Người nữ trưởng phòng và câu chuyện về những mảnh ghép cuộc đời

Qua thực tế công việc, đã khẳng định điều đó, đơn vị do chị phụ trách bước đầu tạo được hình ảnh đẹp về người chiến sỹ Công an Hải Dương trong lòng nhân dân, cũng như các doanh nghiệp nước ngoài tại Hải Dương. Chị là Thiếu tá Vũ Thị Lan Anh, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập cảnh (XNC), Công an tỉnh Hải Dương.       

1.Trụ sở Phòng quản lý XNC Công an tỉnh Hải Dương, một ngày như mọi ngày, tấp nập người ra vào làm thủ tục. Người đàn ông chừng 50 tuổi đã gây sự chú ý đặc biệt cho Thiếu tá Vũ Thị Lan Anh, trong số những con người ấy.

Nép mình trong góc khuất, anh dùng chiếc vạt áo đã sờn góc, lén lau nước mắt trên đôi gò má chai sạn, dáng vẻ tiều tụy… Những lời động viên của người nữ trưởng phòng khi ấy đã giúp người đàn ông như cởi cõi lòng, anh bùi ngùi kể lại hoàn cảnh trớ trêu của gia đình mình. Tai họa ập đến quá bất ngờ khiến cả gia đình anh chao đảo. Cô con gái, niềm hy vọng của anh và chị, sang Cộng hòa Séc lao động từ nhiều năm nay.

Trong những tháng ngày tha hương nơi đất khách quê người, cô cùng một người đàn ông Hải Phòng "góp gạo thổi cơm chung" cùng nhau vun vén hạnh phúc gia đình. Kết quả của mối tình xa xứ ấy là một bé gái xinh xắn ra đời. Mới Tết vừa qua, con gái cùng cháu ngoại còn về thăm ông bà, vậy mà hôm nay đã ngàn trùng cách biệt.

Hôm nhận tin dữ, con gái bị chồng sát hại, vợ anh chết lặng còn anh thì cố tỏ ra mạnh mẽ nhưng trong lòng như có hàng nghìn chiếc kim đâm vào người. Trong phút chốc ông mất con, đứa cháu ngoại ngây thơ xinh xắn không còn mẹ, bố thì vào vòng lao lý. Nói đến đó, anh ngậm ngùi với Thiếu tá Lan Anh: "Cháu được đưa vào trung tâm chăm sóc trẻ  mồ côi. Ở cách xa hàng ngàn kilômét, một tiếng bẻ đôi không biết, nguyện vọng duy nhất của vợ chồng tôi là đón cháu ngoại về nhà chăm sóc và đưa di hài của con gái tội nghiệp về an táng tại quê nhà".

Cả đời người đàn ông ấy chẳng ra khỏi lũy tre làng… Đến Phòng Quản lý XNC Công an tỉnh Hải Dương thôi, anh còn cảm thấy lúng túng, hoang mang, đừng nói đến việc biết các thủ tục xuất cảnh sang nước ngoài. Sự cùng cực khiến anh cảm thấy bế tắc, tuyệt vọng… Cảnh ngộ éo le của người đàn ông ấy đã tác động nhiều đến suy nghĩ của người nữ trưởng phòng nặng lòng với những phận người. Ngoài việc chia sẻ, động viên, chị đã giúp anh viết lá đơn đến Đại sứ quán Séc…

Cuộc gặp gỡ giữa tôi và Thiếu tá Vũ Thị Lan Anh, Trưởng phòng Quản lý XNC Công an tỉnh Hải Dương, diễn ra vào một ngày đặc biệt như vậy. Lúc tôi và chị gặp nhau đã khá muộn, trên những con phố thành Đông đèn đã rạng, mọi người tất tả trở về bên người thân trong gia đình, sau một ngày làm việc bộn bề... Chị luôn đau đáu với những phận người; đến hoàn cảnh đáng thương của người đàn ông ấy và mong ngóng kết quả.

Vũ Thị Lan Anh may mắn sinh ra trong một gia đình có nhiều thế hệ từng công tác trong lực lượng Công an tỉnh Hải Dương. Cũng từ môi trường sống ấy đã nhen nhóm trong chị tình yêu nghề. Sau khi tốt nghiệp Đại học ngoại ngữ (nay là Đại học Hà Nội), Thiếu tá Lan Anh về công tác tại Phòng Bảo vệ chính trị, Công an tỉnh Hải Dương, khi đó Phòng Quản lý XNC mới chỉ là một đội công tác. Từ sự bỡ ngỡ ban đầu, chị nhanh chóng thích nghi với công việc.

