Theo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Phú Yên thì vấn đề sử dụng hóa chất trong chế biến chả cá ở chợ trung tâm Tuy Hòa đã từng diễn ra cách đây không lâu. Đoàn liên ngành đã có nhiều biện pháp chấn chỉnh, đồng thời ra quyết định xử phạt gần 30 tụ điểm bán chả cá và các loại đặc sản trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, vì hám lời nên sau khi bị xử phạt, nhiều cửa hàng vẫn tái phạm, nhất là ở những cửa hàng kinh doanh nhỏ lẻ dọc quốc lộ, đoạn ở Sông Cầu và đoạn cửa ngõ vào thành phố Tuy Hòa.
Nhiều cửa hàng được thuê bán tạm bợ ở chợ Tuy Hòa lại có cách quảng cáo khá rầm rộ. Chính vì thế nên nhiều khách hàng đã bị “dính” hàng đã tẩm hóa chất. Ông Lê Văn Bằng từ TP Hồ Chí Minh đến chợ Tuy Hòa được nghe nhiều quầy bán chả cá quảng cáo với những lời xuôi tai như: đặc sản chả cá, ngon tuyệt, không pha bột. Quý khách có thể kiểm tra bằng cách chiên chả. Nếu chả cá bị pha bột, khi chiên sẽ bị phồng lên, khi nguội thì xẹp xuống, chả không pha bột thì không bị như vậy. Không hóa chất bảo quản, tẩy trắng, hàn the. Nếu sản phẩm bị pha hàn the thì khi ăn sẽ có vị chát, không có vị ngọt của cá biển.
 |
Nhiều người mua đặc sản tôm khô ở Sông Cầu cứng như đá.
|
Khi nghe những lời quảng cáo như vậy, ông Bằng cùng nhiều người bạn của mình đã mua số lượng lớn chả cá về sử dụng, nhưng sau khi ăn thì có cảm giác nôn nao trong người, đau đầu và buồn nôn. Tình trạng ấy diễn ra lâu nên ông Bằng phải vào bệnh viện khám thì các bác sĩ chẩn đoán ông đã ăn phải chả cá có tẩm hóa chất độc hại, có nồng độ Urê cao. Ông Bằng quay lại các cửa hàng mình đã mua chả cá thì các chủ cửa hàng chối bay, chối biến.
Chị Lê Thu Huệ đến từ Ninh Thuận cũng vậy. Sau khi cùng đoàn khách du lịch trong cơ quan của mình đến chợ hải sản Sông Cầu, được giới thiệu nhiều loại chả cá và đặc sản. Nghe quảng cáo vậy lại kèm thời lời bảo đảm hàng tốt nên đoàn khách của chị Huệ ai cũng mua hàng, người ít, người nhiều. Tuy nhiên sau khi sử dụng thì tất cả đều có chung cảm giác đau đầu, buồn nôn và được đi cấp cứu vì lượng hóa chất độc đã đi vào cơ thể. Quay lại tìm các chủ cửa hàng thì họ lại đưa ra một loại chả cá có màu sắc khác và bảo lần trước cũng bán loại chả cá này.
Dọc các tụ điểm bán hàng đặc sản ở cửa ngõ Tuy Hòa và huyện Đông Hòa (Phú Yên) những ngày đầu tháng 4 này, nhiều người cho biết mặt hàng tôm khô đặc sản cũng được bày bán rất nhiều. Tuy nhiên thật giả thì rất khó lường. Nhiều người dân cho biết ở đây có cả quầy bán chính thức và có cả nhiều quầy bán bằng xe đẩy. Các quầy này chủ yếu bán cho khách du lịch là chính vì nhiều gia đình ở Phú Yên đều có thể tự túc được món tôm khô đặc sản này. Bất ngờ là những quầy bán tôm khô đặc sản này giá chỉ bằng phân nửa thị trường dù con tôm khô nhìn rất lớn và hấp dẫn.
