Lính chữa cháy và những pha đối mặt với hiểm nguy

• Rơi nước mắt những dòng sẻ chia về người lính chữa cháy rừng Hà Tĩnh 4
• Những người lính chữa cháy, cứu người rạng sáng mùng 1 tết
• Áp lực của lính chữa cháy

1.Khoảng 11h ngày 31-5-2019, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Lào Cai nhận được thông tin của huyện Si Ma Cai về trường hợp ông Giàng Seo Lừ (SN 1962) đang bị mắc kẹt trong hang núi. Thông tin ban đầu cho biết, ông Lừ và anh Giàng Seo Dùng (SN 1980, trú tại Mản Thẩn, huyện Si Ma Cai) chui vào hang đá ở thôn Hoàng Thu Phố, xã Mản Thần, lấy máy bơm nước đặt ở trong hang trước đó. Cơn mưa lớn bất ngờ ập đến, nước bên ngoài rồi một khối lượng lớn cát, sỏi tràn vào trong hang... Anh Dùng may mắn thoát được ra bên ngoài, còn ông Lừ thì bị kẹt lại ở bên trong.

Ngay lập tức một đội công tác lên đường. Từ trung tâm của xã đến hang núi nơi anh Lừ bị mắc kẹt khoảng 4km, đường núi hiểm trở nhưng xe ôtô gầm cao vẫn có thể tiếp cận được. Song để xuống được cửa hàng, lực lượng cứu hộ cứu nạn còn phải leo bộ khoảng 300m.

Cảnh sát PCCC và CNCH Công an tỉnh Lào Cai tham gia cứu nạn.

Thượng tá Bùi Minh Thắng, Phó trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Lào Cai nhớ lại: Khi đó, Đại tá Bùi Hồng Tuấn, Trưởng phòng Cảnh sát PCCC và CNCH đã trực tiếp có mặt tại hiện trường. Qua công tác nắm tình hình và những thông tin do người dân trên địa bàn cung cấp, họ xác định nạn nhân bị mắc kẹt tại khoang trong cùng của cửa hang hơn 40 m, có đường kính hẹp chỉ một người chui lọt. Trong miệng hang có một lượng lớn nước, cạnh đá sắc, nhọn nên việc đưa cán bộ chiến sỹ và trang thiết bị vào hang, tổ chức công tác cứu nạn, cứu hộ là không thể thực hiện được.

“Lòng hang hẹp, dốc, không thể sử dụng các máy bơm chữa cháy để hút nước... Sau khi phân tích tình hình, họ đưa ra nhận định. Đồng thời, các lực lượng đã thống nhất với ban chỉ huy công tác cứu nạn, cứu hộ đã báo cáo lãnh đạo huyện và tìm kiếm cứu nạn huyện huy động 10 máy bơm điện công suất lớn, 3 máy phát điện 3 pha cùng nhiều trang thiết bị khác phối hợp tổ chức công tác cứu hộ, cứu nạn”, Thượng tá Thắng nhớ lại.

Miệng hang sâu, độ dốc chênh, lúc này nước đã ngập cửa hang, toàn bộ quân số đã được huy động để tìm kiếm. Các máy bơm với công suất lớn được huy động nhưng không có kết quả... Việc hút nước phải lặp đi, lặp lại 4 lần trong nhiều ngày, đêm liên tục.

Nhưng vừa hút gần hết nước trong hang thì trời lại tiếp tục đổ mưa, một lượng lớn cát, sỏi lại tiếp tục tràn vào hang cùng với các mạch nước ngầm từ dưới hang dâng lên, mọi cố gắng của lực lượng cứu nạn cứu hộ lại trở về vạch xuất phát.

Vất vả là thế nhưng cán bộ đơn vị chưa bao giờ nản lòng. Trong những ngày đó, nước rút tới đâu, cán bộ, chiến sỹ tham gia cứu nạn, cứu hộ lại di chuyển các máy bơm công suất lớn vào trong lòng hang hút nước ra ngoài. Ở những đoạn phía trong, lòng hang sâu, thiết bị cơ giới không thể đưa vào, cán bộ chiến sỹ phải dùng tay và các dụng cụ thô sơ như cuốc, xẻng, xô nhựa để nạo vét cát sỏi...

Nhiều ngày bám trụ ở cửa hang, những bữa ăn chủ yếu là lương, khô và bánh mỳ, anh em đều thấm mệt, nhưng tất cả không nản lòng. Đến ngày thứ 6 thì từ bên trong hang đã bắt đầu có  mùi khó chịu. Anh em chắc mẩm sẽ đưa được nạn nhân ra bên ngoài thì khoảng 23h, một cơn mưa to bất ngờ ập đến.

