Những “kho bom” chờ phát nổ trong các khu dân cư Quảng Trị

• Rùng mình với những “kho bom” trong khu dân cư
• Kho "bom" nổ chậm dưới đường dây cao thế
• Bất cẩn, cây xăng sẽ thành “kho bom” giữa phố

“Kho bom” này nằm trong khuôn viên nhà bà Nguyễn Thị Quyên, khóm Ka Tăng, thị trấn Lao Bảo, huyện miền núi Hướng Hóa. Qua kiểm tra, Đội rà phá bom mìn lưu động tỉnh Quảng Trị phát hiện có tới trên 260 đầu đạn pháo, bom các loại. Chúng đều còn nguyên kíp nổ và ngòi nổ, đang có nguy cơ phát nổ bất cứ lúc nào, với khả năng sát thương là rất khủng khiếp.

“Chúng gồm đầu đạn 2 mm, đạn pháo 85, đạn cối 80, đạn Rocket, kíp phốt pho M23. Đặc biệt, có một đuôi bom còn nguyên ngòi nổ MK 82”, một cán bộ Đội rà phá bom mìn lưu động tỉnh Quảng Trị cho biết. Làm việc với cơ quan chức năng, bà Quyên trình bày, gia đình bà làm nghề mua bán phế liệu, do không biết nên bà đã thu mua những vật liệu nổ kể trên. 

Sau khi xem tin tức trên các đài, báo về vụ nổ ở Văn Môn, Yên Phong, Bắc Ninh, bà tá hỏa phát hiện nguy cơ phát nổ tại vựa phế liệu của gia đình mình nên trình báo cơ quan chức năng.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Chủ tịch UBND thị trấn Lao Bảo cho biết: “Chính quyền, cơ quan chức năng địa phương đã nhiều lần kiểm tra các điểm thu mua phế liệu trên địa bàn; nhắc nhở các hộ dân làm nghề này phải tuyệt đối tuân thủ các điều luật, quy định liên quan. Tuy nhiên, do chưa trực tiếp thấy các hậu quả, hơn nữa do hám lời, một số người đã bất chấp các quy định, lén lút thu mua, tàng trữ, buôn bán vật liệu nổ trái phép”.

“Hiện tại, UBND thị trấn Lao Bảo đang chỉ đạo các đơn vị chức năng liên quan của địa phương tích cực kiểm tra tình hình thực tế trong các khu dân cư trên địa bàn về các hoạt động thu mua, buôn bán phế liệu, qua đó phát hiện xử lý nghiêm khắc đối với những trường hợp vi phạm pháp luật. Đặc biệt, nghiêm cấm và buộc phải di dời những kho phế liệu nằm trong khu dân cư nhằm đề phòng những rủi ro, bất trắc xảy ra”, ông Dũng cho biết thêm.

Ông Nguyễn Quân Chính, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị chia sẻ: “Có lẽ không nơi nào vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh nhiều như ở Quảng Trị. Vì mưu sinh, hàng chục năm nay, có không ít người dân, hộ gia đình làm nghề rà tìm, buôn bán phế liệu chiến tranh vốn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. 

Từ sau giải phóng đến nay, Quảng Trị đã xảy ra hàng nghìn vụ tai nạn do bom, mìn, vật liệu nổ sót lại, làm hơn 8.500 người thương vong, trong đó có không ít vụ do người dân rà tìm phế liệu chiến tranh, cuốc trúng bom, mìn phát nổ; cưa bom, mìn để bán các vật liệu của nó.

Chính quyền, ban ngành chức năng, các đoàn thể địa phương và đặc biệt là các tổ chức phi chính phủ giúp Quảng Trị rà phá bom, mìn làm sạch đất đai, đã tổ chức thông tin, tuyên truyền cho người dân về nguy cơ bom, mìn, vật liệu chưa phát nổ hàng trăm đợt mỗi năm. Với công tác này, Quảng Trị đã từng bước hạn chế được những rủi ro về bom, mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh gây ra.

Tuy nhiên, do gánh chịu quá nhiều bom, mìn rải xuống trong chiến tranh, đến nay nhiều nơi ở Quảng Trị vẫn còn sót lại bom, mìn trong chiến tranh chưa phát nổ, rất nguy hiểm cho người dân, nhất là đối với các hoạt động lao động, phát triển sản xuất nông nghiệp. “Cùng ngày với việc phát hiện “kho bom” nói trên, Đội rà phá bom mìn lưu động tỉnh Quảng Trị cũng đã nhận được tin báo của người dân về một quả bom khủng trồi lên khỏi mặt đất tại bờ suối thuộc thôn Long Giang, xã Tân Long, huyện Hướng Hóa. Quả bom này nặng tới 227 kg, dài 1,54 m, là loại bom MK82 do Quân đội Mỹ sản xuất và ném xuống địa bàn xã Tân Long vào khoảng năm 1968”, ông Chính chia sẻ thêm.  

Theo thống kê của cơ quan chức năng địa phương, trong năm 2017 và tháng đầu năm 2018, Quảng Trị đã trên 20 lần phát hiện, xử lý bom, mìn vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh. Trong đó, tập trung nhiều nhất ở khu vực thị trấn Lao Bảo, huyện miền núi Hướng Hóa.

Phát hiện, xử lý các "kho bom" trong các khu dân cư ở Quảng Trị.

Trở lại tình trạng các chủ vựa phế liệu “đặt” các “kho bom” trong các khu dân cư ở Quảng Trị, chúng tôi theo lời giới thiệu của các nhân viên rà phá bom mìn thuộc tổ chức MAG tại địa phương này, đến một số huyện trên địa bàn như Hướng Hóa, Gio Linh, Triệu Phong…, chứng kiến không ít cảnh lạnh sống lưng. 

Theo ghi nhận, những điểm thu mua này được xây dựng sát với nhà ở hoặc bỏ lộ thiên ngay trên sân nhà. Thế nhưng, khi hỏi về nguy cơ phát nổ của nó, bà con làm nghề này đều nói một cách rất chủ quan: “Có chi mà nổ chú. Bọn tui khi mua lựa ra hết những cái còn có thể nổ để đem vứt hoặc tháo gỡ lấy đồng, nhôm rồi. Còn lại đó toàn là sắt vụn không thôi”.