Cuộc chiến chống ma túy ở Mexico

Thứ Hai, 25/07/2016, 08:36
Cuộc chiến chống ma túy ở Mexico đã diễn ra dai dẳng nhiều thập kỷ nay nhưng trước những diễn biến ngày càng phức tạp và nghiêm trọng.

Ngày 11/12/2006, chính phủ Mexico chính thức coi đây là cuộc chiến quốc gia với các băng đảng ma túy ở nước này với việc huy động tổng lực các lực lượng tham gia và những biện pháp quyết liệt chưa từng có, chuyển từ giai đoạn phòng ngừa sang chống và chiến tranh.

Cuộc chiến được phát động trên toàn lãnh thổ Mexico, trong đó tập trung ở các khu vực Baja California, Durango, Sinaloa, Guerrero, State of Mexico, Chihuahua, Michoacán, Tamaulipas, Nuevo León, Veracruz, Coahuila, Jalisco, San Luis Potosí, Nayarit, Zacatecas, Oaxaca, Morelos và Sonora. 

Ngay sau lời tuyên chiến đanh thép của mình, Tổng thống Felippe Calderon ra lệnh điều 6.500 binh sỹ tới bang Michoacan để tấn công các băng đảng ma túy đang lộng hành ở đây. 

Tiếp sau đó, trong nhiều năm, cảnh sát và quân đội Mexico đã triệt phá được nhiều tổ chức buôn bán ma túy lớn, bắt hoặc tiêu diệt nhiều “bố già ma túy” khét tiếng như Joaquín Guzmán Loera, Miguel Trevino Morales, Heriberto Lazcano Lazcano, Omar Trevino Morales… 

Hàng trăm tấn ma túy bị thu giữ và tiêu hủy, thu giữ được tiền và số tài sản trị giá hàng trăm triệu USD của các băng đảng ma túy.

Hậu quả cuộc chiến chống ma túy rất khốc liệt.

Interpol ước tính lợi nhuận mà các băng đảng buôn bán ma túy tại Mexico thu được có thể lên đến 49,4 tỷ USD mỗi năm. Tội phạm ma túy Mexico chiếm tới 90% thị phần đưa cocaine vào Mỹ (với nguồn hàng chủ yếu xuất  phát từ Colombia) và chi phối thị phần ma túy thế giới về cần sa, ma túy tổng hợp, heroine. 

Tình trạng nghèo đói, lạc hậu, thiếu giáo dục và sự chênh lệch giàu nghèo quá lớn trong xã hội Mexico cũng góp phần vào sự phức tạp của tình hình ma túy ở nước này. Có đến 35% dân số nước này sống dưới mức nghèo khổ và đây chính là nguồn cung nhân lực tiềm năng cho các công đoạn sản xuất, buôn bán ma túy. 

Số thành viên trực tiếp của các băng đảng ma túy Mexico lên đến khoảng 450.000 người và hơn 3,2 triệu người Mexico đang có cuộc sống phụ thuộc hoàn toàn hoặc một phần vào các hoạt động liên quan đến ma túy. Một số thành phố của Mexico chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của ma túy, trong đó kinh tế thành phố Ciudad Juarez chịu ảnh hưởng lớn nhất với 60% do ma túy chi phối.

Cảnh sát bắt giữ trùm ma túy, thu giữ lượng ma túy và vũ khí lớn.

Sau các cuộc chiến với chính phủ và các cuộc thanh toán đẫm máu tranh giành thị phần với nhau, hiện nay chỉ còn lại một số băng đảng ma túy lớn đang thống trị thị trường ma túy Mexico, đó là các băng Los Zetas, Sinoloa, Gulf, La Familia, Tijuana, Knights Templar, Beltran-Leyva, Juarez… 

Các băng nhóm này đều có số thành viên lên đến hàng chục ngàn tên, được tổ chức rất chặt chẽ và có cương lĩnh, điều lệ hoạt động với chế tài nghiêm khắc, chỉ huy bởi những đối tượng rất kinh nghiệm và tinh vi. 

Chúng được tổ chức tốt theo mô hình trong quân đội nên có tính kỷ luật và trung thành cao. Vai trò của ông trùm và các chỉ huy là tuyệt đối trong tổ chức. Nhiều đối tượng từng là cảnh sát, sỹ quan quân đội được ưu tiên tuyển dụng vào các vị trí quan trọng trong băng đảng ma túy càng làm tăng sức mạnh cho chúng và thủ đoạn đối phó với chính phủ chuyên nghiệp hơn. 

Các băng đảng tìm cách cài cắm các nhánh hoạt động vào sâu trong các cơ quan chính quyền, dân chúng và cộng tác chặt chẽ với các băng đảng ma túy ở Mỹ, Colombia, châu Âu, châu Á để hoạt động xuyên quốc gia, mở rộng thị phần sang các thị trường mới. 

Các băng đảng này được trang bị rất hiện đại, có cả vũ khí hạng nặng, trực thăng vũ trang và máy bay phản lực để vận chuyển ma túy hoặc chống lại cảnh sát, quân đội khi bị vây bắt.

