1.Một ngày cuối tháng 9-2014, người dân phường Cửa Nam, TP Vinh (Nghệ An) náo loạn khi Ngô Thị Xoan (45 tuổi) trú tại phường Cửa Nam cùng một số người bất ngờ mang quan tài đến đặt trước cửa nhà của ông Tôn Chí Hòa, cùng trú tại địa bàn này.
Ban đầu, mọi người chưa hiểu chuyện gì xảy ra, hiếu kỳ tập trung bên ngoài để theo dõi, chỉ đến khi lực lượng Công an có mặt, sự việc mới được làm sáng tỏ. Thì ra, chồng bà Xoan là Nguyễn Thành Tâm (tức Tâm “béo”) trước đây là tay cờ bạc bịp nổi tiếng thành Vinh. Tâm cùng với vợ thường xuyên mở các sòng bài trá hình, đứng ra tổ chức đánh bạc, còn Xoan thì làm dịch vụ phụ là cho vay nóng cắt lãi.
 |
| “Nữ quái” Ngô Thị Xoan. |
Vợ chồng Tâm-Xoan đã nhiều lần bị cơ quan chức năng bắt giữ, xử phạt, nhưng cứ sau mỗi lần chấp hành xong bản án, “số má” của họ lại dày thêm và hai vợ chồng tiếp tục các hoạt động phi pháp một cách liều lĩnh hơn trước.
Năm 2014, lần thứ 2 Ngô Thị Xoan tiếp tục xộ khám, chấp hành các bản án tù về tội chống người thi hành công vụ và đánh bạc, Tâm “béo” thông qua các con bạc thân quen đã móc nối để thiết lập đường dây đưa ma túy từ các huyện biên giới xứ Nghệ về TP Vinh bán lại kiếm lời. Đường dây này ngay sau đó đã bị triệt xóa, với tang vật khi bị bắt giữ là 3 bánh heroin. Nguyễn Thành Tâm bị kết án 20 năm tù.
Năm 2016, Xoan mãn hạn tù. Việc đầu tiên thị làm là tiếp tục con đường cờ bạc, cho vay nặng lãi tại các sới bạc và có hoạt động mua bán trái phép chất ma túy, mà theo trần tình của người đàn bà tội lỗi này thì đó là con đường kiếm tiền nhanh nhất để nuôi con nhỏ và “chạy án” cho chồng.
Trở lại với vấn đề Xoan mang quan tài đến trước nhà ông Tôn Chí Hòa. Quá trình nhờ người “chạy án” cho chồng, Xoan được con trai ông này là Tôn Chí Dũng hứa sẽ tác động để giảm án trước phiên xét xử nên Xoan đồng ý giao 800 triệu đồng cho Dũng.
Tuy nhiên, tại phiên tòa diễn ra vào ngày 15-9-2014, chồng Xoan vẫn bị kết án 20 năm tù nên sau nhiều lần đòi lại tiền bất thành, Xoan đã gọi đàn em của mình chở quan tài đến bêu riếu, thị uy hòng lấy lại số tiền đã đưa. Sự việc đã làm loạn cả khu phố suốt buổi chiều, chỉ đến khi lực lượng Cảnh sát phản ứng nhanh 113 và Công an TP Vinh có mặt, an ninh trật tự mới được vãn hồi.
Chưa dừng lại ở đó, trong thời gian cả bố lẫn mẹ đang thụ án trong trại giam, con trai cả của gia đình là Nguyễn Thành Tuấn ôm mộng nối gót bố mẹ điều hành sòng bạc di động của gia đình, nhưng tuổi trẻ bốc đồng, chẳng mấy chốc sa vào ngõ cụt. Tuấn bị bắt không lâu sau ngày mẹ nhập trại, với 2 tội danh là đánh bạc và cướp tài sản, hiện đang thụ án tại Trại giam số 6 (Tổng cục VIII-Bộ Công an).
