ra những yếu tố may rủi trong cuộc bỏ phiếu luận tội.
Đầu tiên phải kể đến bộ 3 Thượng nghị sĩ Susan Collins (Maine), Lisa Murkowski (Alaska) và Mitt Romney (Utah). Ba người này đã trở thành trung tâm truyền thông trong nhiều tuần. Bộ ba không thể đoán trước này muốn có lựa chọn của chính mình sau khi nghe thông tin, lời khai từ các nhân chứng bổ sung về vụ bê bối Ukraine dẫn đến luận tội Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton.
Ông John Bolton đã nói rằng ông sẽ làm chứng nếu được triệu tập, nhưng Tổng thống Donald Trump thì ngăn cản. Đảng Cộng hoà thì đe dọa sẽ gọi Hunter Biden nếu John Bolton ra làm chứng. Vấn đề chính của nhóm này là liệu có một thành viên thứ 4 nào của đảng Cộng hoà tham gia cùng họ hay không. Khả năng này đến nay là khó xảy ra.
Tờ Chicago Tribune cho rằng, nếu đảng Dân chủ nhận được sự ủng hộ của Thượng nghị sĩ đảng Cộng hoà, ngoài 3 nhân vật nói trên thì chỉ có thể là những Thượng nghị sĩ kỳ cựu - những người tin vào việc bảo vệ các đặc quyền của Thượng viện hoặc đang chuẩn bị nghỉ hưu và do đó ít phải lo sợ về một sự trả thù của ông Donald Trump.
Có vài cái tên đã lọt vào nhóm này và đang được các Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ cố gắng tận dụng như Lamar Alexander (Tenn.), Rob Portman (Ohio), Roy Blunt (Mo.) và Pat Toomey (Pa.).
Thượng nghị sĩ Pat Toomey nói: "Chúng ta phải có phiên tòa, nhưng tôi nghĩ bây giờ còn sớm để quyết định xem chúng ta có nhân chứng hay không. Mô hình phiên toà của Bill Clinton là một mô hình hợp lý. Tại thời điểm đó, chúng tôi có thể có toàn bộ thông tin và chúng tôi có thể quyết định về các nhân chứng".
Khi tranh cử Tổng thống năm 2016, ông Donald Trump từng nói đùa rằng, ông có thể đứng giữa Đại lộ số năm và bắn ai đó và ông sẽ không mất cử tri.
Trong khi các Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hoà có thể nói rằng họ sẽ không đi xa đến thế, có một số - chẳng hạn như Lindsey Graham của Nam Carolina, Marsha Blackburn ở Tennessee, Tom Cotton ở Arkansas, Kevin Cramer của North Dakota, Ted Cruz của Texas và Josh Hawley của Missouri, đã cho rằng những "lời thổi phồng" của lãnh đạo phe đa số trong Hạ viện Nancy Pelosi không dẫn đến kết cục gì.
Rõ ràng, đối với hơn 40 Thượng nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa, phiên tòa nhằm vào ông Donald Trump là gánh nặng phải chịu đựng cho đến bây giờ và sau đó được khai thác để đạt lợi ích chính trị.
"Tôi biết những người trong đảng Cộng hòa. Họ sẽ rất, rất, rất không hài lòng với một đảng Cộng hòa cho phép điều này xảy ra và biến Thượng viện trở thành rạp xiếc", Thượng nghị sĩ Rand Paul của bang Kentucky, người đã vận động Thượng nghị sĩ Mitch McConnell cho phép các luật sư của ông Donald Trump, cho gọi Hunter Biden nếu đảng Dân chủ được gọi John Bolton, nói.
Một yếu tố khác cũng được tính đến là sự "mềm lòng" của các thành viên đảng Dân chủ. Có một nhóm nhỏ đảng Dân chủ trong Thượng viện bao gồm Thượng nghị sĩ Joe Manchin của West Virginia và Kyrsten Sinema ở Arizona. Doug Jones của Alabama, đảng Dân chủ Thượng viện muốn nghe ý kiến của các nhân chứng và kêu gọi cả Tổng thống Donald Trump đến để có được một phiên tòa công bằng.
