Vì sao rút Luật Đất đai (sửa đổi) ra khỏi chương trình kỳ họp thứ 9?

Thứ Sáu, 22/05/2020, 15:02
Nhiều đại biểu bày tỏ băn khoăn khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định đưa ra khỏi chương trình năm 2020 dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.


Sáng 22/5, Quốc hội thảo luận về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020.

Theo Chương trình đã được quyết định, tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2020), Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 10 dự án luật đã được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2019) và Nghị quyết về Chương trình năm 2021; đồng thời, cho ý kiến đối với 7 dự án luật khác.

*Lùi, rút nhiều dự án luật quan trọng

Tính đến hết tháng 4/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến tất cả 10 dự án luật trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9. Đối với 7 dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến đối với 5 dự án luật, một dự án được Chính phủ đề nghị đưa ra khỏi Chương trình; Ủy ban về các vấn đề Xã hội đề nghị đưa một dự án ra khỏi Chương trình.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, thời gian qua, công tác xây dựng pháp luật từ khâu chuẩn bị đề xuất đưa dự án vào chương trình đến xem xét, thông qua tiếp tục có những cải tiến, đổi mới. Công tác phối hợp giữa các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội và cơ quan, tổ chức có liên quan ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn. Trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo, chủ trì thẩm tra được tăng cường. Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thường xuyên có văn bản chỉ đạo các cơ quan về công tác xây dựng pháp luật để bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tăng cường chỉ đạo, đôn đốc trong việc chuẩn bị các dự án, dự thảo; đồng thời, tiếp tục tổ chức các phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật. Công tác ban hành văn bản quy định chi tiết đã có nhiều tiến bộ, tình trạng nợ đọng văn bản giảm dần.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đạt được, việc lập và thực hiện Chương trình vẫn còn những hạn chế chậm được khắc phục như: Tính dự báo của Chương trình không cao. Việc đề nghị điều chỉnh Chương trình để bổ sung dự án vẫn còn nhiều, trong đó có không ít dự án được đề nghị bổ sung vào thời điểm gần sát kỳ họp Quốc hội, gây khó khăn, bị động cho các cơ quan của Quốc hội; vẫn còn tình trạng xin lùi thời gian trình hoặc rút dự án ra khỏi Chương trình do chưa chuẩn bị kịp, không bảo đảm chất lượng. Việc lấy ý kiến trong quá trình xây dựng dự án nhiều trường hợp còn hình thức, hiệu quả thấp; đối tượng được lấy ý kiến chưa đầy đủ. Việc rà soát để nhận diện những quy định pháp luật có mâu thuẫn, chồng chéo nhằm đề xuất sửa đổi, bổ sung ngay trong quá trình soạn thảo trong một số trường hợp chưa được chú trọng dẫn đến nội dung dự án, dự thảo trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật; vẫn còn trường hợp giao một cơ quan soạn thảo hoặc cơ quan thẩm tra phụ trách nhiều dự án. Việc gửi hồ sơ dự án cho cơ quan thẩm tra, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội nhiều trường hợp vẫn chưa bảo đảm thời gian theo quy định.

Các đại biểu thảo luận 

Theo ông Hoàng Thanh Tùng, nguyên nhân của những hạn chế nêu trên chủ yếu là do khâu tổ chức thực hiện chưa tốt; kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng pháp luật chưa nghiêm. Một số cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quy trình xây dựng pháp luật chưa phát huy hết trách nhiệm, nhất là trong công tác chuẩn bị dự án. Bên cạnh đó, trong lập đề nghị xây dựng luật, một số cơ quan được giao chủ trì chuẩn bị chưa có sự quan tâm, đầu tư thỏa đáng, chưa bám sát yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chưa chú trọng công tác tổng kết, đánh giá tác động của chính sách cũng như việc lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức có liên quan…

Theo nội dung Tờ trình, đối với các dự án luật, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2020), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định đưa ra khỏi Chương trình đối với hai dự án: Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai; Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi). 

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng quyết định thay đổi phạm vi sửa đổi dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường thành Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi); lùi thời gian trình Quốc hội dự án Luật Thi đua, khen thưởng (sửa đổi) từ cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2020) sang cho ý kiến tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2021); bổ sung vào Chương trình một dự án luật, 4 dự thảo nghị quyết; bổ sung 4 dự án trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 theo quy trình tại một kỳ họp.

Băn khoăn về việc rút Luật đất đai (sửa đổi)

Thảo luận về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, nhiều đại biểu bày tỏ băt khoăn khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định đưa ra khỏi chương trình năm 2020 dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai để Chính phủ tiếp tục chỉ đạo việc nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, đề xuất nội dung sửa đổi trong Luật Đất đai, khắc phục các vướng mắc, bất cập, bảo đảm thể chế hóa kịp thời Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII cũng như các nghị quyết, kết luận khác của Trung ương, Bộ Chính trị và khẩn trương xây dựng dự án Luật bảo đảm chất lượng.

