Vững vàng trên "ghế nóng"

Vậy nên việc chọn người vào chức đội trưởng Đội điều tra trọng án ở các Phòng Cảnh sát hình sự không hề đơn giản. Ngoài niềm đam mê công việc, khả năng làm việc với cường độ lớn, tinh thông nghiệp vụ trinh sát và điều tra theo tố tụng, phẩm chất quy tụ đồng đội, người đội trưởng còn phải có một thần kinh "thép", bởi không ở đâu áp lực công việc đè nặng lên vai người "đứng mũi chịu sào" như ở đây. Tại ngôi nhà số 7 phố Thiền Quang (Hà Nội), đã có một chỉ huy trẻ được chọn lựa giữ "chiếc ghế nóng" này, và rồi anh đã chứng minh được bản lĩnh và tài năng của mình. Đó là Trung tá Trần Quốc Trung - Đội trưởng Đội điều tra trọng án 1.

1. Trung cao lớn, khá điển trai với cặp mắt tinh anh, nom Trần Quốc Trung giống diễn viên hơn là một trinh sát hình sự. Bởi cái cách nói chuyện hài hước, tếu táo gần gũi, nên đồng đội yêu quý gán cho anh cái nick: Trung "C sủi". Ấy vậy mà khi lâm trận, vẻ hiền lành biến mất. Trong những cuộc truy xét thủ phạm gây trọng án, Trung xông xáo, quyết liệt và có những thao tác nghiệp vụ rất chính xác. Võ thuật khá nên chưa khi nào anh để đối tượng kịp trở tay, dù "hàng" của các anh nhiều tên manh động và có vũ khí nóng trong người.

Trung cho biết, trong đánh bắt tội phạm, sự quyết liệt, dứt khoát luôn là yếu tố quan trọng quyết định thắng lợi của mỗi trận đánh. Khi đó, chỉ cần một chút nao núng, chần chừ do lưỡng lự, hậu quả nguy hiểm có thể xảy ra ngay tức khắc. Bởi khả năng "nảy số" - (ứng biến tình huống) rất nhanh nên khi đánh bắt tội phạm có Trung bên cạnh, đồng đội thêm vững tin để vào trận, dù chúng có nguy hiểm, gian manh cỡ nào.

Gần chục năm trở lại đây, trong những chiến công vang dội của Công an TP Hà Nội trong điều tra khám phá các vụ trọng án, đều có sự góp mặt của Trung. Là một trong những "cây công" chủ lực của đội, Trung đã gánh vác những phần việc "nặng" nhất. Mọi người ít biết, để những vụ án kinh hoàng, những tên thủ ác mất nhân tính như Nguyễn Đức Nghĩa chặt xác người yêu, Trần Chí Công hay Kim Ki Jong (Hàn Quốc) giết người đốt xác… lộ diện trước ánh sáng công lý, lực lượng phá án, trong đó có Trung, đã vắt kiệt sức lực, hy sinh bao điều riêng tư. Cùng với đồng đội, anh đã lặng thầm góp thêm vào những bản báo cáo thành tích của đơn vị những "thanh âm" hào hùng. Chất liệu để viết từ những giọt mồ hôi, những đêm thức ròng đến hốc hác của lính.

2. Trong những trận đánh cùng với Trần Quốc Trung, nhớ nhất là đêm chúng tôi lên rừng Nậm Búng, Văn Chấn, Yên Bái truy bắt tên Lê Bá Thành (tức Thành "sứt") - sát thủ trong vụ đọ súng kinh hoàng trên phố Đoàn Thị Điểm, Đống Đa, Hà Nội. Sau khi gây án, Thành cùng đám "tiểu yêu" trốn lên một lán coi rừng ở rẻo cao Nậm Búng. Sau bao ngày lùng sục ở các tỉnh, cuối cùng xác định Thành và đồng bọn đang trốn ở đây. Chiều muộn hôm ấy, 11 anh em trọng án, đặc nhiệm của CSHS Hà Nội lên đường với một xe ô tô đầy súng đạn, áo giáp lỉnh kỉnh. Rừng vào đêm sương rơi ướt đầm chiếc áo mỏng, chúng tôi lặng lẽ triển khai các chốt chặn rồi khép kín vòng vây.

