Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường - giám định viên pháp y Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Hòa Bình:

Người 'ăn cơm ma'

Thứ Sáu, 12/06/2015, 14:00
Người 'ăn cơm ma' là cách ví von mà đồng nghiệp nhắc về nghề giám định viên pháp y, một nghề mà chỉ nhắc đến thôi cũng cảm thấy sởn gai ốc. Ấy vậy mà Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường - giám định viên pháp y Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh luôn tự hào vì được sống với niềm đam mê từ thuở nhỏ.

Từ gần 20 năm nay, Trung tá Đỗ Đình Nhường quen với công việc gian khổ ấy. Tâm huyết với nghề, khát khao cháy bỏng được làm rõ sự thật, minh oan người vô tội, bắt “tử thi tố cáo hung thủ”, góp phần mang lại cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.

Năm 1986, tốt nghiệp Trung cấp Y – Hà Nội, Đỗ Đình Nhường công tác tại quê nhà xã Liệp Tuyết, huyện Quốc Oai, Hà Nội. Vốn là người có năng lực, anh nhanh chóng khẳng định bản thân và được cử làm Bệnh xá trưởng Trạm Y tế xã Liệp Tuyết. Người dân Liệp Tuyết nhớ tới anh, một người Bệnh xá trưởng tâm huyết, tận tụy với công việc, không nề hà bất kỳ việc gì, dù công việc đó đầy khó khăn, vất vả. Nhà nào có người đau ốm, anh cử cán bộ tới thăm khám, thậm chí những việc ma chay, hiếu hỉ anh có mặt để động viên, chia sẻ buồn vui với gia đình. 

Khoảng thời gian gần 10 năm công tác tại Trạm Y tế Liệp Tuyết giúp anh có thêm kinh nghiệm, thấu hiểu tâm tư, tình cảm và hoàn cảnh khó khăn, vất vả của người dân. Anh luôn tâm niệm, việc gì có ích cho nhân dân phải cố gắng làm, việc gì có hại cho dân phải tuyệt đối tránh. 

Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường.

“Làm việc gì cũng phải xuất phát từ cái tâm trong sáng, phải có tấm lòng bao dung, độ lượng. Có như vậy thì dù ở đâu, làm việc gì mình cũng thấy toại nguyện, không hổ thẹn với đời” – anh Nhường chia sẻ.

Đến năm 1994, Đỗ Đình Nhường tiếp tục được cử đi học Đại học Y Thái Bình, hệ chuyên tu. Quãng thời gian 3 năm thật sự bổ ích đối với anh. Anh lĩnh hội được nhiều kiến thức mới, được thử nghiệm những thiết bị kỹ thuật tiên tiến. Anh miệt mài học tập, trau dồi kiến thức để mai này cống hiến cho xã hội. 

Ra trường với tấm bằng loại khá, Đỗ Đình Nhường vững tin hơn vào con đường đã chọn, mặc dù biết rằng, đó là công việc đầy khó khăn, gian khổ mà không phải ai cũng dám đi. Nhận thấy tố chất đặc biệt của anh, đầu năm 1998, Công an tỉnh Hòa Bình quyết định tuyển dụng anh vào công tác trong ngành, trực tiếp làm công việc mà anh được đào tạo. Đó là giám định viên pháp y. 

Mặc dù đã qua thực tế công tác, Đỗ Đình Nhường vẫn không khỏi bỡ ngỡ bởi môi trường công tác mới, nhiều áp lực. Bình quân mỗi năm, lực lượng kỹ thuật hình sự phải khám nghiệm khoảng 200 tử thi. Trong đó, nhiều tử thi đang trong quá trình phân hủy, thối rữa, hắc ám, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cao. 

Anh học được ở đàn anh đi trước tính thận trọng, tỉ mỉ, say sưa với nghề. Khi nhìn nhận, đánh giá vấn đề cần thực hiện một cách khách quan, toàn diện, chính xác bởi chỉ một nhận định chủ quan, duy ý chí, sẽ gây hậu quả khôn lường, làm sai lệch bản án, chệch hướng điều tra của cơ quan chức năng. Tính cách đó ăn sâu vào con người Đỗ Đình Nhường, anh ít nói về mình. Chỉ có công việc mới thực sự lôi cuốn anh vào câu chuyện.