Bày tỏ không đồng tình về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thanh Xuân, Cần Thơ đề nghị bổ sung dự án luật này vào chương trình cho ý kiến chậm nhất năm 2021 theo hướng giao Chính phủ khẩn trương chỉ đạo tổng kết đánh giá làm cơ sở sửa đổi toàn diện Luật Đất đai chứ không phải một số điều để khắc phục vướng mắc, phù hợp thực tiễn.

“Vấn đề đất đai luôn được cử tri đặc biệt quan tâm, nhiều lần kiến nghị Quốc hội hoàn thiện luật. Việc giải quyết đơn thư tố cáo liên quan đất đai chiếm tỷ lệ rất cao, nếu chậm xem xét sửa đổi bổ sung thì ảnh hưởng đến điều hành, quản lý thúc đẩy kinh tế xã hội và giữ vững trật an toàn xã hội” – đại biểu Nguyễn Thanh Xuân kiến nghị.

Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân cũng nêu quan điểm cần bổ sung dự thảo Nghị quyết về giải quyết một số vấn đề vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai vào Chương trình năm 2020 để giúp bộ ngành, địa phương tháo gỡ khó khăn. Cùng với đó là làm rõ trách nhiệm, báo cáo rõ nguyên nhân của việc chậm trễ, xem xét năng lực cơ quan có trách nhiệm để báo cáo cử tri

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé, Kiên Giang đề nghị cần đánh giá trách nhiệm của cơ quan liên quan trình dự án luật đối với việc đưa Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai sửa đổi ra khỏi chương trình, bởi dự án luật này đã được đưa vào từ Kỳ họp thứ 8, sau đó vì lý do chuẩn bị chưa đầy đủ đã xin rút ra và chuyển qua Kỳ họp thứ 9, đến nay lại rút ra.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé, vấn đề quản lý đất đai thời gian qua có nhiều vướng mắc, yếu kém; trong đó, pháp luật về đất đai còn quy định chưa rõ ràng; một số vấn đề phát sinh mới về quản lý đất đai chưa được điều chỉnh kịp thời; một số nội dung còn quy định chồng chéo… “Vấn đề luật đất đai, quản lý đất đai có tác động rất lớn đến tài sản, đất đai của người dân. Thực tế những bức xúc của nhân dân dẫn đến khiếu kiện phần lớn liên quan đến đất đai. Theo thống kê, khoảng 70% khiếu nại của công dân liên quan đến đất đai. Ngoài năng lực yếu kém của cơ quan nhà nước, vấn đề về pháp luật chưa rõ ràng đã tác động lớn đến việc thực hiện quản lý lĩnh vực này”, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé nêu ý kiến.

Cùng bàn về việc rút Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai sửa đổi ra khỏi chương trình kỳ họp lần này, đại biểu Vũ Tiến Lộc, Thái Bình cho rằng, đất đai là nguồn tài nguyên lớn nhất cho sự phát triển nhưng thời gian qua, hệ thống pháp luật của nước ta còn nhiều bất hợp lý, chưa đáp ứng được yêu cầu. Một trong những cản trở lớn nhất cho việc huy động nguồn lực cho phát triển của bất cứ một công trình, dự án nào đều phải có yêu cầu về đất đai. Đại biểu đề nghị đẩy nhanh quá trình sửa đổi Luật đất đai, phải là nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng pháp luật của Quốc hội.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long

Nêu ý kiến thêm đối với việc rút khỏi chương trình kỳ họp lần này đối với Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai sửa đổi, đại biểu Trần Hoàng Ngân, Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng dự án luật này cần sớm được hoàn thiện. Quốc hội có thể ban hành nghị quyết để điều chỉnh ngay những tắc nghẽn còn vướng của dự án.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng
Cũng về việc rút dự án luật Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai sửa đổi ra khỏi chương trình kỳ họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, nguyên nhân chủ quan chủ yếu là cơ quan chủ trì tham mưu cho Chính phủ chưa đầu tư hết công sức. Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục bàn với Bộ Tài nguyên và Môi trường về vấn đề này. Nguyên nhân khách quan là Luật Đất đai được thông qua năm 2013, cùng với Hiến pháp 2013. 

Trước đó, năm 2012, Ban Chấp hành Trung ương đã thông qua Nghị quyết về chính sách cơ bản và định hướng về chủ trương đối với các vấn đề liên quan đến đất đai; năm 2021 sẽ tổng kết Nghị quyết này. Bên cạnh đó, dự án luật này, muốn thông qua phải xin ý kiến nhân dân, báo cáo lại Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ.

Phương Thuỷ
.
.
.