Tâm sự với tôi, Thiếu tá Lan Anh nhắc nhiều đến những mảnh ghép cuộc đời, chính điều đã khiến công việc của chị và đồng đội càng thêm có ý nghĩa hơn… Câu chuyện ấy xảy ra cách đây khoảng 10 năm, cô gái nhân vật chính của vụ án giờ đã có một cái kết như trong truyện cổ tích. Số phận của cô gái ấy thay đổi cũng bắt nguồn từ sự tận tụy, trách nhiệm với công việc của chị.

Thiếu tá Lan Anh nhớ lại: Cô gái ấy được cha đưa đến vào một buổi sớm… Những tiếng xì xào khiến Thiếu tá Lan Anh khi đó đang bề bộn bên chồng hồ sơ ngẩng mặt lên. Cả căn phòng hướng mắt về phía cô gái, ngoài sự ngạc nhiên còn có cả ánh mắt ác cảm, không ít người thiếu tế nhị còn lớn tiếng chê bai. Như một phản xạ tự nhiên, khi nhìn thấy cô gái, trong lòng Thiếu tá Lan Anh dâng lên niềm thương cảm. Sự mặc cảm về nhan sắc khiến cô gái rụt rè, sợ hãi, nép mình bên người cha.

Thiếu tá Lan Anh mời cô gái cùng người cha vào một phòng riêng. Thì ra, cô là thế hệ thứ ba của trong gia đình bị ảnh hưởng bởi di chứng của chất độc màu da cam. Hậu quả của thứ hóa chất chết người ấy khiến gương mặt cô thật khó nhìn… Thương con nhưng cha, mẹ của cô gái ấy cũng đành cắn răng chịu đựng bởi kinh phí cho một ca phẫu thuật thẩm mỹ không phải là ít. Trong khi đó, với tình cảnh của gia đình họ thì đó quả là điều không tưởng.

Thật tình cờ, gia đình họ gặp được một tổ chức từ thiện, họ đồng ý giúp đỡ với điều kiện cô gái phải có hộ chiếu trong vòng 2 ngày. Thiếu tá Lan Anh đã trực tiếp làm hồ sơ, đồng thời có văn bản báo cáo với Cục Quản lý XNC. Khi thực hiện điều đó, Thiếu tá Lan Anh và các đồng đội của chị chẳng ngờ rằng, cuốn hộ chiếu đó đã làm thay đổi cuộc đời của một con người.

Nếu không có cuốn hộ chiếu đó, cơ hội với cô gái đó sẽ vĩnh viễn bị khép lại... Thiếu tá Lan Anh nhớ lại: "Một năm sau đó, tôi gặp lại khi cô bé quay về xin cấp, đổi hộ chiếu". Khi nhìn tấm ảnh trên chiếc hộ chiếu, Thiếu tá Lan Anh đã nhận ra. Khuôn mặt của cô gái đã thay đổi nhiều, nhưng đôi mắt thì vẫn đầy niềm tin vào sự sống. Sau lần phẫu thuật thành công ấy, cô gái trở thành công nhân trong một doanh nghiệp ở Hàn Quốc. Với sự giúp đỡ của tổ chức nhân đạo đó, cô đã tìm được một việc làm phù hợp với sở trường của mình.    

2. Hải Dương là tỉnh nằm trên tuyến giao thông huyết mạch trong tam giác kinh tế Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng… Nhiều năm qua là điểm đến hấp dẫn, kêu gọi đầu tư, thu hút đông số người nước ngoài đến Hải Dương thăm thân, du lịch và hội thảo. Phòng Quản lý XNC Công an tỉnh Hải Dương được thành lập cách đây 2 năm, từ một đội của Phòng Bảo vệ chính trị thuộc Công an tỉnh Hải Dương. Một trong những nhiệm vụ của đơn vị là thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực XNC; trực tiếp giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân và người nước ngoài… Trong thực hiện nhiệm vụ dễ dẫn đến gây phiền hà, sách nhiễu, phát sinh tiêu cực. Ngay sau khi đơn vị được thành lập, Thiếu tá Lan Anh đã cùng các cán bộ trong đơn vị xây dựng và tiếp tục duy trì mô hình "bàn tiếp dân văn hóa".

Thiếu tá Vũ Thị Lan Anh trong một ngày làm việc.