Trong điều kiện đó, anh em vẫn miệt mài làm nhiệm vụ, tiếp tục tổ chức hút nước, vận chuyển cát, sỏi từ trong hang ra ngoài. Đến khoảng 9h30 ngày 9-6-2019, tức là sau 9 ngày đêm liên tục tổ chức công tác cứu hộ tiếp cận được vị trí nạn nhân bị mắc kẹt; phá rộng cửa hang, đưa thi thể nạn nhân ra bên ngoài, bàn giao cho gia đình và chính quyền địa phương. 

Đó chỉ là một trong nhiều vụ cứu hộ, cứu nạn của những người lính ở mảnh đất biên giới này. Cho đến bây giờ, cán bộ Phòng cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Lào Cai vẫn không thể quên lần tham gia dập tắt đám cháy tại xã Vạn Hòa, TP Lào Cai. Nếu không được khống chế và dập tắt kịp thời, đám cháy đã có thể tiếp tục lan ra toàn bộ khu xưởng sản xuất, thiêu rụi toàn bộ xe ôtô đang sửa chữa cùng thiết bị, tài sản trong xưởng sản xuất.

Không dừng lại ở đó, các nhà dân liền kề bên cạnh cũng có nguy cơ bị ngọn lửa hung tợn thiệu rụi, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản. Vụ cháy xảy ra vào khoảng 12h24 phút ngày 29-4, tại xưởng sửa chữa xe ôtô của gia đình ông Đoàn Ngọc Thái ở xã Vạn Hòa. Ngay khi tiếp nhận thông tin, đơn vị đã điều động 3 xe chữa cháy cùng 20 cán bộ, chiến sỹ và 2 xe tiếp nước của Công ty cổ phần Môi trường đô thị Lào Cai cùng tham gia.

“Vào thời điểm chúng tôi có mặt, đám cháy đang diễn ra hết sức phức tạp. Lửa đã bắt cháy vào 2 chiếc xe ôtô. Sau đó, cháy lan sang khu vực đồi lau, lách, cỏ bụi phía sau xưởng..., đám cháy đang tiếp tục có nguy cơ cháy lan ra toàn bộ khu xưởng, 2 xe ô tô đang sửa chữa tại và các nhà dân liền kế, diện tích đám cháy khoảng 200m2”,  Thượng tá Thắng nhớ lại. Trong khi xưởng sửa chữa làm bằng khung thép, mái tôn, với nhiều chất dễ cháy như săm, lốp, dầu mỡ...

Đám cháy lại diễn ra trong điều kiện thời tiết nắng nóng, hanh khô, tỏa ra một lượng lớn khói và khí độc. Trong khi đó, trong xưởng tập trung nhiều hàng hóa và các xe ôtô đang sửa chữa nên công tác triển khai chữa cháy gặp nhiều khó khăn; điều kiện trang thiết bị làm việc còn có nhiều hạn chế, các trinh sát đã nhanh chóng hướng dẫn người dân di chuyển đến khu vực an toàn; tổ chức các mũi tấn công, dập tắt đám cháy; ngăn chặn cháy lan...

Trong câu chuyện với tôi, anh Thắng bảo rằng, có lẽ chỉ ở miền núi thì mới có việc xe chữa cháy đưa… bà đẻ đi viện. Đó là trường hợp của một nữ trung tuổi đến ngày trở dạ... Thay vì gọi điện thoại cho cấp cứu 115 thì người phụ nữ này lại gọi 114 bởi một lý do đơn giản, lực lượng 114 sẽ có mặt ngay tức thời. Người phụ nữ không biết rằng, theo quy định của pháp luật, trường hợp báo cháy giả sẽ bị xử phạt hành chính.

Nhưng trong tình huống nguy cấp không kém gì chữa cháy ấy, bởi nếu không kịp thời đưa sản phụ tới bệnh viện có thể nguy hiểm tới tính mạng của cả hai mẹ con, anh em nhanh chóng đưa người phụ nữ vỡ ối vào bệnh viện bằng xe chữa cháy. Khi chiếc xe của lực lượng PCCC và CNCH lao rầm rập vào cổng bệnh viện cùng với tiếng còi inh ả, cả viện tá hỏa tưởng là cháy. Người phụ nữ và con sau đó cũng được mẹ tròn, con vuông...

