Không nên trục lợi từ niềm tin của người dân
Ngày 20-2, tức 16 tháng Giêng âm lịch, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã chính thức có văn bản gửi đến Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam của các địa phương về việc tổ chức nghi lễ nguyện cầu bình an của Phật tử và nhân dân tại các chùa nhân dịp đầu xuân năm mới.
Trong văn bản này, Giáo hội Phật giáo Việt Nam nhấn mạnh, việc cầu nguyện là bản năng của con người, là khuynh hướng chủ đạo của tất cả các tôn giáo từ thuở sơ khai. Việc các chùa tổ chức nghi lễ cầu quốc thái dân an, mong muốn đem lại bình an cho mọi người là việc làm có ý nghĩa đem lại sự lạc quan trong cuộc sống. Tuy nhiên, mấy năm trở lại đây đã tồn tại một số thực tế về việc sai lệch trong cách tổ chức nghi lễ cầu an ở một số chùa như phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin.
 |
| Minh họa Lê Tâm |
"Nghi lễ dâng sao giải hạn không phải là nghi lễ của Phật giáo, mà là tư tưởng triết học của Lão giáo đã hòa nhập với Phật giáo trong truyền thống Tam giáo đồng nguyên. Phật giáo tôn trọng và đã dùng các phương tiện để tập hợp mọi người giảng về giáo lý nhân quả, hoằng dương Chính pháp", công văn của Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam viết.
Vì vậy, Ban Thường trực Hội đồng trị sự yêu cầu, tăng ni, các chư vị lãnh đạo Giáo hội cần gương mẫu trong việc tổ chức nghi thức cầu an đầu xuân tại các chùa. Việc tổ chức phải được đảm bảo trang nghiêm, tiết kiệm, tránh mê tín dị đoan, không để xuất hiện yếu tố dịch vụ, trục lợi…
Thực tế, việc một số chùa tổ chức làm lễ cúng dâng sao giải hạn đã tồn tại từ nhiều năm nay. Khi kinh tế phát triển nhưng đời sống tinh thần có nhiều bất cập, rủi ro từ gia đình, kinh tế và xã hội khiến người ta tin vào thế lực siêu nhiên để bảo hộ và giữ giúp cho họ sự tốt đẹp, yên ổn, thậm chí thăng tiến trên đường công danh. Vì vậy, các chùa tổ chức cúng dâng sao giải hạn, ngoài nhu cầu của người dân, của tín đồ, thì việc này cũng tạo ra khoản thu không nhỏ cho nhà chùa, không những thế còn là cách để giữ tín đồ, giữ kinh tế và tạo uy thế…
Tuy nhiên, tại một số ngôi chùa, chuyện hàng nghìn người dân ngồi từ trong chùa tràn kín cả ra ngoài đường để hành lễ dâng sao giải hạn đã thành hình ảnh quá quen thuộc bởi diễn ra trong nhiều ngày liên tiếp, chưa kể đến những biến tướng của các nghi lễ này như: thu tiền trục lợi, kinh doanh đồ cúng... Không những thế, sau khi kết thúc lễ giải hạn, cả đoàn người lại chen lấn để xin lộc, tạo ra hình ảnh phản cảm trong việc thực hành các nghi thức tín ngưỡng.
Cục Văn hóa cơ sở (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) đã phải có công văn chỉ đạo các địa phương chấn chỉnh, xử lý kịp thời các hiện tượng tiêu cực tại một số lễ hội, sự kiện. Một số tồn tại, hạn chế được Cục Văn hóa cơ sở chỉ ra như việc kinh doanh dịch vụ trong di tích; biến tướng trong hoạt động cúng, dâng sao giải hạn, lợi dụng nhu cầu chính đáng của người dân để trục lợi…
Còn Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy đã phải thốt lên, biến tướng trong hoạt động cúng, dâng sao giải hạn đang trở nên ngày càng trầm trọng. Mong ước chính đáng của người dân đang bị lợi dụng và biến thành nhiều hoạt động, loại hình dịch vụ để trục lợi.
Theo bà Thuỷ, nếu như Giáo hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục lên tiếng cảnh tỉnh, thậm chí nghiêm cấm việc dâng sao ở các chùa dịp đầu năm thì sẽ giúp cho người dân hiểu, tự nhận thức và có định hướng đúng đắn trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng của mình.
Vì vậy, dù khá muộn bởi lễ cúng dâng sao giải hạn đều đã kết thúc từ rằm tháng Giêng, nhưng việc Giáo hội Phật giáo chính thức có văn bản như vậy cũng là động thái tích cực để thức tỉnh người dân.
Không nên hiểu việc đi giải hạn, giải sao sẽ có thể tránh được cái hạn, cái không may. Dù có dâng sao giải hạn, có đi chùa cầu cúng mà làm những điều xấu thì cũng không có Thần, Thánh nào cứu được. Vì vậy, không phải cứ kéo đến chùa linh thiêng làm là tốt, quan trọng là do sự thành tâm của con người.