Thiếu tá Lan Anh nhớ lại: Những ngày đầu, biên chế của đơn vị chỉ có 5 đồng chí, thật vô cùng khó khăn. Thiếu tá Lan Anh cùng đồng đội không quản ngày đêm bám địa bàn, anh em cùng nhau xây dựng đơn vị. Từ đầu năm 2013 đến nay, Phòng Quản lý XNC Công an tỉnh Hải Dương đã triển khai thực hiện hiệu quả các mặt công tác chuyên môn, đặc biệt trong giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân trong lĩnh vực quản lý XNC; ứng dụng công nghệ thông tin vào các khâu trả hộ chiếu qua đường bưu điện, giảm thời gian đi lại, việc giải quyết hồ sơ nhanh chóng… đã tạo sự hài lòng cho các cơ quan, tổ chức và công dân đến làm việc.

Trong quá trình làm nhiệm vụ, chị cùng đồng đội đã phát hiện nhiều trường hợp làm giả hồ sơ để xuất cảnh. Trường hợp Phạm Thị Việt (SN 1974, trú tại xã Tráng Liệt, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương) là một ví dụ. Do có nhu cầu xuất cảnh sang nước ngoài lao động, Việt trao đổi với Đặng Ngọc Lai ở huyện Ân Thi (Hưng Yên) nhờ làm giúp thủ tục… Theo yêu cầu của Lai, chị nộp ảnh và chứng minh nhân dân (CMND). Sau khi nhận hồ sơ của chị Việt, Lai mượn CMND, sổ hộ khẩu của Nguyễn Thị Mỹ ở Cẩm Giàng và chuyển tất cả giấy tờ của chị Việt và Mỹ cho đối tượng Lê Hồng Quân ở Nam Sách (Hải Dương), là bị can trong vụ tổ chức người khác ra nước ngoài trái phép. Quân đã bóc ảnh trên CMND của Mỹ rồi thay ảnh của chị Việt vào trong đó. Tiếp theo, Quân lập hồ sơ đăng ký hộ khẩu tạm trú mang tên Nguyễn Thị Mỹ tại Công an xã Lê Thiện, huyện An Dương, TP Hải Phòng.

Sau khi được cấp sổ tạm trú, Quân viết tờ khai mang tên Mỹ và dán ảnh của chị Việt vào đó rồi cùng Lai đưa Việt đi làm thủ tục đề nghị cấp hộ chiếu tại Phòng Quản lý XNC Công an TP Hải Phòng. Chị Việt được cấp hộ chiếu mang tên Mỹ, sau đó sử dụng hộ chiếu này xuất cảnh nhiều lần…

…Còn nhớ giữa năm 2014, khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, vào thời điểm đó, công nhân ở nhiều tỉnh đã bị một số phần tử phản động lợi dụng, kích động gây mất an ninh trật tự, đập phá tài sản của doanh nghiệp nước ngoài, trong đó có doanh nghiệp của Trung Quốc và Đài Loan… Trong bối cảnh chung đó, nhiều người nước ngoài ở Hải Dương, cũng có tâm lý hoang mang, lo sợ, nhiều chủ đầu tư định dừng hoạt động sản xuất.

Trong những ngày nước sôi lửa bỏng ấy, Thiếu tá Vũ Thị Lan Anh đã phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ trong Công an tỉnh bám sát địa bàn, chủ động nắm bắt tình hình. Việc thông thạo ngoại ngữ, sự kết hợp khéo léo của chị và các đồng nghiệp giúp cho gần 30 doanh nghiệp và nhiều công nhân từ bỏ ý định về nước, tiếp tục ở lại Việt Nam lao động và sản xuất.

Phía sau những gian nan, vất vả, phần thưởng lớn nhất của Thiếu tá Vũ Thị Lan Anh và các đồng đội của chị là tạo được hình ảnh đẹp về người chiến sỹ Công an hết lòng vì nhân dân phục vụ. Thiếu tá Lan Anh kể lại: Trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính, có nhiều cơ quan, tổ chức cá nhân sau khi giải quyết xong thủ tục đã bỏ quên các giấy tờ, hồ sơ tại nơi tiếp nhận. Đơn vị sau khi thu gom đã liên hệ với cơ quan, tổ chức cá nhân qua số điện thoại, địa chỉ trên hồ sơ… Việc làm này đã được quần chúng ghi nhận, gián tiếp hoặc trực tiếp cảm ơn bày tỏ sự hài lòng.