2. Trong gian khổ, niềm vui của những người lính PCCC và CNCH Công an tỉnh Lào Cai là những lá thư khen của người dân gửi đến. Trong niềm vui cũng có những nỗi buồn và cả sự trăn trở, khi chưa được một số người dân hiểu và cảm thông. Thượng tá Thắng chia sẻ: Trong phòng cháy, chữa cháy có 3 mảng việc thì mảng nào cũng quan trọng. Nếu công tác phòng cháy, chữa cháy được đẩy mạnh thì công việc khác sẽ nhàn đi.

Thế nhưng, có những lúc họ xuống hiện trường thì lại nhận được những lời nói chẳng mấy thiện cảm của người dân. Nhưng các vụ việc theo thời gian quy định, cán bộ đơn vị đều có mặt kịp thời. Khi đó, ai cũng cảm thấy nao lòng nhưng rồi tất cả lại động viên nhau để hoàn thành nhiệm vụ.

Đó còn là tâm tư của một cán bộ say nghề khi công tác PCCC và CNCH quan trọng là thế nhưng người dân vẫn còn lơ là, chủ quan và thiếu cảnh giác. Trong các buổi tuyên truyền của lực lượng Công an, nhiều chủ hộ chẳng bao giờ trực tiếp đến nghe. Họ đối phó bằng cách đưa người già và trẻ em đến dự. Vì thế, nhiều kiến thức truyền đạt rất thiết thực nhưng họ chẳng thể nhớ được để truyên truyền cho người thân trong gia đình...

Có lần, tại tổ dân phố Phú Thành 3, thị trấn Phố Lu, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai xảy ra vụ cháy nhà dân vào ban đêm. Nhận tin báo, 2 xe chữa cháy cùng 18 cán bộ, chiến sỹ do đồng chí trưởng phòng trực tiếp chỉ huy đã xuống hiện trường. Lúc này, ngọn lửa đã lan sang toàn bộ ngôi nhà 4 tầng, 2 căn nhà cấp 4 mái tôn đã bị sập.

Cùng các lực lượng nỗ lực đưa nạn nhân bị mắc kẹt tại Si Ma Cai ra bên ngoài.

Đám cháy đang tiếp tục có nguy cơ cháy sang nhà kế bên, diện tích đám cháy vào khoảng 500m2. Trong đó, ngôi nhà 4 tầng là nơi sinh hoạt của gia đình, đồng thời tầng 1 cũng được sử dụng làm cửa hàng và kho chứa hàng, tập trung một lượng lớn hàng hóa rất dễ cháy gồm săm, lốp, dầu, mỡ. Đám cháy diễn ra vào ban đêm, lại tỏa ra nhiều nhiệt, khói, khí độc...

Việc tiếp cận càng khó khăn hơn khi cả 3 ngôi nhà đều chỉ có duy nhất 1 cánh cửa quay ra mặt đường. Cùng với việc hướng dẫn người dân di chuyển đến khu vực an toàn, đơn vị đã chia làm nhiều mũi, tấn công khống chế và dập tắt đám cháy. Khi anh em phun nước vào những căn nhà liền kề để phòng cháy lan sang, không ít người đã có những lời nói nặng nhẹ cho rằng chữa cháy sai. Bởi nhà cháy không dập lửa, mà lại phun những nhà sát liền kề, trong khi đó là nguyên tắc của phòng cháy chữa cháy...

Song với những nỗ lực của cán bộ Công an tỉnh Lào Cai, đến khoảng 3h30 cùng ngày, đám cháy đã cơ bản được khống chế. Khi đó, do cơ sở có nhiều phòng, kho chứa các chất dễ cháy, các cấu kiện bị sụp đổ nên vẫn tiếp tục âm ỉ, nguy chơ cháy có thể bùng phát trở lại.

Trước tình hình đó, Phòng lại huy động cán bộ, chiến sỹ sử dụng phương tiện phá dỡ cấu kiện và máy xúc để phun nước trực tiếp, khống chế đám cháy hoàn toàn... Bằng những việc làm cụ thể, họ đã chứng minh được công việc, trách nhiệm và sự tận tâm của mình.

Vượt qua những khó khăn, vất vả, anh em vẫn truyền cho nhau ngọn lửa nghề cháy bỏng.  Trưởng phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Lào Cai hóm hỉnh: “Chúng tôi mong luôn được thất nghiệp”. Đó có lẽ là những tâm sự của họ, của những người lính PCCCC và CNCH nói chung... Chia tay các anh trong những ngày nắng nóng lên đến đỉnh điểm và mùa mưa lũ cũng đang cận kề, tôi mong rằng họ sẽ thất nghiệp như mong muốn để mỗi mái nhà có thêm giây phút bình yên.