Xây dựng kế hoạch phát triển thị trường chứng khoán dài hạn, không “ăn đong” từng năm

• Đánh cồng phiên giao dịch đầu xuân, Thủ tướng nhắn nhủ thay đổi tư duy chứng khoán
• Sẽ thành lập Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam

Vượt trước 2 năm chỉ tiêu

Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán nhà nước Trần Văn Dũng cho biết cùng với xu hướng giảm chung của thị trường chứng khoán (TTCK) toàn cầu, chỉ số chứng khoán Việt Nam năm 2018 lần đầu tiên giảm điểm sau 5 năm tăng trưởng liên tiếp nhưng mức giảm điểm của TTCK Việt Nam vẫn khiêm tốn so với nhiều thị trường trên thế giới và trong khu vực.

Theo đánh giá năm 2018 TTCK là kênh huy động vốn hữu hiệu cho cả Chính phủ và khu vực tư nhân và được đánh giá là thị trường thành công nhất khu vực Đông Nam Á về huy động vốn trong năm 2018 .

Dòng vốn gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục vào ròng trên TTCK Việt Nam trong khi nhà đầu tư nước ngoài rút ròng ở các thị trường trong khu vực. Tính chung trong cả năm 2018, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng khoảng 43.900 tỷ đồng trên thị trường cổ phiếu chứng chỉ quỹ, tập trung vào các giao dịch thỏa thuận lớn.

Số liệu cho biết quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 3,9 triệu tỷ đồng, tăng 12,7% so với cuối năm 2017, tương đương với 71,6% GDP năm 2018, đã vượt trước 2 năm chỉ tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2020. Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu tiếp tục duy trì đà tăng trưởng so với năm 2017, với mức tăng 29%, từ 5.000 tỷ đồng/phiên năm 2017 lên 6.500 tỷ đồng/phiên năm 2018. Cùng với đó, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết năm 2018 có sự cải thiện đáng kể so với năm trước đó về cả doanh thu (tăng 15,2%) và lợi nhuận sau thuế (tăng 21,4%).

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VGP/Thành Chung

Theo đánh giá của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, TTCK đã và đang trở thành kênh dẫn vốn trung và dài hạn ngày càng quan trọng trong nền kinh tế, thúc đẩy xã hội hóa việc huy động vốn, góp phần tích cực vào tái cơ cấu và đẩy mạnh quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và hội nhập quốc tế; công tác tái cơ cấu thị trường đã được triển khai quyết liệt theo Đề án đã được phê duyệt.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cũng cho biết, Bộ Tài chính, UBCKNN sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, thực hiện theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế, hoàn thiện Luật Chứng khoán (sửa đổi) trình Chính phủ để trình Quốc hội xem xét thông qua trong năm 2019; tập trung triển khai Đề án thành lập Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam và nhiều giải pháp phát triển thị trường, nâng hạng thị trường Việt Nam.

TTCK đã và đang trở thành kênh dẫn vốn quan trọng (ảnh minh họa)

Đảm bảo tính minh bạch

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ biểu dương những kết quả tích cực mà UBCKNN đạt được trong năm 2018. Phó Thủ tướng đánh giá: “2018 là năm TTCK Việt Nam vượt khó thành công”.

Theo Phó Thủ tướng, vốn hóa toàn thị trường hiện đã bằng 110% GDP, bằng tổng dư nợ tín dụng vào giai đoạn cuối năm 2015, đầu năm 2016. Điều quan trọng hơn là cơ cấu thị trường thay đổi theo hướng tích cực. Trước đây, 80% trái phiếu Chính phủ do các tổ chức tín dụng nắm, giờ chỉ còn chiếm 39 - 40%, còn lại các quỹ nắm.

Trái phiếu Chính phủ phát hành trước đây chỉ có kỳ hạn 2 - 3 năm, giờ kéo dài tới hơn 10 năm và lãi suất giảm xuống. Kết quả, không chỉ Chính phủ, mà các DN cũng huy động được vốn. Năm 2018, TTCK Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường huy động vốn thành công nhất trong số các quốc gia ASEAN, vượt qua Singapore.

Kết quả đó cho thấy, TTCK Việt Nam đã đóng góp một phần không nhỏ cho thành công của nhiều doanh nghiệp, thông qua huy động vốn, các doanh nghiệp có điều kiện mở rộng sản xuất, kinh doanh và phát triển, giảm áp lực vay ngân hàng; hỗ trợ tốt cho công tác cổ phần hóa , tạo ra một cơ cấu thị trường vốn Việt Nam cân đối hơn, hiệu quả hơn, hỗ trợ cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.

Theo quan điểm Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ  Bộ Tài chính cần đẩy mạnh sắp xếp, cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước gắn với niêm yết trên TTCK. Bên cạnh đó, cần nghiêm túc công khai doanh nghiệp đã cổ phần hóa, đủ điều kiện nhưng chưa niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK, kiên quyết xử lý trách nhiệm của người đứng đầu nếu vi phạm. Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tài chính, UBCKNN kế hoạch lên tổng thể và tham vọng là cơ cấu lại và phát triển TTCK Việt Nam trước mắt tới năm 2020 và lộ trình tới năm 2025 chứ không phải ăn đong từng năm. Phấn đấu đến năm 2020, thị trường cổ phiếu đạt 100% GDP, số lượng nhà đầu tư đạt 3% dân số. Đồng thời tạo cơ chế phát triển nhà đầu tư chuyên nghiệp, đa dạng hóa các sản phẩm chứng khoán, triển khai chứng quyền có đảm bảo.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VGP/Thành Chung

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo UBCKNN phối hợp với với các Bộ, ngành liên quan thực hiện những việc cụ thể: tiếp tục phát triển TTCK theo hướng lành mạnh, minh bạch, an toàn, bền vững có khả năng chống lại các cú sốc, va đập từ bên ngoài. Tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách tạo chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện về cả chất và lượng của TTCK, nâng cao vai trò vị thế của TTCK trong nền kinh tế.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo UBCKNN tập trung đẩy mạnh công tác tái cấu trúc các tổ chức kinh doanh chứng khoán, tiếp tục thanh lọc các tổ chức kinh doanh chứng khoán yếu kém về quy mô vốn và chất lượng dịch vụ. Tăng cường năng lực kiểm tra, giám sát, quản lý và cưỡng chế thực thi của cơ quan quản lý nhà nước đối với TTCK theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế. Trong đó, tăng quyền tiếp cận thông tin, ưu tiên thiết lập các cơ chế giám sát, cảnh báo sớm, có kịch bản phòng ngừa khủng hoảng, bảo đảm hoạt động ổn định, an ninh tài chính quốc gia.