Vị tướng bản mường

Là chỉ huy tại một địa bàn phức tạp, từng được biết đến là điểm trung chuyển ma túy phức tạp nhất khu vực Tây Bắc cho thấy cái uy của ông lớn thế nào. Một vị tướng chỉ huy biết bao trận đánh, vào sinh, ra tử với đồng đội luôn mang trong mình khát khao cháy bỏng về một cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.

Mường Lọt nâng bước chân vị tướng

Cho đến bây giờ đã là vị tướng, người chỉ huy cao nhất của lực lượng Công an Hòa Bình song Thiếu tướng Bùi Đức Sòn không thể quên những tháng ngày khốn khó. Ông sinh ra và lớn lên tại vùng quê nghèo, giàu lòng yêu nước của huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình. Bố mẹ ông đã một thời là dân quân du kích tham gia đánh Pháp ở địa phương. Thời điểm ấy như bao địa phương khác, vùng Mường Lọt gặp rất nhiều khó khăn, thiếu thốn. Người dân phải đối mặt với tình cảnh thiếu đói, phải chạy ăn từng bữa. Gia đình đông con, cuộc sống khó khăn lại càng trở nên cơ cực. Trong suốt thời niên thiếu, Bùi Đức Sòn phải phụ giúp gia đình lao động kiếm sống. Chính quãng thời gian khốn khó đã giúp Bùi Đức Sòn có được đức tính cần cù, chịu khó. Ông không nề hà bất kỳ việc gì, dù đó là việc gian khổ và quyết tâm để thực hiện đến cùng. Mặc dù là miền quê nghèo, song Tân Mỹ có truyền thống hiếu học được hun đúc qua nhiều thế hệ. Dù khó khăn, thiếu thốn song các gia đình đều cố gắng để con em được đến trường học chữ với mong ước được thoát ly, giúp ích cho địa phương, cho cách mạng. Từ khi còn nhỏ, Bùi Đức Sòn sớm ý thức được việc học, ông luôn tranh thủ thời gian rảnh rỗi để học tập, trau dồi kiến thức. Ông luôn dẫn đầu lớp về thành tích học tập, được tín nhiệm bầu làm Chủ nhiệm hợp tác xã Măng Non, xây dựng công tác đội, xây dựng câu lạc bộ tủ sách Măng Non. Tư chất lãnh đạo thấm vào con người Bùi Đức Sòn ngay từ khi ông ngồi trên ghế nhà trường. Học hết cấp II, Bùi Đức Sòn theo học tại Trường Phổ thông trung học huyện Lạc Sơn, cách nhà ông khoảng 10km. Đó thực sự là thử thách không nhỏ đối với ông và gia đình. Những năm tháng đến trường của ông thật gian lao, vất vả, vượt qua dốc Ngheo tay cầm đuốc thắp sáng đường, rồi vượt qua Quèn Khổ, qua sông Bưởi lên xóm Ngái mới đến trường. Ông đi học buổi sáng, buổi chiều phải tham gia lao động cùng cha mẹ, đi chăn trâu, cày bừa, nhổ mạ, gieo ngô, trồng sắn. Mặc dù phải gánh khối lượng công việc lớn so với tuổi song ông luôn hoàn thành tốt các hoạt động của đoàn, của đội. Thương ông đi lại vất vả, chịu nhiều thiệt thòi, gia đình luôn tạo điều kiện thuận lợi, động viên, giúp đỡ để ông hoàn thành khóa học.

Thiếu tướng Bùi Đức Sòn.