 |
| Hình ảnh Ngô Thị Xoan mang quan tài đi đòi nợ 3 năm trước. |
Ngay khi Xoan vừa mãn hạn tù, em gái là Ngô Thị Hạnh đã bị Công an TP Vinh bắt quả tang về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, tang vật thu giữ 1,1kg ma túy đá. Sau những vết trượt liên tiếp của bản thân, cõng trên mình 3 tiền án, đến lượt chồng, con trai rồi em gái đang phải xộ khám, lẽ ra Xoan phải coi đó là bài học, nhưng người đàn bà này vẫn mụ mị lao vào cái chết trắng, thiết lập lại đường dây ma túy cũ của chồng để ôm mộng làm giàu mà không biết rằng, ngay từ đầu năm 2017, thị đã lọt vào tầm ngắm của trinh sát.
Đến ngày 21-3, khi đang vận chuyển và tàng trữ 2 bánh heroin, Xoan đã bị bắt quả tang. Cánh cửa trại giam lại mở toang trước mắt, và lần đi này với Xoan là những tháng ngày dài đằng đẵng, không hẹn ngày trở về.
2. Một ngày cuối tháng 5-2017, trong chuyến công tác tại huyện biên giới Quế Phong (Nghệ An), chúng tôi quyết định ghé thăm gia đình phạm nhân Hà Thị Sâm (41 tuổi), trú tại bản Na Công, xã Quế Sơn.
Sâm là trường hợp khá hi hữu mà trước đó, quá trình tác nghiệp tại Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An, chúng tôi ám ảnh vì thị đang mang thai. Bản án đang chờ thực thi đối với người mẹ tội lỗi này là 7 năm tù về tội danh mua bán trái phép chất ma túy.
Ông Hà Văn Dũng (70 tuổi), bố đẻ của Sâm ôm đứa cháu ngoại mới hơn 5 tuổi, kể: “Nó là đứa con gái bất hạnh nhất trong số 5 đứa con của gia đình. 16 tuổi lấy chồng, sinh được hai đứa con thì chồng nghiện, nhiễm HIV, sau đó lập bập theo chân bạn nghiện đi buôn bán ma túy, bị bắt giữ và chết vì bệnh tật trong trại giam.
Túng quẫn vì phải nuôi 2 con nhỏ, Sâm nối gót chồng kiếm tiền bất chính, rồi cũng rất nhanh chóng vào thụ án tại trại giam, để lại hai đứa con thơ cho ông bà ngoại nuôi dưỡng.
Sau khi mãn hạn tù, Sâm không về nhà mà sống già nhân ngãi, non vợ chồng với một người đàn ông đã có vợ con ở huyện Quỳ Châu. Gã này cũng là con nghiện, lại dắt Sâm đi buôn ma túy. Cả hai bị bắt khi đang cố gắng tuồn “hàng trắng” vào Trại giam số 3 để tiêu thụ”.
 |
| Cháu Cụt Thị H., con gái phạm nhân Cụt Thị Oanh. |
Bị kết án 7 năm tù, nhưng thụ án chưa đầy năm, nhân tình của Hà Thị Sâm đã chết vì bệnh tật, còn Sâm phải nuôi con trong trại giam. Được biết, gia đình ông Hà Văn Dũng, ngoài Sâm còn có Hà Văn Dưỡng cũng sa chân vào ma túy và năm 2011, bị kết án 7 năm 6 tháng tù, thụ án tại Trại giam Đồng Sơn (Quảng Bình).
Tháng 4-2016, Dưỡng chết vì bệnh tật, gia đình quá nghèo không có tiền thuê xe đưa thi thể con trai về quê mai táng nên đành bất lực. Nhìn vào đôi mắt xa xăm của người đàn ông đã từng kinh qua chiến tranh này, bất giác tôi nhận thấy có điều chi đó dường như ông nửa muốn chia sẻ, nửa muốn giấu giếm. Để rồi phút cuối, đôi mắt của ông ầng ậng nước khi thừa nhận, tội lỗi của các con hôm nay là do vợ chồng ông gieo rắc.