Để đối phó với các biện pháp phòng chống của chính quyền Mỹ, các băng đảng ma túy Mexico thuê những người đã từng là chuyên gia phòng chống ma túy, kiểm soát biên giới Mỹ hoặc mua chuộc một số cảnh sát, hải quan để tư vấn cho chúng lọt qua các vòng kiểm soát. 

Cùng với đó là các vụ ám sát, khủng bố nhằm vào các cơ quan chính phủ và quan chức tòa án, công tố, cảnh sát, quân đội nhằm làm giảm nhuệ khí chính phủ, khiến những người có chức trách chùn chân. 

Một số vụ hành quyết man rợ theo kiểu các tổ chức khủng bố vẫn thường làm được các băng nhóm ma túy tiến hành nhằm vào quan chức chính phủ, sau đó tung lên mạng Internet để dằn mặt. Một số vụ chúng sát hại sỹ quan cảnh sát sau đó treo xác lên cây hoặc vứt trên đường cao tốc để thị uy. 

Chúng sử dụng các loại vũ khí hiện đại được mua từ thị trường chợ đen ở Mỹ để chống lại chính cảnh sát Mỹ và cảnh sát, quân đội Mexico. Ngoài ra, các băng đảng còn mua vũ khí từ Tây Ban Nha, Trung Quốc, Italia, Đức và Romania để trang bị tận răng cho các thành viên. Trong nhiều vụ, các băng đảng ma túy sẵn sàng dàn trận với quy mô lớn chống trả lực lượng vây bắt, gây ra nhiều thiệt hại về sinh mạng và phương tiện cho quân chính phủ. 

Trong một số chiến dịch vây bắt các băng nhóm ma túy, chính phủ Mexico phải huy động cả hải quân, không quân sử dụng tàu chiến tấn công, ngăn chặn và máy bay chiến đấu thả bom, trực thăng vũ trang bắn rocket vào các trận địa của chúng, hỗ trợ bộ binh và cảnh sát tiến quân vào sào huyệt…

Tàu ngầm vận chuyển ma túy bị bắt giữ.

Cuộc chiến ma túy không chỉ phức tạp ở sự đối đầu giữa chính phủ với các băng đảng ma túy lớn mà còn là cuộc thanh lọc chính trong nội bộ các cơ quan công quyền khi nhiều quan chức đã nhúng chàm, bị các băng đảng mua chuộc, dụ dỗ, ép buộc tham gia bảo kê, che giấu hoặc trực tiếp buôn bán ma túy. 

Trong cuộc chiến này, mỗi năm đã có hàng ngàn sỹ quan cảnh sát, quân đội, cán bộ hải quan, quan chức chính quyền các cấp… bị bắt giữ vì dính líu đến ma túy, bao gồm cả một số sỹ quan cấp cao hoặc quan chức lớn trong bộ máy chính phủ.

Trong 10 năm, chính phủ Mexico thực hiện cuộc chiến chống ma túy với nhiều biện pháp quyết liệt, 260.000 binh sỹ quân đội và 35.000 sỹ quan cảnh sát đã được huy động tham gia chiến dịch này. Kết quả thu được rất to lớn nhưng thiệt hại cũng vô cùng khủng khiếp. 

Gần 5.000 sỹ quan cảnh sát và binh sỹ đã hy sinh trong cuộc chiến không khoan nhượng này, gần 13.000 đối tượng buôn bán ma túy bị tiêu diệt, hơn 121.000 tên bị bắt giữ, hàng chục ngàn thường dân bị chết. 

Nước Mỹ cũng phải gánh chịu thiệt hại khi một số đặc vụ chống ma túy bị thương và hơn 500 dân thường sống tại các khu vực giáp biên giới Mexico bị sát hại. Tổng số sinh mệnh phải trả cho cuộc chiến khốc liệt này đến nay đã lên đến gần 170.000 người.

Hiện nay, chính phủ đang tiếp tục thực hiện cuộc chiến. Các cơ quan thi hành pháp luật Mexico đang phối hợp chặt chẽ với Cảnh sát Mỹ, Colombia, Interpol, Europol và cảnh sát các nước khác… nhằm chặt đứt nguồn cung, các con đường vận chuyển, lật tẩy các thủ đoạn rửa tiền của các băng đảng ma túy để triệt tiêu đường sống của chúng kết hợp với các chiến dịch tấn công quân sự. 

Chính phủ Mexico hiểu rằng việc tìm và diệt các băng đảng ma túy chưa phải là giải pháp tối ưu mà muốn giải quyết gốc rễ của cuộc chiến này cần rất nhiều giải pháp tổng thể khác. 

Trong đó, chính phủ đang ưu tiên các giải pháp xóa đói giảm nghèo, đẩy mạnh giao thông, giáo dục, y tế… tại các khu vực trọng điểm, kết hợp với tăng cường tuyên truyền, giáo dục về tác hại, ý thức phòng chống ma túy, tuân thủ pháp luật cho người dân. 

Ngân sách chính phủ hằng năm ngoài phần chi cho quân đội, cảnh sát thực hiện các chiến dịch chống ma túy còn dành một phần đáng kể để thực hiện các dự án dân sinh nhằm “kéo” dân về với cuộc sống không liên quan đến ma túy.

Đoàn Hoàng
.
.
.