Xác định nơi các đối tượng ẩn náu, Trung rút khẩu K59 đạp cửa xông vào. Giường trống trơn nhưng ba chiếc va ly kéo vất ngổn ngang. Các đối tượng đã kịp vọt ra ngoài khi nghe tiếng động. Các tổ tản ra, chia nhau lùng sục từng bụi cây, hốc đá bên bờ vực chênh vênh. Trong rừng đêm đầy rắn rết nơi ấy, những người lính dò dẫm dưới ánh trăng suông hạ tuần. Lúc đó nếu có một loạt AK bắn ra từ vị trí nấp, chắc anh em sẽ "đi" cả. Biết hiểm nguy cận kề, rình rập, nhưng không ai chùn bước. Để rồi đến rạng sáng hôm sau, những tên sát thủ trốn chạy đã sa vào lưới thép của "anh em nhà số 7".

Phờ phạc sau một đêm trắng quần thảo trên rừng với tội phạm, vừa vượt hơn 200 cây số về đúng đến cổng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hà Nội, cả Đội Trọng án lại nhận lệnh lên đường truy xét thủ phạm cắt cổ ông Nguyễn Tiến Chính trong xe Lexus trước cổng Ngoại giao đoàn Vạn Phúc, Hà Nội. Trung được giao tham gia vào mũi xác minh các quan hệ của nạn nhân. Chỉ hai ngày sau, các anh đã lần ra Vũ Thị Kim Anh là "tác giả" của vụ án. Cặp "đấu" ăn ý gồm Thiếu tá Đặng Việt Quảng - Trần Quốc Trung được giao xét hỏi chính, các anh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ khi buộc nữ sinh "cứng đầu" này phải khai báo toàn bộ sự thật vụ án.

Trung tá Trần Quốc Trung (bên phải) bắt đối tượng giết người.

Khi Trung và đội trọng án vào cuộc điều tra vụ án giết chị Nguyễn Thị Huyền Trang (sinh viên ĐH Văn hóa nghệ thuật Quân đội, thí sinh cuộc thi "Sao Mai điểm hẹn") tại công viên ở hồ Thành Công, để giải bài toán các tên Lê Đình Hoàn và Nguyễn Vũ Hoàng "vẩy" tội cho nhau trực tiếp đâm chết chị Trang, các anh đã "lao tâm khổ tứ" phân tích tài liệu, chứng cứ, kiểm tra từng lời khai của nhân chứng để phát hiện ra sự gian dối trong lời khai của tên Hoàng, buộc y phải cúi đầu nhận tội.

3. Đội điều tra trọng án 1- Phòng CSHS - Công an TP Hà Nội là cái "nôi" đào tạo lãnh đạo chỉ huy và những cán bộ giỏi. Việc này hẳn phải có nguyên do của nó. Trong công tác công an, lĩnh vực điều tra trọng án là tập trung nhất của tất cả các biện pháp nghiệp vụ. Từ một vụ án mạng chưa rõ thủ phạm, với những manh mối mơ hồ nhất, lực lượng phá án phải triển khai đồng bộ các biện pháp trinh sát chuyên sâu, để lần tìm ra những thông tin có liên quan. Trong quá trình đó, khả năng phán đoán nhận định để đặt ra các giả thuyết về vụ án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Phán đoán đúng thì điều tra đúng hướng và làm rõ thủ phạm, phán đoán sai án sẽ "câu dầm bế tắc" rồi cuối cùng là "thối" án. Lính trọng án được tôi luyện để hình thành lên một tư duy lô gic, biết ráp nối các tình tiết vụn vặt, rời rạc tưởng chừng chẳng liên quan đến nhau, biến thành một bức tranh tổng thể cho phép nhận diện hung thủ. Rồi khi án được khám phá, hoạt động điều tra theo tố tụng hình sự đòi hỏi một trình độ luật pháp vững vàng. Chỉ có ở các đơn vị trọng án, người lính mới được rèn luyện đều tay ở cả hai "bộ môn" - trinh sát và tố tụng. Họ có tầm bao quát công việc và khả năng xử lý các tình huống phức tạp.