Ông Trần Văn Toản - chủ cửa hàng Toản Thành ở Sông Cầu cho biết, hôm trước có rất nhiều khách du lịch than vãn về chuyện mua phải tôm đặc sản rất khác thường ở chợ Tuy Hòa, quay lại tìm người bán thì họ lại đưa ra một loại tôm khác. Loại tôm những người khách ấy mua khi ngâm nước để nấu canh thì phát hiện con tôm khô vẫn còn cứng ngắc. Ngâm thử thêm hơn 2 tiếng đồng hồ rồi đưa vào cối giã nhưng con tôm vẫn còn nguyên, thậm chí còn nẩy lên như giã sỏi đá vậy. Theo nhận định của ông Toản thì có thể các cửa hàng bán đồ đểu ấy vẫn thủ sẵn một ít hàng thật, hàng tốt để khi khách phát hiện thì họ tráo trở nói rằng họ bán hàng thật.
 |
|
Chả cá khi được tẩm hóa chất có rất nhiều tác hại
|
Theo những người dân quanh chợ Tuy Hòa thì hiện tượng chả cá, đặc sản tôm tẩm hóa chất được rất nhiều chủ quầy ở Tuy Hòa làm. Các cơ sở mua tôm biển đông lạnh, tôm ươn, “chích” lấy hết cát trên lưng, sau đó mang đi rửa sạch, rồi cho vào chảo to luộc chừng 10 phút, vớt mang ra phơi khô, nắng tốt thì 2 ngày, còn nắng yếu mất 3 ngày. Cuối cùng là mang vào nhà bóc vỏ tôm và tiến hàng công đoạn pha tạp chất, hóa chất màu làm đẹp cho tôm, thế là thành tôm khô đặc sản.
Tác hại khôn lường
Theo TS.Trần Văn Thường - chuyên gia về an toàn thực phẩm ở Khánh Hòa thì chất carmine là loại phẩm màu đỏ hay được các gian thương dùng để nhuộm màu cho tôm khô. Chất carmine sẽ làm cho tôm có màu đỏ thắm, hấp dẫn. Tuy nhiên, chất này có thể gây hại cho con người và càng nguy hiểm hơn nếu dùng thời gian dài.
Để phân biệt tôm khô tự nhiên với tôm khô nhuộm hóa chất, người tiêu dùng nên lưu ý tôm khô được nhuộm màu hóa học thường có màu sắc bắt mắt, sặc sỡ nhưng trông kém tự nhiên hơn tôm khô màu tự nhiên. Cụ thể, với tôm khô tự nhiên sẽ có màu hồng ở phần đuôi tôm, phần bụng tôm có màu hơi trắng ngà của thịt tôm, phần sống lưng vẫn còn ruột tôm màu đen. Còn đối với tôm tẩm hóa chất, màu tôm có thể có màu cam, đỏ hoặc hồng chóe đều khắp thân tôm.
Theo Chi cục An toàn thực phẩm Phú Yên thì trong đợt kiểm tra an toàn thực phẩm cách đây không lâu, hầu hết các cửa hàng bán chả cá đều có tẩm hóa chất chloramphenicol và urê. Để thuận tiện cho việc kiểm tra xử phạt thì khách hàng nào mua phải chả cá, đặc sản có hóa chất nên báo với chi cục cũng như nhiều cơ quan chức năng khác.
Theo nhận định của ông Trần Văn Thường thì chất chloramphenicol gây ức chế tủy xương, suy giảm bạch cầu, tiểu cầu, hồng cầu, làm thiếu máu, kháng thuốc kháng sinh. Nếu dùng trong thời gian dài thì sự nguy hiểm đối với sức khỏe là rất khó lường. Chả cá có hóa chất này khi bỏ vào nước sôi thường sủi lên ít bọt, đồng thời có độ dẻo khác thường và để qua một đêm không bảo quản trong tủ lạnh sẽ có vị the thé.
Lê Bảo