Ước mơ từ thủa bé của ôngđược đóng góp công sức cho cách mạng đã trở thành hiện thực. Ngày 1/5/1974, ông được tuyển dụng vào lực lượng Công an nhân dân, được phân công làm việc tại Phòng Cảnh sát I – Ty Công an Hòa Bình. Những ngày đầu đặt chân vào ngành, ông không khỏi bỡ ngỡ bởi khối lượng công việc khá lớn, trong khi đó điều kiện làm việc, cơ sở vật chất cũ kỹ, tạm bợ. Vượt qua những  khó khăn ban đầu, Bùi Đức Sòn nhanh chóng khẳng định được năng lực, ông tích cực học hỏi đồng chí, đồng đội, trau dồi kinh nghiệm để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nhờ nỗ lực học tập và công tác nên ông được Ban Giám đốc Ty Công an Hòa Bình cử đi học tại Trường Bổ túc văn hóa tỉnh, rồi tiếp tục theo học hệ chuyên tu Đại học Cảnh sát nhân dân và cử nhân chính trị tại Học viên Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Trong suốt quãng đời công tác, ông trải qua nhiều cương vị lãnh đạo chỉ huy, từ trinh sát, Trưởng Công an huyện, Trường phòng, Phó Giám đốc và hiện giờ ông là Thiếu tướng, Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình. Ở bất kỳ vị trí công tác nào, ông đều tích cực nghiên cứu, học tập để nâng cao trình độ và hoàn thiện kỹ năng lãnh đạo, chỉ huy bởi “mình có nắm chắc thì mới lãnh đạo được anh em. Người chỉ huy cần bao quát toàn diện, dự báo tốt để chỉ đạo, định hướng, song cần có khả năng quy tụ anh em, khi tập thể là khối thống nhất thì mọi việc sẽ thành công” – Thiếu tướng Sòn chia sẻ.

Trong quãng đời công tác trước đây, ông nhớ nhất lần được điều động về công tác tại trại cải tạo lao động. Khi mới nhận công tác tại trại, các đối tượng cải tạo trốn gần hết, cơ sở vật chất xuống cấp nghiêm trọng, sản xuất thất thu. Ông bàn với các đồng chí tìm phương thức quản lý, phối hợp với chính quyền địa phương vận động thu gom đối tượng để cải tạo, sản xuất. Ông luôn lấy tình người để cảm hóa đối tượng, với phương châm ấy, ông đã thành công trong việc giáo dục, cảm hóa đối tượng trở thành người có ích. Chính vì vậy, mà nhiều đối tượng ngoan cố, cứng đầu trở nên ngoan ngoãn, hiền lành hơn. Ông thường gặp gỡ, tâm sự để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị cấp trên có biện pháp giải quyết hợp tình, hợp lý. Trong thâm tâm, ông suy nghĩ rằng: “Dù có là phạm nhân thì họ vẫn là con người, họ có cha, có mẹ, có trái tim biết rung động. Vì vậy, chúng tôi vẫn dành sự trân trọng, đối xử với họ như người bình thường để họ thoải mái và yên tâm lao động, cải tạo. Người làm công việc này phải có tâm huyết, phải kiên trì, bền bỉ, đặc biệt phải thực sự gương mẫu, có uy tín với đồng đội và trại viên. Với những nỗ lực không ngừng, tháng 4/1977, chàng Bùi Đức Sòn vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Vị tướng của nhân dân

Tiếp xúc với Thiếu tướng Bùi Đức Sòn, mọi người đều chung cảm nhận là ông dễ gần, thân thiện. Nhất là với những cán bộ trẻ, ông tận tình hướng dẫn, giảng giải để họ hiểu hơn về cuộc sống và công việc. Là người trải qua nhiều lĩnh vực công tác, ông có nhiều kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, thậm trí nhiều việc, ông trực tiếp bắt tay làm cùng anh em. Ông gần gũi, động viên để họ có thêm nghị lực, phấn đấu vươn lên. Ông dành nhiều thời gian chăm chút cho giới trẻ, lắng nghe tâm sự, chia sẻ của họ để có biện pháp giải quyết phù hợp. Có lẽ vì thế mà giữa cán bộ trẻ với một vị tướng, Giám đốc Công an tỉnh không còn khoảng cách. “Những cán bộ trẻ là thế hệ tương lai của đất nước và của ngành, chúng ta phải có trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng để xây dựng một lứa kế cận có đủ tài, đủ đức gánh vác trọng trách nặng nề phía trước. Công tác xây dựng lực lượng luôn có vị trí then chốt trong việc xây dựng Công an Hòa Bình chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại” – Thiếu tướng Bùi Đức Sòn nhấn mạnh.