"Thế hệ vàng" của Đội điều tra trọng án 1 lần lượt được bổ nhiệm, luân chuyển đi các đơn vị khác. Sau khi Thượng tá Trần Ngọc Hà - Đội trưởng chuyển lên Bộ Công an, để lại một "khoảng trống" nhân sự chỉ huy tại đội chủ công mũi nhọn này. Việc tìm người kế cận vào "chiếc ghế nóng" này thực sự không đơn giản. Cuối cùng, vào tháng 1-2013, Trần Quốc Trung đã được chọn lựa trong sự chờ đợi, hy vọng, cả một chút lo lắng của lãnh đạo và "đàn anh" đi trước. Chút lo lắng ấy là vì cả ban chỉ huy đội còn rất trẻ, "quân cán" toàn lứa tuổi 8x, 9x, kinh nghiệm trận mạc chưa nhiều, trong khi công việc rất phức tạp, đòi hỏi những "tay công" có bề dày trải nghiệm.

Vậy mà dưới "thời" của Trung, công việc vẫn "chạy", hàng loạt vụ trọng án phức tạp đã được Đội khám phá thành công, gây tiếng vang trong dư luận. Tỷ lệ điều tra khám phá trọng án luôn giữ mức cao nhất toàn quốc như trước đây. Trong đó, tỷ lệ khám phá án giết người năm 2013 đạt 100%, nghĩa là tất cả những vụ án giết người trên địa bàn Hà Nội (cũ) do Đội phụ trách đều được điều tra làm rõ. Đây thực sự là một con số mơ ước của mọi đơn vị Công an. Nhiều lá thư cảm ơn được người dân gửi đến các vị lãnh đạo, bày tỏ sự cảm phục, ngưỡng mộ tính chuyên nghiệp, sắc sảo trong điều tra phá án và tinh thần làm việc quên mình của những người lính trẻ Đội điều tra trọng án 1.

Vừa nhậm chức được ít ngày, Trung đã có buổi "trình làng" ấn tượng, khi anh chỉ huy tổ trinh sát phối hợp với Công an huyện Thanh Trì truy bắt tên Bàn Phúc Trung - thủ phạm giết chết anh Mai Xuân Nghị ở  Thanh Trì - Hà Nội. Sau nhiều ngày truy lùng, có tin hung thủ đang trốn ở Thái Nguyên. Giờ khắc giao thừa Tết Nguyên đán Quý Tỵ, cả Phòng CSHS Công an Hà Nội giao ban đầu xuân. Khi Trung xung phong dẫn quân tăng cường lên Thái Nguyên bắt phạm vào sáng mùng 1 Tết, tất cả chúng tôi cùng lặng đi vì xúc động. Việc bắt hung thủ trên đỉnh núi Mỏ Ba (Tân Long, Đồng Hỷ, Thái Nguyên) đã thành công như mong đợi, nhưng ít ai biết một tai nạn kinh hoàng lẽ ra đã xảy ra khi chiếc xe ôtô chở tổ công tác chết máy trượt xuống miệng vực sâu. Bởi tay lái "lụa" của Trung mà anh em đã thoát chết trong gang tấc. Trong cuộc truy lùng hung thủ giết anh Nguyễn Vũ Vỹ ở ngõ Trại Cá, Trương Định, Hai Bà Trưng, Hà Nội để cướp tài sản, Trung đã chỉ huy quân trọng án dốc toàn lực truy xét. Chỉ trong vòng 24 giờ, các anh đã bắt được thủ phạm là tên Đặng Văn Cường (SN 1982, quê ở Triệu Sơn, Thanh Hoá) khi hắn đang lẩn trốn tại xã Tân Trường, Cẩm Giàng, Hải Dương.

Với những chiến công xuất sắc trong đấu tranh phòng chống tội phạm, Trần Quốc Trung đã được khen tặng nhiều phần thưởng cao quý. Tháng 7-2013, anh vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương chiến công hạng 3. Tin rằng với sức trẻ, trí tuệ cùng niềm đam mê công việc, chắc chắn anh cùng đồng đội sẽ tiếp tục lập những chiến công xuất sắc vì bình yên cuộc sống nhân dân