Hóa ra, vì đói nghèo, túng quẫn mà năm 2009, vợ ông đã lén lút đi buôn ma túy để cung cấp hàng cho con nghiện trên địa bàn. Cũng năm này, bà bị bắt, phải chịu mức án 4 năm tù giam.
Nhà thiếu đi bàn tay sắp đặt của người vợ, ông Dũng mới thấy túng bấn đủ bề, bản lĩnh không chiến thắng nổi cám dỗ, ông đã theo vết trượt của vợ. Lưới trời lồng lộng, 3 năm sau ngày vợ nhập trại, ông cũng phải tra tay vào còng.
Ngày vợ chồng mãn hạn tù là hai đứa con tiếp nối con đường chết. Nỗi ân hận ngập tim, ông bà quyết định đến Trại giam, xin đứa cháu ngoại về để chăm sóc, nuôi dưỡng. Hiện, cháu bé đã vào lớp 1, được đi học như bao bạn bè cùng trang lứa khác, và đó là niềm an ủi duy nhất, để mỗi lần nghĩ về con cái, cả ông lẫn bà đều nhẹ bớt được cảm giác tội lỗi, hờn tủi.
3. Cũng tại điểm nóng ma túy huyện Quế Phong, câu chuyện của nữ phạm nhân Cụt Thị Oanh (28 tuổi), hiện đang thụ án tại Trại giam số 6 đã dẫn chúng tôi đến với người thân duy nhất là anh Cụt Văn Nguyên, anh trai của Oanh, hiện là người bảo hộ, nuôi dưỡng đứa con gái của Oanh.
Ngôi nhà tuềnh toàng nằm chênh vênh giữa quả đồi tại bản Na Nhắng, xã Tiền Phong, vắng bóng người qua lại nên thoạt trông cứ hiu hắt, quạnh quẽ như chính chủ nhân của nó vậy. Con gái Oanh là cháu Cụt Thị H, năm nay đã 11 tuổi, nhưng không còn đến trường, phần vì không có tiền, phần nữa vì bị chúng bạn xa lánh.
Anh Nguyên kể, đời em gái anh là một cuốn sách buồn không đánh số trang, 14 tuổi lấy chồng, vớ phải anh chồng nghiện, do không đủ bản lĩnh, thiếu kinh nghiệm sống lên Oanh cũng bị cuốn theo cơn lốc trắng. Khi hết tiền để tiêm chích, cả hai vợ chồng đi buôn bán ma túy và bị bắt.
 |
Ông Hà Văn Dũng cùng đứa cháu ngoại đón về từ trại giam.
|
Thời điểm ấy là năm 2010, sau khi thụ án được 3 năm, Oanh mãn hạn tù. Trở về quê mới hay chồng đã chết trong trại giam vì nhiễm HIV giai đoạn cuối. Tất tả đi xét nghiệm, người vợ bất hạnh chết thêm lần nữa khi biết mình đã nhiễm vi-rút này từ chồng.
Chán chường, Oanh lại lao thân vào con đường cũ để sống tạm qua ngày và chỉ một năm sau ngày ra trại, Oanh lại tiếp tục bị bắt về hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Mang trong mình căn bệnh thế kỷ, lại đang thụ án trong trại giam, cánh cửa cuộc đời của Oanh coi như đã đóng sập trước mắt.
Nhìn bé gái thơ thẩn, quanh quẩn dưới chân nhà sàn quạnh quẽ, bất giác tôi lại nhớ đến tâm niệm nhỏ nhoi của phạm nhân Cụt Thị Oanh trong lần gặp thị tại Trại giam, rằng không biết có sống đến ngày mãn hạn tù để về gặp lại con lần nữa hay không.Vì từ khi xộ khám đến nay, mẹ con chưa một lần gặp nhau. Ước mơ ấy có lẽ là quá xa xỉ đối với một người đang trong hoàn cảnh như Oanh.
Thiên Thành