“Lễ trưởng thành” kinh hoàng ở Kenya

Nỗi ám ảnh mang tên "tháng 8"

Ở Bungoma, một khu vực hẻo lánh ở phía Tây Kenya, thành viên nhóm Bukusa thuộc bộ tộc Luhya có truyền thống tổ chức lễ trưởng thành cho những chàng trai trẻ vào tháng 8 hằng năm. Sau lễ trưởng thành, những chàng trai sẽ được xem là đàn ông thực sự. Tại lễ trưởng thành, các chàng trai sẽ được cắt bao quy đầu. Đêm trước buổi lễ, thành viên nam trong gia đình sẽ giết thịt một con bò và lọc lấy miếng thịt to để chàng trai trong gia đình đến tuổi trưởng thành đeo lên cổ trong suốt cả ngày diễn ra buổi lễ.

Trước tiên, những chàng trai trẻ dưới 16 tuổi phải lặn xuống sông lạnh để làm cho cơ thể mất hết cảm giác lạnh, đau đớn khi việc cắt bao quy đầu diễn ra sau đó. Chàng trai được gia đình đưa đến trung tâm của làng, trước mặt toàn thể cộng đồng và được mặc lên người "chiếc áo thịt bò" đã chuẩn bị từ trước. Một thành viên cao tuổi trong cộng đồng sẽ trát bùn lên người những chàng trai trẻ. Theo tục lệ thì việc trát bùn lên người sẽ giúp mang lại may mắn và giảm cảm giác đau đớn khi tiến hành cắt bao quy đầu. Khi phần bùn trên người đã hoàn toàn khô, các chàng trai sẽ cùng nhau đi qua những con đường nhỏ quanh làng trong sự cổ vũ, động viên của mọi người.

Trước khi tiến hành thủ tục cắt bao quy đầu.

Các thầy mo trong bộ tộc sẽ tiến hành cắt bao quy đầu trong khi các chàng trai hoàn toàn tỉnh táo, không có sự hỗ trợ của thuốc gây mê hoặc rượu. Việc cắt bao quy đầu được diễn ra công khai với sự chứng kiến của tất cả các thành viên trong bộ tộc. Sau khi cắt bao quy đầu, những chàng trai được đưa một cái chăn để giữ ấm cơ thể và đưa trở về nhà của mình. Thầy mo tiến hành cắt bao quy đầu sẽ đến từng nhà để kiểm tra tình trạng sức khỏe của những chàng trai và đánh giá xem buổi lễ có thành công hay không. "Đây là một dịp đặc biệt với người dân Bukusu. Đó là khoảng thời gian rất thiêng liêng, khi con trai của chúng tôi... trở thành người đàn ông thực sự", một người đàn ông nói với phóng viên hãng tin BBC.

Những cuộc chạy trốn

Hủ tục cắt bao quy đầu theo cách "truyền thống" đã dẫn đến những vụ việc hết sức đau lòng, thậm chí có những chàng trai đã mất mạng vì lễ trưởng thành. Chính điều này đã dẫn đến tình trạng, nhiều chàng trai trẻ ở  Kenya phải bỏ trốn vì sợ tục cắt bao quy đầu. Odeo Sirari, phóng viên của BBC tại Moi's Bridge cho biết, nhóm Bukusu và Kalenjin có tục cắt bao quy đầu đang chi phối cuộc sống của những người dân trong thị trấn. Ngay cả những nhóm không có hủ tục này như Turkana, Teso… cũng bị ảnh hưởng. Những người Bukusu cho rằng, một người đàn ông không cắt bao quy đầu là mất vệ sinh và hèn nhát. Trong khi đó, đàn ông từ các cộng đồng khác phàn nàn rằng, Bukusu đang áp đặt các tập tục lên văn hóa của họ.

"Tôi đang trên đường đến thị trấn thì bị đám đông chặn đường", một người bán đậu phộng nói. "Họ đã lấy đi chiếc xe đạp của tôi và cắt bao quy đầu của tôi ngay giữa đường. Ngày hôm sau, cảnh sát đến nhà và đưa tôi đến bệnh viện, tôi đã kiệt sức vì không được thuốc men đầy đủ. Các bác sĩ đã phải băng bó lại vết thương cho tôi".

Peter Loituktuk, từ nhóm Turkana nói với phóng viên rằng, anh và một số người đàn ông khác phải ngủ trong bụi cây để tránh "ẩn họa" từ những người thuộc nhóm Bukusu. Trong khi đó, một số người thuộc nhóm Bukusu đã lên tiếng nói rằng, không hề có vụ cưỡng ép cắt bao quy đầu và càng không có chuyện Bukusu áp đặt tục lệ của mình lên các nhóm khác. "Chúng tôi không ép buộc bất kỳ ai thuộc các cộng đồng khác phải cắt bao quy đầu. Những gì họ phản ánh hoàn toàn không phải sự thật", Martin Makongwe nói với phóng viên tại một buổi lễ trưởng thành hồi đầu tháng 8 ở Kamukuywa.

Ông Wilson Sirma, quan chức của Kalenjin cho biết, các nhà chức trách thực sự quan ngại rằng, sự việc có thể gây mâu thuẫn sắc tộc ở Kenya. "Tình hình ngày càng trở nên nghiêm trọng. Nhiều thanh niên ở các nhóm như Turkana, Teso… cũng đang trở thành nạn nhân của lễ trưởng thành bằng cách cắt bao quy đầu. Tôi cho rằng, đó là sự áp đặt văn hóa và sự áp đặt này có thể là nguyên nhân dẫn đến xung đột sắc tộc. Mâu thuẫn trong nội bộ Kenya, giữa các nhóm trong bộ tộc cũng rất đáng lo ngại", ông Wilson Sirma nói