Một trong những nhiệm vụ mà Thiếu tướng Bùi Đức Sòn dành nhiều công sức và tâm huyết để xây dựng đó là phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc”. Bởi đây là cánh tay nối dài của lực lượng Công an. Tất cả mọi việc đều nảy sinh từ cơ sở, nếu chủ động phát hiện và có biện pháp xử lý kịp thời thì sẽ không để xảy ra mâu thuẫn, phức tạp. Phải tập trung củng cố, xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc và rộng khắp, phải dựa vào nhân dân, tranh thủ ý kiến đóng góp của nhân dân thì người dân mới tin, mới yêu, mới giúp đỡ lực lượng Công an hoàn thành nhiệm vụ. Ông dành nhiều thời gian làm việc với bộ phận chức năng để họp bàn, tìm biện pháp phát triển phong trào, nhân rộng các mô hình hay, cách làm hiệu quả. Ông chỉ đạo Công an các địa phương trong tỉnh phải xây dựng bằng được các mô hình tự quản về an ninh trật tự như: tổ an ninh, tổ tuần tra, tổ liên gia tự quản... bằng những cái tên thân thuộc, gần gũi với đời sống nhân dân như: “Tiếng kẻng bình yên” ở Bình Cảng, “Làng mán tự quản” ở Hưng Thi, hay mô hình “dòng họ tự quản” ở Tân Mỹ... Hiện nay, toàn tỉnh Hòa Bình đã có hàng ngàn mô hình tự quản về an ninh, trật tự, cụm an ninh giáp ranh hoạt động hiệu quả. Ông trực tiếp xuống cơ sở để gặp gỡ nhân dân, nắm bắt tâm tư, tình cảm và kiến nghị của nhân dân. Hình ảnh vị tướng cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc với nhân dân trở nên rất đỗi thân quen với người dân trong tỉnh. Ông luôn gần gũi, chia sẽ, động viên người dân vươn lên, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc và tránh xa các thói hư, tật xấu ngoài xã hội. Mỗi dịp xuống cơ sở để gặp gỡ nhân dân là ông trở về nhà của mình, người dân quý mến, gọi ông bằng cái tên thân mật “vị tướng của nhân dân”.

Thiếu tướng Bùi Đức Sòn và tác giả (ngoài cùng bên phải) trong chuyến công tác tại Điện Biên.

Nói đến Thiếu tướng Bùi Đức Sòn là nhắc tới người chỉ huy xuất sắc của những trận đánh lớn, người đã không quản ngại khó khăn, nguy hiểm, thậm trí cả tính mạng mình để xả thân cùng đồng đội, xông pha khắp các mặt trận chống tội phạm tại địa bàn cửa ngõ Tây Bắc của Tổ quốc. Trong bất kỳ tình huống nào, dù ranh giới giữa sự sống và cái chết trong gang tấc, ông luôn thể hiện bản lĩnh vững vàng, chỉ huy dày dạn kinh nghiệm trong chỉ đạo tác chiến. Nhờ đó, đã góp phần đập tan nhiều băng nhóm tội phạm khét tiếng, nhiều đường dây vận chuyển chuyển ma túy xuyên quốc gia với số lượng cực lớn.

Trong số các vụ án từng trực tiếp chỉ đạo, vụ giải cứu bé gái bị bọn tội phạm bắt cóc, tống tiền gia đình xảy ra tại địa bàn giáp ranh giữa tỉnh Hòa Bình và tỉnh Sơn La để lại cho ông nhiều ấn tượng sâu sắc. Cháu bé Sồng Thị Giang, 6 tuổi ở xã Loóng Luông, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La bị 4 đối tượng bắt cóc con tin, đe dọa tống tiền, dọa giết chết con tin nếu gia đình báo Công an. Ngay sau khi nhận được thông tin, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn trực tiếp chỉ đạo kế hoạch giải cứu con tin. Xác định đây là tình huống rất phức tạp, đối tượng vô cùng liều lĩnh, manh động, có mang theo vũ khí nóng, sẵn sàng chống trả quyết liệt, chỉ sơ hở nhỏ là bọn tội phạm sẽ ra tay, sát hại con tin. Như vậy, kế hoạch sẽ không hoàn thành. Chính vì vậy, qua công tác nghiệp vụ, xác định đối tượng dẫn giải con tin về nhà nghỉ nhà nghỉ Ánh Dương, phường Tân Hoà, thành phố Hòa Bình để lẩn trốn. Ngay trong đêm, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn trực tiếp có mặt tại hiện trường để chỉ đạo phá án. Sau khi anh em báo cáo tình hình, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn chỉ đạo chia làm nhiều tổ công tác tiếp cận đối tượng theo nhiều hướng. Các anh mật phục từ tối ngày 5-3-2012, chờ thời cơ thuận lợi sẽ tấn công. Cuộc đấu trí khá căng thẳng, sau khi sử dụng loa kêu gọi đối tượng đầu hàng, đối tượng vẫn ngoan cố, tự thủ, ra nhiều điều kiện hòng trốn thoát. Trước tình thế đó, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn chỉ đạo lực lượng đặc nhiệm bình tĩnh, thận trọng, chờ cơ hội. Mặt khác, triển khai phong tỏa khu nhà, sử dụng lực lượng tinh nhuệ đột nhập phía trên nóc nhà. Khoảng 9h tối, phát hiện đối tượng sơ hở, mất cảnh giác, lực lượng đặc nhiệm lao lên tầng 2, phát hiện bé gái đang bị đối tượng nữ giới trông coi, giải cứu an toàn cháu bé. Đối tượng còn lại mang theo vũ khí nóng, chạy phía tầng trên cố thủ. Đến rạng sáng ngày 6-3-2012, toàn bộ đối tượng tham gia bắt cóc con tin, tống tiền bị bắt gọn. Trong dòng người vây quanh, chật kín dãy hành lang của Phòng Cảnh sát hình sự, Ban chuyên án bàn giao bé Giang về gia đình trong niềm niềm hạnh phúc vô bờ bến của anh Sồng A Dế (cha của bé Giang). Những giọt nước mắt tuôn rơi, không nói nên lời, anh Dế bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới lãnh đạo Công an tỉnh Hòa Bình đã giúp gia đình anh được đoàn tụ. Chứng kiến sự việc đó, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn không giấu nổi xúc động vì đã mang lại hạnh phúc và nụ cười rạng ngời cho nhân dân.