Chuyện “ăn cơm ma” với các giám định viên pháp y là việc bình thường. Anh đùa rằng, nhiều lúc các anh “ăn cơm ma” còn nhiều hơn cơm nhà. Do tính chất công việc, có khi nhiều ngày không có vụ việc, song có ngày dồn dập án mạng, tai nạn giao thông... Đội giám định pháp y gồm 3 người nên áp lực công việc càng lớn hơn. Các anh thay phiên nhau trực ban tại đơn vị và sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ trong mọi tình huống. 

Là một cảnh sát điều tra, nhiệm vụ rất khó khăn, phức tạp, là giám định viên pháp y thì nhiệm vụ lại càng nặng nề gấp bội. Xét ở góc độ tâm linh, việc khám nghiệm tử thi là làm thay người chết để nói lên lẽ phải, thay người chết tố giác tội phạm. Tuy nhiên, để vạch trần bộ mặt của kẻ phạm tội, bác sỹ Nhường và đồng đội phải đánh đổi nhiều mồ hôi, công sức, trí tuệ, thậm chí cả sức khoẻ, tính mạng của bản thân để tìm ra lẽ phải, trả lại sự công bằng cho xã hội.

Vào khoảng tháng 7/2008, trong quá trình khai thác than tại xóm Mường Vọ, xã Cuối Hạ, huyện Kim Bôi (Hòa Bình), những người công nhân đã phát hiện dưới đáy hầm sâu gần 100m có một xác người đang ở giai đoạn phân hủy, chỉ còn lại bộ hài cốt. Theo ghi nhận, hầu hết người dân địa phương cho rằng đây là vụ “tai nạn rủi ro”, nạn nhân không may rơi xuống mỏ than dẫn đến tử vong. 

Ngay sau đó, Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường cùng bộ phận khám nghiệm được điều động tới hiện trường. Hiện trường là khu vực khá vắng vẻ, hoang sơ, nằm cạnh con suối. Việc triển khai khám nghiệm gặp rất nhiều khó khăn, phức tạp. Không quản ngại khó khăn, vất vả, anh đã trực tiếp xuống dưới đáy hầm than để tiến hành khám nghiệm. 

Lúc này, quần áo của anh lấm lem bùn đất, khuôn mặt xám xịt, không gian ngột ngạt khiến nhiều đồng đội cảm thấy e ngại. Khắc phục khó khăn, không lâu sau anh tiếp cận được bộ hài cốt ghê rợn. Thông qua công tác khám nghiệm, các giám định viên phát hiện xương sọ bộ hài cốt bị rạn nứt, phía sau gáy đỉnh đầu có một vết lõm tròn và vỡ một mảnh nhỏ. Với kinh nghiệm trong nghề, anh chú ý tới những vật chứng để lại tại hiện trường gồm: 1 đôi giày, 1 bộ quần áo và 1 chùm chìa khóa... Thông qua đó, các giám định viên khẳng định đây là vụ án giết người hết sức dã man. 

Tuy nhiên, việc xác định tung tích nạn nhân rất khó khăn, phức tạp vì không thể nhận dạng với các thông tin như vậy. Anh và các cộng sự thận trọng đánh giá hiện trường, tử thi và các vật chứng để lại tại hiện trường. Đây rất có thể là chi tiết quan trọng, gợi mở hướng điều tra của vụ án. 

Trên cơ sở các kết luận của giám định viên, Ban chuyên án đã xác định nạn nhận là chị Quách Thị Vẹn, 31 tuổi, ở xã Cuối Hạ, Kim Bôi. Tiến hành điều tra, xác minh các mối quan hệ của chị Vẹn, chỉ 2 ngày sau, cơ quan điều tra đã làm rõ đối tượng phạm tội là tên Bùi Văn Cương, sinh năm 1963, ở xóm Mòi, xã Tân Lập, huyện Lạc Sơn (Hòa Bình).

Vụ án mạng giết người, đốt xác xảy ra tháng 3/2007, tại xã Xăm Khòe, huyện Mai Châu (Hòa Bình) lại mang đến cho anh trải nghiệm khác. Hiện trường là đống tro tàn, xác người phụ nữ bị đốt cháy, tư thế bị cột chặt còn hằn trên lớp da cháy xạm, biến dạng. Nhìn cảnh tượng thương tâm đó, ai nấy đều cảm thấy xót xa, đau đớn thân phận người phụ nữ bị chết oan uổng. Tuy nhiên, việc điều tra gặp rất nhiều khó khăn, nhân chứng duy nhất đã chết, những tài liệu thu được không rõ nét. Song anh và đồng đội quyết tâm làm sáng tỏ vụ án, sử dụng chính hiện trường vụ án tố cáo tội ác hung thủ. Cũng để người phụ nữ xấu số ở thế giới bên kia yên lòng. 

Với tinh thần trách nhiệm cao, bác sỹ Nhường cùng đồng đội thận trọng, tỉ mỉ thu lượm các vật chứng tại hiện trường, xem xét, đánh giá dấu vết một cách khách quan, chính xác, tiến hành các thao tác mổ xẻ tử thi nhằm xác định nguyên nhân chết. Qua đó, tổ khám nghiệm phát hiện có vết nứt trên hộp sọ, cơ thể hằn lên các vết buộc, thâm tím. Bên cạnh đó, tổ khám nghiệm thu được một thanh gỗ tại hiện trường. Trên cơ sở kết luận của giám định viên, Ban Chuyên án tìm ra quy luật hình thành dấu vết tử thi, từ đó xác định thủ đoạn gây án của hung thủ. 

Theo đó, nạn nhân bị lừa vào phía trong Hang Khoài, sau đó, lợi dụng nạn nhân sơ hở, mất cảnh giác, đối tượng bất ngờ sử dụng thanh gỗ tấn công từ phía sau dẫn tới tử vong. Sau khi chết, đối tượng sử dụng dây thừng buộc nạn nhân, sau đó dùng xăng đốt xác phi tang. Kết hợp với các nguồn tin do quần chúng cung cấp, cơ quan điều tra đã xác định nạn nhân là chị Phùng Thị Minh, SN 1974, ở xóm Hữu Tiến, xã Xăm Khòe, Mai Châu. Những thông tin mang tính bước ngoặt của bộ phận khám nghiệm đã hé mở hướng điều tra tiếp theo của cơ quan Công an. 

Không lâu sau đó, thông qua các biện pháp nghiệp vụ, Ban chuyên án đã bắt 2 đối tượng phạm tội là Lê Thị Hoa, SN 1966 và Bùi Văn Trưởng, SN 1974, đều trú tại xóm Hữu Tiến, xã Xăm Khòe. Những thông tin do đối tượng khai nhận tại cơ quan điều tra hoàn toàn trùng khớp với nhận định, phán đoán trước đó của bác sỹ Nhường và đồng đội.

Sống trọn đời với nghề, Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường là cán bộ mẫu mực về đạo đức và lối sống, là tấm gương cho cán bộ trẻ noi theo học tập. Những người con của anh noi gương cha đều chăm ngoan, học giỏi và tiếp bước cha trở thành những người chiến sỹ công an vì nước quên thân, vì dân phục vụ. Gia đình, người thân luôn ở bên động viên, chia sẻ khó khăn, vất vả, giúp anh có thêm nghị lực để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đó chính là điểm tựa để Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường tiếp tục phấn đấu vì cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.

Chia tay Trung tá, bác sỹ Đỗ Đình Nhường, chúng tôi liên tưởng câu hát “nếu ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai”, người chiến sỹ ấy quyết tâm theo con đường đã chọn dù biết trước rằng, đó là việc đầy gian nan, vất vả. Chúc anh luôn vững niềm tin, say nghề để cống hiến nhiều hơn nữa cho xã hội.

Như Hùng
.
.
.