Thượng nghị sĩ Kyrsten Sinema thông báo rằng không muốn nói về vụ việc trong khi phiên tòa đang diễn ra. "Tôi sẽ đối xử với quá trình này với sự vô tư và sẽ không bình luận về quá trình tố tụng hoặc sự kiện cho đến khi phiên tòa kết thúc", Thượng nghị sĩ Kyrsten Sinema nói trong một tuyên bố.
Về phần Thượng nghị sĩ Joe Manchin, ông rất muốn nghe từ các nhân chứng bổ sung, nhưng lại cẩn thận không đưa ra những lời cáo buộc chống lại ông Donald Trump ngoài việc nói "Tôi không mong chờ điều này".
 |
| Nếu được Thượng viện tha bổng, Tổng thống Donald Trump sẽ sử dụng chiến thắng này để thúc đẩy cuộc đua tái tranh cử vào tháng 11. Ảnh: AP |
Và tương lai của sự vô tội?
Vậy, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo nếu Thượng viện tha bổng cho ông Donald Trump? Mặc dù đã bị luận tội, Tổng thống sẽ sử dụng sự tha bổng của mình như một chiến thắng để ủng hộ những người ủng hộ và thúc đẩy cuộc đua tái tranh cử của ông.
Đối với các cử tri coi ông là một "anh hùng", ông sẽ đánh bại các lực lượng đã cố gắng lật đổ mình. Động lực chính trị có thể mạnh mẽ như chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016 của ông. "Tất cả mọi thứ chúng ta biết về hành vi của Donald Trump cho thấy rằng ông sẽ xem việc tha bổng là minh chứng cho chiến thuật mạnh mẽ của mình.
Nếu ông Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11, đảng Dân chủ sẽ có ít phương tiện để kiềm chế ông, đã cạn kiệt kiểm tra quyền lực nhất của họ đối với quyền lực Tổng thống. Chỉ có hệ thống tư pháp di chuyển chậm sẽ cản trở ông ấy mà thôi", hãng CNN bình luận.
Cũng theo hãng này, hiến pháp Mỹ có thể thay đổi và "Phòng Bầu dục sẽ nổi lên mạnh mẽ hơn bởi vì sự tha bổng của ông Donald Trump sẽ bảo đảm nguyên tắc rằng một tổng tư lệnh có thể đơn giản từ chối yêu cầu của Quốc hội về bằng chứng, làm suy yếu nghiêm trọng vai trò kiểm tra và cân bằng của các nhà lập pháp. Các Tổng thống tương lai có thể kết luận rằng không có giá cho sự uốn éo trơ tráo của quyền lực không thể đếm được - miễn là họ có lòng trung thành của các Thượng nghị sĩ".
Tuy nhiên, để trả lời cho câu hỏi: "Nếu ông Donald Trump thắng trong phiên tòa luận tội, đảng Dân chủ có thua không?", hãng Reuters cho rằng: "Có thể không.
Các cuộc thăm dò đã chỉ ra rằng một nửa người Mỹ hiện muốn ông Donald Trump rời khỏi chức vụ (mặc dù điều đó không rõ ràng ở các bang dao động). Nếu đảng Dân chủ thành công trong việc miêu tả các thành viên của đảng Cộng hòa trong Thượng viện bao che cho một Tổng thống tham nhũng, thì đây có thể là một lợi ích chính trị ròng.
Nếu thành viên đảng Dân chủ trong Hạ viện không hành động khi Tổng thống sử dụng quyền lực của mình vì lợi ích cá nhân, họ sẽ có vẻ bất lực và khiến cử tri của họ thảnh thơi. Bây giờ họ có thể quay trở lại để đánh Tổng thống Donald Trump về nợ y tế và nợ đại học, những vấn đề có thể giúp họ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11. Và với những gì đáng giá, lịch sử có thể xem họ là bảo vệ Hiến pháp".