Nước mắt người chỉ huy

Trong cuộc chiến chống tội phạm, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn thể hiện khả năng thao lược tài tình, quyết đoán, dù có phải đương đầu với bọn tội phạm côn đồ, hung hãn. Khó khăn, nguy hiểm nào, ông cũng vượt qua. Duy chỉ có điều máu đồng đội đổ xuống, người hy sinh, người bị thương thì ông lại không cầm được nước mắt. Có lẽ, đó cũng là điều dễ hiểu với con người sâu nặng, luôn coi đồng đội như người thân của mình.

Mỗi lần nhớ lại chuyên án vây bắt tên trùm ma túy Vàng A Khua ở Hang Kia, huyện Mai Châu khiến nhiều đồng đội hy sinh và bị thương, Thiếu tướng Bùi Đức Sòn lặng lẽ thở dài. Vẫn biết cuộc chiến đấu chống tội phạm cực kỳ cam go, nguy hiểm, song mỗi lần thắp nén nhang tiễn biệt đồng chí, đồng đội, ông không cầm được nước mắt. Ông đau với nỗi đau của đồng đội, như mất đi một phần cơ thể của mình. Họ đều là những người đồng đội thân thiết, từng kề vai, sát cánh với ông, từng vào sinh, ra tử, có chung niềm vui, nỗi buồn. Trong số đó, có nhiều anh em hy sinh khi tuổi đời còn trẻ, để lại nỗi đau vô bờ bến với gia đình, người thân và đồng đội. Ông quan tâm hỗ trợ các gia đình chính sách, tuyển dụng thân nhân các đồng chí hy sinh vào lực lượng Công an để làm vơi đi nỗi buồn, cũng là để họ kế tục sự nghiệp vinh quang mà người chồng, người cha đã hy sinh thân mình vì nghiệp lớn. 

Là vị tướng, Giám đốc Công an Hòa Bình, ông dành cả cuộc đời mình, gắn bó với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm tại cửa ngõ Tây Bắc. Thiếu tướng Bùi Đức Sòn luôn tự hào rằng ông có đội ngũ cán bộ, lãnh đạo bản lĩnh vững vàng, tinh thông nghiệp vụ, cùng ông giữ gìn sự bình yên cho nhân dân. Có lẽ, cái ngày ông rời nhiệm sở không còn xa, song đối với mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an Hòa Bình thì hình ảnh vị tướng, người thủ trưởng gần gũi, thân thiện, giàu tình cảm sẽ còn in đậm trong tâm trí mọi người. Ông đi vào lịch sử Công an Hòa Bình không chỉ với tư cách là vị tướng đầu tiên từ trước tới nay, mà còn bởi ông đã lãnh đạo Công an Hòa Bình gặt hái nhiều thành công trong giai đoạn đổi mới đất nước, vì cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân