Trực thăng tương lai không cần người lái

Thứ Năm, 17/08/2017, 15:58
Lockheed Martin và đơn vị nghiên cứu của mình là Sikorsky Innovations đang làm việc để triển khai hệ thống điều khiển máy tính bảng (tablet) trên máy bay trực thăng UH-60 Black Hawk, mang lại khả năng tự hành và tăng cường cơ chế an toàn.


Ông Chris Van Buiten, Phó Chủ tịch Sikorsky Innovations, cho biết khả năng tự hành đang định nghĩa lại cách lái máy bay trực thăng, bắt đầu với buồng lái. Van Buiten cho biết, chiếc Black Hawk mới sẽ được vận hành với "một tablet đơn giản trên đầu gối của phi công". Theo Van Buiten: "Máy tính bảng là giao diện giữa con người và hệ thống tự hành trên trực thăng, cho phép trực thăng bay ở tất cả các yếu tố quỹ đạo và các yếu tố sứ mệnh khác nhau".

Kiểm soát bằng máy tính bảng lần đầu tiên được phát triển như là một phần của dự án Hệ thống tự động hóa buồng lái trong máy bay (ALIAS) của DARPA, và đôi khi được gọi là hệ thống "click and fly" (nhấp và bay). Theo DARPA, chiếc máy tính bảng bền chắc này có khả năng giao tiếp bằng giọng nói lẫn cảm ứng, và được cài các ứng dụng phần mềm được thiết kế đặc biệt để tận dụng các hệ thống tự hành hiện tại của trực thăng.

Ông Van Buiten  cho biết: "Bạn đưa ra các lệnh cơ bản lớn và nó phân loại tất cả các chi tiết. Nó chỉ đòi hỏi khoảng 10 phút đào tạo để sử dụng và "bạn có thể ngồi trên máy tính bảng và bay máy bay trực thăng, hoặc bạn có thể tắt máy bay và bay máy bay trực thăng bằng máy tính bảng".

Một hệ thống tự hành chủ chốt hiện có hoạt động với máy tính bảng được gọi là công nghệ "bay bằng dây". 

Theo Lockheed Martin, hệ thống bay truyền thống yêu cầu phi công phải trực tiếp điều khiển các hệ thống điều khiển thủy lực, dùng tay di chuyển các loại cáp và vòng tua để vận hành bộ truyền động thủy lực hoặc điện. Nhưng giờ đây, phi công chỉ cần nhập lệnh chuyến bay vào máy tính, và phần mềm sẽ tự vận hành thủy lực hoặc thiết bị truyền động điện theo các lệnh đó. 

Các lệnh của phi công được dịch sang các tín hiệu số chứ không phải là các hoạt động cơ học. Bằng cách loại bỏ một số phần cứng, công nghệ "bay bằng dây" sẽ làm giảm trọng lượng của máy bay, cho phép tốc độ nhanh hơn, thời gian bay dài hơn, theo báo cáo của Sikorsky. Các loại trực thăng tự động và bán tự động cũng có những chuyến bay an toàn theo cách này.

“Ngày nay, 3/4 số vụ tai nạn máy bay trực thăng đều bắt nguồn từ những chuyến bay có kiểm soát (CFIT). Chúng tôi nghĩ rằng một hệ thống tự động trên máy bay trực thăng, cộng với sự khéo léo của phi hành đoàn, có thể loại bỏ phần lớn những vụ tai nạn đó ", Van Buiten cho biết.

Các vụ tai nạn trên xảy ra khi các máy bay bay vào địa hình hiểm trở hoặc môi trường xấu (DVE). DVE có thể do thời tiết, bụi bẩn, thậm chí là do ánh sáng mặt trời quá chói. Loại bỏ những tai nạn này là một trong những mục tiêu của chương trình nâng cấp máy bay trực thăng lên thẳng trong tương lai, sử dụng các hệ thống tự động để phát triển máy bay an toàn và hiệu quả hơn.

Các hệ thống độc lập như công nghệ "bay bằng dây" mới có thể kiểm tra an toàn tự động được tích hợp trong phần mềm như Hệ thống Nhận thức và Cảnh báo địa hình (TAWS).

Phần mềm TAWS sử dụng tín hiệu GPS để xác định vị trí của máy bay và vị trí bay tương lai dọc theo đường bay của nó. Phần mềm chuyên dụng so sánh dữ liệu này với dữ liệu từ một cơ sở dữ liệu địa hình và cảnh báo các phi công khi có bất kỳ trở ngại ở đường bay tương lai. Van Buiten giải thích: "Thường thì trên máy bay trực thăng, hiệu suất bị giới hạn bởi các tiến trình khẩn cấp theo sau các lỗi của động cơ. Hệ thống tự động có thể nâng cao khả năng thực hiện các tiến trình khẩn cấp ở mức độ tốt hơn là các phi công”.

Theo tuyên bố của Sikorsky, một yếu tố quan trọng khác trong việc tự động hóa Black Hawk là tính toán điện năng. Trở lại đầu những năm 2000, chiếc siêu máy tính cần thiết để cung cấp năng lượng cho các hệ thống bay tự hành có thể lấp đầy cabin của Black Hawk và chiếm toàn bộ trọng tải của nó, nhưng bây giờ nó chỉ có kích cỡ của một lò nướng bánh mỳ.

Đoạn video của đợt kiểm tra máy bay trực thăng điều khiển bằng máy bay ALIAS đã được phát hành lần đầu tiên vào tháng 7 vừa qua. Theo DARPA, kế hoạch cho giai đoạn 3 của dự án bao gồm việc làm cho giao diện máy tính bảng thậm chí còn đơn giản hơn cho các nhà khai thác và thực hiện các hệ thống trên các nền tảng máy bay trực thăng khác nhau.

Ánh Dương
.
.
.